كشف المشكل في النحو: تفاوت میان نسخه‌ها

۲٬۵۱۴ بایت اضافه‌شده ،  ‏۴ نوامبر ۲۰۲۲
جز
جز (جایگزینی متن - ' | کتابخانۀ دیجیتال نور =' به '| کتابخانۀ دیجیتال نور =')
 
(۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۶: خط ۶:
[[مطر، هادی عطیه]] (محقق)
[[مطر، هادی عطیه]] (محقق)


[[حیدره یمنی، علی بن سلیمان]] (نويسنده)
[[حیدره یمنی، علی بن سلیمان]] (نویسنده)
| زبان =عربی
| زبان =عربی
| کد کنگره =‏PJ‎‏ ‎‏6151‎‏ ‎‏/‎‏ح‎‏9‎‏ک‎‏5
| کد کنگره =‏PJ‎‏ ‎‏6151‎‏ ‎‏/‎‏ح‎‏9‎‏ک‎‏5
خط ۲۱: خط ۲۱:
| چاپ =1
| چاپ =1
| تعداد جلد =2
| تعداد جلد =2
| کتابخانۀ دیجیتال نور =22594
| کتابخانۀ دیجیتال نور =24958
| کتابخوان همراه نور =24958
| کد پدیدآور =
| کد پدیدآور =
| پس از =
| پس از =
خط ۲۷: خط ۲۸:
}}
}}


'''كشف المشكل في النحو'''، اثر على بن سليمان حيدره يمنى، با تحقيق دكتر هادى عطيه مطر، كتابى است در علوم مختلف نحو كه به زبان عربى و در قرن ششم هجرى نوشته شده است.
'''كشف المشكل في النحو'''، اثر [[حیدره یمنی، علی بن سلیمان|على بن سليمان حيدره يمنى]]، با تحقيق دكتر هادى عطيه مطر، كتابى است در علوم مختلف نحو كه به زبان عربى و در قرن ششم هجرى نوشته شده است.


نويسنده، كتاب را به سفارش برخى از دوستان خود نوشته است<ref>[[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/22594/1/135|متن كتاب، ج 1، ص 135]]</ref>
نویسنده، كتاب را به سفارش برخى از دوستان خود نوشته است<ref>[[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/22594/1/135|متن كتاب، ج 1، ص 135]]</ref>


== ساختار ==
== ساختار ==
خط ۴۹: خط ۵۰:
فصل سوم، به استشهادات علماى لغت عربى و نحات اختصاص داشته و هر استشهادى، بنا بر نام مشاهير علماى عرب، مرتب گرديده است. اين مشاهير هجده نفر بوده و عبارتند از: [[امام على(ع)]]، ابى‌عمرو بن العلاء، خليل، [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سيبويه]]، اخفش، كسائى، فراء، زجاجى، ابن خالويه، فارسى، ابن جنى، طاهر بن احمد، اصمعى، [[مبرد، محمد بن یزید|مبرد]]، ثعلب، ابن سراج، ابن دريد، طاهر بن احمد<ref>[[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/22594/1/49|همان، ص 49]] تا [[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/22594/1/117|117]]</ref>
فصل سوم، به استشهادات علماى لغت عربى و نحات اختصاص داشته و هر استشهادى، بنا بر نام مشاهير علماى عرب، مرتب گرديده است. اين مشاهير هجده نفر بوده و عبارتند از: [[امام على(ع)]]، ابى‌عمرو بن العلاء، خليل، [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سيبويه]]، اخفش، كسائى، فراء، زجاجى، ابن خالويه، فارسى، ابن جنى، طاهر بن احمد، اصمعى، [[مبرد، محمد بن یزید|مبرد]]، ثعلب، ابن سراج، ابن دريد، طاهر بن احمد<ref>[[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/22594/1/49|همان، ص 49]] تا [[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/22594/1/117|117]]</ref>


در فصل چهارم، مباحثى همچون بعضى از آراء نويسنده (در زمينه اضافه، بزرگى لغت عربى، تفسير برخى آيات، عدم تقديم تميز بر مميز و...) و على بن سليمان و شعر و آنچه شاعر به آن نيازمند است (تعريف شعر، شرايط شعر، اسماء شعر، حروف شعر، حركات شعر و...) بررسى شده است<ref>[[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/22594/1/118|همان، ص 118]] تا [[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/22594/1/134|134]]</ref>
در فصل چهارم، مباحثى همچون بعضى از آراء نویسنده (در زمينه اضافه، بزرگى لغت عربى، تفسير برخى آيات، عدم تقديم تميز بر مميز و...) و على بن سليمان و شعر و آنچه شاعر به آن نيازمند است (تعريف شعر، شرايط شعر، اسماء شعر، حروف شعر، حركات شعر و...) بررسى شده است<ref>[[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/22594/1/118|همان، ص 118]] تا [[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/22594/1/134|134]]</ref>


در فصل پنجم، پس از ذكر انگيزه و سبب تأليف كتاب و روش تأليف آن، به اشعار منسوب به نويسنده و شاگردش الفضيلى و ابوالقاسم بن حسين، شواهد كتاب مانند آيات، اشعار، ابيات شعرى، اقوال مشهور و أمثال، تصحيح ابياتى كه اشتباها به كسى منسوب شده و ذكر اختلافات در نسبت بعضى ابيات و نهايتا نسخ خطى كتاب، اشاره شده است<ref>[[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/22594/1/135|همان، ص 135]] تا [[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/22594/1/147|147]]</ref>
در فصل پنجم، پس از ذكر انگيزه و سبب تأليف كتاب و روش تأليف آن، به اشعار منسوب به نویسنده و شاگردش الفضيلى و ابوالقاسم بن حسين، شواهد كتاب مانند آيات، اشعار، ابيات شعرى، اقوال مشهور و أمثال، تصحيح ابياتى كه اشتباها به كسى منسوب شده و ذكر اختلافات در نسبت بعضى ابيات و نهايتا نسخ خطى كتاب، اشاره شده است<ref>[[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/22594/1/135|همان، ص 135]] تا [[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/22594/1/147|147]]</ref>


قسمت دوم، مباحث تحقيقاتى پيرامون كتاب مى‌باشد. در اين قسمت، ضمن اشاره به روشى كه در تحقيق كتاب مد نظر بوده، از جمله تخريج آيات، احاديث، ابيات، اقوال و امثال عرب، زندگى‌نامه مختصر از نحويون و شعراى مذكور به همراه ذكر آنچه كه از نسخ خطى جا افتاده، متن اصلى كتاب در چهار جزء تحت عنوان «كتاب» و هر جزء در چندين باب آورده شده است<ref>[[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/22594/1/147|همان]]</ref>
قسمت دوم، مباحث تحقيقاتى پيرامون كتاب مى‌باشد. در اين قسمت، ضمن اشاره به روشى كه در تحقيق كتاب مد نظر بوده، از جمله تخريج آيات، احاديث، ابيات، اقوال و امثال عرب، زندگى‌نامه مختصر از نحويون و شعراى مذكور به همراه ذكر آنچه كه از نسخ خطى جا افتاده، متن اصلى كتاب در چهار جزء تحت عنوان «كتاب» و هر جزء در چندين باب آورده شده است<ref>[[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/22594/1/147|همان]]</ref>
خط ۶۳: خط ۶۴:
كتاب سوم و چهارم، در جلد دوم جاى گرفته است. در كتاب سوم تحت عنوان «كتاب الفروع» به مباحث نحوى ديگرى پرداخته شده است كه از جمله آن‌ها مى‌توان به: باب غير منصرف؛ نسب؛ تصغير؛ عدد؛ تاريخ؛ معرفه و نكره؛ تأكيد فعل؛ استعمال فعل معتل همراه با ضمير؛ فعل مضاعف؛ اشتغال فعل؛ استخبار؛ اسماء افعال؛ اسماء نواقص؛ علل اعراب و بناء در معرب و مبنى؛ تنوين؛ وقف؛ حكايت و..<ref>[[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/19679/1/31|همان، ج 2، ص 31]]</ref>
كتاب سوم و چهارم، در جلد دوم جاى گرفته است. در كتاب سوم تحت عنوان «كتاب الفروع» به مباحث نحوى ديگرى پرداخته شده است كه از جمله آن‌ها مى‌توان به: باب غير منصرف؛ نسب؛ تصغير؛ عدد؛ تاريخ؛ معرفه و نكره؛ تأكيد فعل؛ استعمال فعل معتل همراه با ضمير؛ فعل مضاعف؛ اشتغال فعل؛ استخبار؛ اسماء افعال؛ اسماء نواقص؛ علل اعراب و بناء در معرب و مبنى؛ تنوين؛ وقف؛ حكايت و..<ref>[[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/19679/1/31|همان، ج 2، ص 31]]</ref>


نويسنده در كتاب چهارم، ابتدا مباحث تصريف را مطرح نموده و سپس به بحث و بررسى مبحث خط، ابواب قرائت و آنچه كه شاعر براى سرودن شعر، بايد بدان مسلط باشد، پرداخته است<ref>[[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/19679/1/274|ج 2، ص 274]]</ref>
نویسنده در كتاب چهارم، ابتدا مباحث تصريف را مطرح نموده و سپس به بحث و بررسى مبحث خط، ابواب قرائت و آنچه كه شاعر براى سرودن شعر، بايد بدان مسلط باشد، پرداخته است<ref>[[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/19679/1/274|ج 2، ص 274]]</ref>


تعريف تصريف؛ تغيير حركت و سكون در تصريف؛ خط؛ همزه؛ وصل و قطع؛ زيادت؛ حذف؛ بدل حرف از حرف؛ اماله؛ محاسن شعر؛ مطلق و مقيد و ضرورات شعرى، از جمله مباحثى هستند كه در اين قسمت، با آن‌ها آشنا خواهيم شد<ref>[[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/19679/1/274|همان، ص 274]]</ref>
تعريف تصريف؛ تغيير حركت و سكون در تصريف؛ خط؛ همزه؛ وصل و قطع؛ زيادت؛ حذف؛ بدل حرف از حرف؛ اماله؛ محاسن شعر؛ مطلق و مقيد و ضرورات شعرى، از جمله مباحثى هستند كه در اين قسمت، با آن‌ها آشنا خواهيم شد<ref>[[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/19679/1/274|همان، ص 274]]</ref>
خط ۸۱: خط ۸۲:
مقدمه و متن كتاب.
مقدمه و متن كتاب.


==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}


[[البهجة المرضية علی ألفية ابن مالك]]
[[مغني اللبيب عن كتب الأعاريب]]
[[تحفة الأديب في نحاة مغني اللبيب]]
[[النحو الوافي مع ربطه بالأساليب الرفيعة و الحياة اللغوية المتجددة]]
[[النحو الكافي]]
[[خودآموز هداية في النحو]]
[[معجم القواعد العربية في النحو و التصريف]]
[[المعجم المفصل في النحو العربي]]
[[مبادئ العربية في الصرف و النحو]]
[[النحو المستطاب: سؤال و جواب و إعراب]]
[[الجمل في النحو]]
[[أصول النحو عند السيوطي بين النظرية و التطبيق]]
[[الاقتراح في علم أصول النحو]]
[[الإنصاف في مسائل الخلاف بين النحو البصريين و الكوفيين]]
[[همع الهوامع شرح جمع الجوامع في النحو]]
[[شرح ملاجامي علی متن الكافية في النحو]]
[[أوضح المسالك إلی ألفية ابن مالك]]
[[النحو الواضح في قواعد اللغة العربية (المرحلة الابتدائية)]]
[[بداءة النحو (صفایی)]]
[[اللمع في العربية]]
[[أسرار العربية]]
[[شرح الشواهد الشعرية في أمات الكتب النحوية لأربعة آلاف شاهد شعري]]
[[التطبيق النحوي]]
[[شرح جمل الزجاجي]]
[[شرح المكودي علی الألفية في علمي الصرف و النحو]]
[[شرح اللمع في النحو]]
[[شرح الدرة البهية، «نظم الآجرومية»، في أصول علم اللغة العربية]]
[[الأشباه و النظائر في النحو]]
[[مرجع الطلاب في قواعد النحو]]
[[الخصائص]]
[[النحو التطبيقي وفقا لمقررات النحو العربي في المعاهد و الجامعات العربية]]
[[المنهاج في القواعد و الإعراب]]
[[المدارس النحوية]]
[[شرح كتاب سيبويه]]
[[المفصل في صنعة الإعراب]]
[[الكواكب الدرية]]
[[شرح تسهيل الفوائد و تكميل المقاصد]]


[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده: زبان و ادبیات عربی]]