علم الدرایه تطبیقی: تفاوت میان نسخه‌ها

۳٬۲۸۶ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۵ اکتبر ۲۰۲۲
جز
جایگزینی متن - ' (ص)' به '(ص)'
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NUR39141J1.jpg | عنوان =علم الدرایه تطبیقی | عنوان‌های دی...» ایجاد کرد)
 
جز (جایگزینی متن - ' (ص)' به '(ص)')
 
(۴ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد)
خط ۶: خط ۶:
| پدیدآوران = [[مؤدب، سید رضا]] (نویسنده)
| پدیدآوران = [[مؤدب، سید رضا]] (نویسنده)
|زبان  
|زبان  
| زبان =فارسي 
| زبان =فارسی
| کد کنگره =‏/م8ع8 / 109 BP  
| کد کنگره =‏/م8ع8 / 109 BP  
| موضوع =
| موضوع =
|ناشر  
|ناشر  
| ناشر = مرکز بين‌المللي ترجمه و نشر المصطفي (ص)  
| ناشر = مرکز بين‌المللي ترجمه و نشر المصطفي(ص)  
| مکان نشر =ايران - قم  
| مکان نشر =ايران - قم  
| سال نشر = 1433ق.  = 1391ش.   
| سال نشر = 1433ق.  = 1391ش.   
خط ۱۸: خط ۱۸:
| شابک =978-964-195-628-0
| شابک =978-964-195-628-0
| تعداد جلد =1
| تعداد جلد =1
| کتابخانۀ دیجیتال نور =
| کتابخانۀ دیجیتال نور =39141
| کتابخوان همراه نور =
| کتابخوان همراه نور =
| کد پدیدآور =01155
| کد پدیدآور =01155
خط ۲۵: خط ۲۵:
}}
}}


'''علم الدرایه تطبیقی'''، اثر سید رضا مؤدب (متولد 1341ش)، کتابی است با موضوع علم حدیث، حاوی بررسی تطبیقی اصطلاحات حدیثی شیعه و اهل سنت. این اثر برای دوره کارشناسی ارشد رشته علوم قرآن و حدیث مجموعه پژوهشی المصطفی العالمي تهیه و تدوین شده است.
'''علم الدرایه تطبیقی'''، اثر [[مؤدب، سید رضا|سید رضا مؤدب]] (متولد 1341ش)، کتابی است با موضوع علم حدیث، حاوی بررسی تطبیقی اصطلاحات حدیثی شیعه و اهل سنت. این اثر برای دوره کارشناسی ارشد رشته علوم قرآن و حدیث مجموعه پژوهشی المصطفی العالمي تهیه و تدوین شده است.


==انگیزه و هدف نگارش==
==انگیزه و هدف نگارش==
هدف این تحقیق، آگاهی بخشیدن به دانش‌پژوهان گران‌قدر نسبت به مصطلحات حدیثی فریقین و تطبیق و مقارنه آنها با یکدیگر است؛ چنان‌که سعی بر آن است تا قدمی در جهت تبیین اصطلاحات حدیثی، برداشته شود و از این دریچه، زمینه ورود به دریای بی‌کران حدیث و معارف آن، فراهم گردد<ref>ر.ک: پیشگفتار، ص20</ref>.
هدف این تحقیق، آگاهی بخشیدن به دانش‌پژوهان گران‌قدر نسبت به مصطلحات حدیثی فریقین و تطبیق و مقارنه آنها با یکدیگر است؛ چنان‌که سعی بر آن است تا قدمی در جهت تبیین اصطلاحات حدیثی، برداشته شود و از این دریچه، زمینه ورود به دریای بی‌کران حدیث و معارف آن، فراهم گردد<ref>[https://noorlib.ir/book/view/39141/%D8%B9%D9%84%D9%85-%D8%A7%D9%84%D8%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A9-%D8%AA%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D9%82%DB%8C?pageNumber=20&viewType=pdf ر.ک: پیشگفتار، ص20]</ref>.


==ساختار==
==ساختار==
کتاب از پیشگفتار و هفده درس به سفارش مرکز جهانی علوم اسلامی، برای موضوع علم درایه تطبیقی تدوین شده است. قابل‌ ذکر است که از ترجمه متون عربی، اعم از روایات و یا تعاریف و نقل‌قول‌ها، به جهت فعالیت بیشتر دانش‌پژوهان، خودداری شده است<ref>ر.ک: همان، ص20</ref>.
کتاب از پیشگفتار و هفده درس به سفارش مرکز جهانی علوم اسلامی، برای موضوع علم درایه تطبیقی تدوین شده است. قابل‌ ذکر است که از ترجمه متون عربی، اعم از روایات و یا تعاریف و نقل‌قول‌ها، به جهت فعالیت بیشتر دانش‌پژوهان، خودداری شده است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/39141/%D8%B9%D9%84%D9%85-%D8%A7%D9%84%D8%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A9-%D8%AA%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D9%82%DB%8C?pageNumber=20&viewType=pdf ر.ک: همان، ص20]</ref>.


در پایان هر درس خلاصه مطالب آن درس به‌همراه معرفی منابع فریقین جهت مطالعه و تحقیق بیشتر و چند پرسش و تمرین آمده است.
در پایان هر درس خلاصه مطالب آن درس به‌همراه معرفی منابع فریقین جهت مطالعه و تحقیق بیشتر و چند پرسش و تمرین آمده است.


==گزارش محتوا==
==گزارش محتوا==
در درس اول، تعریف علم الحدیث و شاخه‌های آن، علم الدرایه، پیشینه تاریخی، موضوع و فایده علم الدرایه و معنی حدیث، سنت، خبر، اثر، سند و متن و حدیث قدسی از نظر محدثان شیعه و اهل سنت، مورد بررسی و تطبیق واقع می‌شود<ref>ر.ک: متن کتاب، ص21</ref>.
در درس اول، تعریف علم الحدیث و شاخه‌های آن، علم الدرایه، پیشینه تاریخی، موضوع و فایده علم الدرایه و معنی حدیث، سنت، خبر، اثر، سند و متن و حدیث قدسی از نظر محدثان شیعه و اهل سنت، مورد بررسی و تطبیق واقع می‌شود<ref>[https://noorlib.ir/book/view/39141/%D8%B9%D9%84%D9%85-%D8%A7%D9%84%D8%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A9-%D8%AA%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D9%82%DB%8C?pageNumber=21&viewType=pdf ر.ک: متن کتاب، ص21]</ref>.


در دومین درس، اقسام حدیث، خبر متواتر و واحد از نظر محدثان شیعه و اهل سنت، همچنین تقسیم خبر واحد از نظر تعداد راویان به مستفیض، عزیز و غریب، مورد بررسی و تطبیق واقع می‌شود<ref>ر.ک: همان، ص43</ref>.
در دومین درس، اقسام حدیث، خبر متواتر و واحد از نظر محدثان شیعه و اهل سنت، همچنین تقسیم خبر واحد از نظر تعداد راویان به مستفیض، عزیز و غریب، مورد بررسی و تطبیق واقع می‌شود<ref>[https://noorlib.ir/book/view/39141/%D8%B9%D9%84%D9%85-%D8%A7%D9%84%D8%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A9-%D8%AA%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D9%82%DB%8C?pageNumber=43&viewType=pdf ر.ک: همان، ص43]</ref>.


در سومین درس، تقسیم خبر واحد از نظر حالات راویان نزد محدثان شیعه و اهل سنت، به صحیح، حسن، موثق و ضعیف و مراتب آنها مورد بررسی و تطبیق قرار می‌گیرد<ref>ر.ک: همان، ص59</ref>.
در سومین درس، تقسیم خبر واحد از نظر حالات راویان نزد محدثان شیعه و اهل سنت، به صحیح، حسن، موثق و ضعیف و مراتب آنها مورد بررسی و تطبیق قرار می‌گیرد<ref>[https://noorlib.ir/book/view/39141/%D8%B9%D9%84%D9%85-%D8%A7%D9%84%D8%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A9-%D8%AA%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D9%82%DB%8C?pageNumber=59&viewType=pdf ر.ک: همان، ص59]</ref>.


در درس چهارم تا هفتم، اصطلاحات مشترک سندی که شامل: مُسند، متصل، مرفوع، معنعن<ref>ر.ک: همان، ص95</ref>، حدیث معلق، مفرد (مطلق و نسبی - ‌اعتبار، متابع و شاهد)، مسلسل<ref>ر.ک: همان، ص109</ref>، حدیث معتبر، محکم، متشابه، مؤتلف و مختلف، مشتبه مقلوب، عالی و نازل «موافقت، بدل، مساوات و مصافحه»<ref>ر.ک: همان، ص123</ref>، مشترک، روایت اکابر از اصاغر، سابق و لاحق، روایت اقران و مدبّج، از نظر محدثان فریقین، تعریف و مورد بررسی و تطبیق واقع می‌شود<ref>ر.ک: همان، ص143</ref>.
در درس چهارم تا هفتم، اصطلاحات مشترک سندی که شامل: مُسند، متصل، مرفوع، معنعن<ref>[https://noorlib.ir/book/view/39141/%D8%B9%D9%84%D9%85-%D8%A7%D9%84%D8%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A9-%D8%AA%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D9%82%DB%8C?pageNumber=95&viewType=pdf ر.ک: همان، ص95]</ref>، حدیث معلق، مفرد (مطلق و نسبی - ‌اعتبار، متابع و شاهد)، مسلسل<ref>[https://noorlib.ir/book/view/39141/%D8%B9%D9%84%D9%85-%D8%A7%D9%84%D8%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A9-%D8%AA%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D9%82%DB%8C?pageNumber=109&viewType=pdf ر.ک: همان، ص109]</ref>، حدیث معتبر، محکم، متشابه، مؤتلف و مختلف، مشتبه مقلوب، عالی و نازل «موافقت، بدل، مساوات و مصافحه»<ref>[https://noorlib.ir/book/view/39141/%D8%B9%D9%84%D9%85-%D8%A7%D9%84%D8%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A9-%D8%AA%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D9%82%DB%8C?pageNumber=123&viewType=pdf ر.ک: همان، ص123]</ref>، مشترک، روایت اکابر از اصاغر، سابق و لاحق، روایت اقران و مدبّج، از نظر محدثان فریقین، تعریف و مورد بررسی و تطبیق واقع می‌شود<ref>[https://noorlib.ir/book/view/39141/%D8%B9%D9%84%D9%85-%D8%A7%D9%84%D8%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A9-%D8%AA%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D9%82%DB%8C?pageNumber=143&viewType=pdf ر.ک: همان، ص143]</ref>.


در هشتمین و نهمین درس، اصطلاحات مشترک متنی، یعنی مواردی که مشترک بین صحیح حسن و... و مربوط به متن حدیث می‌باشد، شامل: حدیث مقبول، مختلف و موافق، ناسخ و منسوخ، مطروح<ref>ر.ک: همان، ص157</ref>، مکاتب، نص و ظاهر و مؤوّل، مجمل و مبین، مشکل<ref>ر.ک: همان، ص173</ref>، از نظر محدثان فریقین، تعریف و مورد بررسی قرار می‌گیرد.
در هشتمین و نهمین درس، اصطلاحات مشترک متنی، یعنی مواردی که مشترک بین صحیح حسن و... و مربوط به متن حدیث می‌باشد، شامل: حدیث مقبول، مختلف و موافق، ناسخ و منسوخ، مطروح<ref>[https://noorlib.ir/book/view/39141/%D8%B9%D9%84%D9%85-%D8%A7%D9%84%D8%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A9-%D8%AA%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D9%82%DB%8C?pageNumber=157&viewType=pdf ر.ک: همان، ص157]</ref>، مکاتب، نص و ظاهر و مؤوّل، مجمل و مبین، مشکل<ref>[https://noorlib.ir/book/view/39141/%D8%B9%D9%84%D9%85-%D8%A7%D9%84%D8%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A9-%D8%AA%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D9%82%DB%8C?pageNumber=173&viewType=pdf ر.ک: همان، ص173]</ref>، از نظر محدثان فریقین، تعریف و مورد بررسی قرار می‌گیرد.


در دهمین درس، اصطلاحات مشترک سندی و متنی، یعنی مواردی که مشترک بین صحیح، حسن و... مربوط به سند و متن می‌باشد، شامل: حدیث مصحف، مزید، مدرج، غریب، مشهور و شاذ مورد بررسی واقع می‌شود<ref>ر.ک: همان، ص183</ref>.
در دهمین درس، اصطلاحات مشترک سندی و متنی، یعنی مواردی که مشترک بین صحیح، حسن و... مربوط به سند و متن می‌باشد، شامل: حدیث مصحف، مزید، مدرج، غریب، مشهور و شاذ مورد بررسی واقع می‌شود<ref>[https://noorlib.ir/book/view/39141/%D8%B9%D9%84%D9%85-%D8%A7%D9%84%D8%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A9-%D8%AA%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D9%82%DB%8C?pageNumber=183&viewType=pdf ر.ک: همان، ص183]</ref>.


در درس‌های یازدهم تا سیزدهم، اصطلاحات مختص سندی، یعنی مواردی که مخصوص حدیث ضعیف و مربوط به سند حدیث می‌باشد، شامل: مقطوع، منقطع، معضل، مرسل<ref>ر.ک: همان، ص213</ref>، موقوف، مضمر، متروک، منکر<ref>ر.ک: همان، ص229</ref>، مدلس، مهمل، مجهول<ref>ر.ک: همان، ص245</ref>، از نظر محدثان فریقین، تعریف و بررسی و تطبیق می‌شود.
در درس‌های یازدهم تا سیزدهم، اصطلاحات مختص سندی، یعنی مواردی که مخصوص حدیث ضعیف و مربوط به سند حدیث می‌باشد، شامل: مقطوع، منقطع، معضل، مرسل<ref>[https://noorlib.ir/book/view/39141/%D8%B9%D9%84%D9%85-%D8%A7%D9%84%D8%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A9-%D8%AA%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D9%82%DB%8C?pageNumber=213&viewType=pdf ر.ک: همان، ص213]</ref>، موقوف، مضمر، متروک، منکر<ref>[https://noorlib.ir/book/view/39141/%D8%B9%D9%84%D9%85-%D8%A7%D9%84%D8%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A9-%D8%AA%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D9%82%DB%8C?pageNumber=229&viewType=pdf ر.ک: همان، ص229]</ref>، مدلس، مهمل، مجهول<ref>[https://noorlib.ir/book/view/39141/%D8%B9%D9%84%D9%85-%D8%A7%D9%84%D8%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A9-%D8%AA%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D9%82%DB%8C?pageNumber=245&viewType=pdf ر.ک: همان، ص245]</ref>، از نظر محدثان فریقین، تعریف و بررسی و تطبیق می‌شود.


در چهاردهمین درس، اصطلاحات مختص سندی و متنی، یعنی مواردی که مختص به حدیث ضعیف و مربوط به سند و متن می‌باشد، شامل حدیث معلل، مضطرب، مقلوب، موضوع از نظر محدثان شیعه و اهل سنت مورد بررسی و تطبیق واقع می‌شود<ref>ر.ک: همان، ص257</ref>.
در چهاردهمین درس، اصطلاحات مختص سندی و متنی، یعنی مواردی که مختص به حدیث ضعیف و مربوط به سند و متن می‌باشد، شامل حدیث معلل، مضطرب، مقلوب، موضوع از نظر محدثان شیعه و اهل سنت مورد بررسی و تطبیق واقع می‌شود<ref>[https://noorlib.ir/book/view/39141/%D8%B9%D9%84%D9%85-%D8%A7%D9%84%D8%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A9-%D8%AA%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D9%82%DB%8C?pageNumber=257&viewType=pdf ر.ک: همان، ص257]</ref>.


در پانزدهمین درس، اصطلاحات مربوط به القاب محدثان و عبارات رایج بین آنها، بررسی می‌گردد؛ البته این اصطلاحات همانند اصطلاحات مشترک و مختص، مستقیماً به حدیث مربوط نمی‌شود، بلکه به راویان و آثار آنها و توصیف آنها از نظر مدح و ذم مرتبط می‌باشد که شامل: طبقه، صحابه، تابعین، مُسنِد و مُسنَد، محدِّث، حافظ، شیخ و مشیخه، مستخرج و مُخرج، مستدرکات، جامع و معاجم، مُملی و امالی، عدّه، کتاب و اصل، الفاظ مدح و ذم راوی می‌شود<ref>ر.ک: همان، ص285-297</ref>.
در پانزدهمین درس، اصطلاحات مربوط به القاب محدثان و عبارات رایج بین آنها، بررسی می‌گردد؛ البته این اصطلاحات همانند اصطلاحات مشترک و مختص، مستقیماً به حدیث مربوط نمی‌شود، بلکه به راویان و آثار آنها و توصیف آنها از نظر مدح و ذم مرتبط می‌باشد که شامل: طبقه، صحابه، تابعین، مُسنِد و مُسنَد، محدِّث، حافظ، شیخ و مشیخه، مستخرج و مُخرج، مستدرکات، جامع و معاجم، مُملی و امالی، عدّه، کتاب و اصل، الفاظ مدح و ذم راوی می‌شود<ref>[https://noorlib.ir/book/view/39141/%D8%B9%D9%84%D9%85-%D8%A7%D9%84%D8%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A9-%D8%AA%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D9%82%DB%8C?pageNumber=285&viewType=pdf ر.ک: همان، ص285-297]</ref>.


در درس شانزدهم، اصطلاحات مربوط به طرق تحمل حدیث، از نظر محدثان فریقین که شامل تحمل حدیث، طرق تحمل حدیث، سماع، قرائت، اجازه، مناوله، کتابت، اعلام، وصیت و وجاده می‌شود، بررسی می‌گردد<ref>ر.ک: همان، ص301-313</ref>.
در درس شانزدهم، اصطلاحات مربوط به طرق تحمل حدیث، از نظر محدثان فریقین که شامل تحمل حدیث، طرق تحمل حدیث، سماع، قرائت، اجازه، مناوله، کتابت، اعلام، وصیت و وجاده می‌شود، بررسی می‌گردد<ref>[https://noorlib.ir/book/view/39141/%D8%B9%D9%84%D9%85-%D8%A7%D9%84%D8%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A9-%D8%AA%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D9%82%DB%8C?pageNumber=301&viewType=pdf ر.ک: همان، ص301-313]</ref>.


در هفدهمین درس، اوصاف و شرایط راوی، احکام جرح‌ و تعدیل و نقل به معنی که شامل اسلام، عقل، بلوغ، عدالت، ایمان، جرح‌ و تعدیل و نقل به معنی است، در مذهب فریقین مورد تحقیق و بررسی قرار می‌گیرد<ref>ر.ک: همان، ص317-330</ref>.
در هفدهمین درس، اوصاف و شرایط راوی، احکام جرح‌ و تعدیل و نقل به معنی که شامل اسلام، عقل، بلوغ، عدالت، ایمان، جرح‌ و تعدیل و نقل به معنی است، در مذهب فریقین مورد تحقیق و بررسی قرار می‌گیرد<ref>[https://noorlib.ir/book/view/39141/%D8%B9%D9%84%D9%85-%D8%A7%D9%84%D8%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A9-%D8%AA%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D9%82%DB%8C?pageNumber=317&viewType=pdf ر.ک: همان، ص317-330]</ref>.


==وضعیت کتاب==
==وضعیت کتاب==
خط ۶۴: خط ۶۴:


==پانویس==
==پانویس==
<references/>
<references />


==منابع مقاله==
==منابع مقاله==
خط ۷۴: خط ۷۴:


[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:مقالات جدید]]
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]]
[[رده:حدیث]]
[[رده:علم الحدیث]]
[[رده:آثار کلی علم الحدیث]]
[[رده:فروردین(1401)]]
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش