الفریدة (و هي الألفیة النحویة للجلال السیوطي)

الفریدة (و هي الألفیة النحویة للجلال السیوطي)
پدیدآوران	سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌‌بکر (نويسنده)
ناشر	مطبعة الترقي
مکان نشر	مصر
سال نشر	1332ق
چاپ	1
زبان	عربی
تعداد جلد	1
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

الفریدة، (و هي الألفیة النحویة للجلال السیوطي) نوشتۀ جلال‌الدین سیوطی(911ق-849ق) است. این فریده دربردارندۀ هزار بیت شعر است که 600 بیت از آن برگرفته شده از خلاصۀ الفیۀ ابن مالک است که سیوطی نیز 400 بیت دیگر از سروده‌های خود بدان افزوده است که به گفتۀ او این افزوده‌ها قاعده‌ها و نکته‌هایی هستند که محصلان دانش عربی از دانستنشان بی‌نیاز نیستند.

گفته می‌شود که شهرت الفیه سیوطی کم از الفیه ابن مالک ندارد. هر دو در کتابشان به اقوال قدیمیان نحوی بهره گرفته اند. تعداد این نحویان در نزد هر دو نویسنده به دوازده نفر می‌رسد. یکی از نکته‌های تمایز دو الفیه در این است که ابن مالک شاهد مثال‌هایی را از آنچه که نحویان از گفته‌های عرب نقل کرده‌اند در الفیه‌اش آورده است اما سیوطی بدون این‌گونه تمثیل‌ها به تطبیق قاعده‌های نحوی در الفیه‌اش پرداخته است. سیوطی دربخش افزوده‌ها نگاه ویژه‌ای به مبحث‌های مفاعیل، منادی و متممات جمله داشته است. وی در این افزوده‌ها دیدگاهش را در مسأله‌های اختلافی میان بصریان و کوفیان مطرح می‌کند؛ او در نه مسأله با بصریان همراه است و در یک مورد نیز با هر دو رویکرد نحوی مخالفت می‌کند و موضع میانه‌ای را پیش می‌گیرد. وی در این افزوده‌ها از کتاب‌های الفيه و الكافية الشافية ابن مالك و كتاب التسهيل بهره گرفته است. نام الأخفش و سيبويه نیز در ابیات او دیده می‌شود.

منابع مقاله

1. متن کتاب.
2. سليمان حموده، طاهر، «جلال الدين السيوطي عصره وحياته وآثاره وجهوده في الدرس اللغوي»، نشانی:

https://al-maktaba.org/book/32370/312

1. شعيب بن عبد السلام، «ميزات ألفيتي ابن مالك والسيوطي: دراسة مقارنة»، نشانی:

https://www.ktlyst.org/resources-more.php?id=98