درر الادب: در فن معانی، بیان، بدیع

درر الادب: در فن معانی، بیان، بدیع
پدیدآوران	آق‎اولی، عبدالحسین (نویسنده)
ناشر	مؤسسة دار الهجرة
مکان نشر	[بی جا] - [بی جا]
سال نشر	[--13]
چاپ	چاپ یکم
موضوع	زبان عربی - معانی و بیان معانی و بیان زبان عربی - بدیع بدیع
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‏‎‏/‎‏آ‎‏7‎‏د‎‏4 / 3356 ‏PIR‎‏

‏درر الادب، در فن معانی، بیان، بدیع، عنوان کتابی است 1 جلدی به زبان فارسی از عبدالحسین ناشر حسام‌العلماء آق اولی، در موضوع بلاغت (علوم معانی، بیان و بدیع).

این کتاب، مشتمل است بر مقدمه، سه فن و یک خاتمه. نویسنده در مقدمه به بیان تعریف فصاحت و بلاغت و اقسام هریک پرداخته است.

بخش اول مطالب کتاب، در فن معانی است؛ نویسنده در این بخش پس از بیان تعریف و موضوع و فایده علم معانی، در 8 باب به بیان مطالب این فن می‌پردازد. سرفصل‌های این 8 باب عبارت است از:

1. خبر و تقسیمات آن و مجاز عقلی در قرآن و فارسی.
2. انشا و مبحث اوامر و نواهی و استفهام و تمنی و ترجی و ندا.
3. مسندالیه و بحث از ذکر و حذف و اضمار و تعریف با اسم اشاره و موصول و الف و لام و اضافه و حروف ندا و بحث از تنکیر و تقدیم مسندالیه.
4. مسند و حالات مختلف آن از ذکر و حذف و تقدیم و تأخیر و تقیید با وصف و تأکید و ضمیر فصل و نواسخ و شرط و نفی و... و بحث بدل و عطف نسق.
5. بحث از متعلقات فعل.
6. بحث از حصر و قصر و بیان طرق قصر و بیان قصر به‌اعتبار غرض متکلم و به‌اعتبار حال مقصور و قصر اضافی به‌اعتبار حال مخاطب.
7. بحث فصل و وصل و موارد هرکدام.
8. بحث از هرکدام از ایجاز و اطناب و مساوات.

بخش دوم مطالب کتاب در سه باب در فن بیان، ارائه شده است؛ باب اول مربوط به مباحث تشبیه و انواع آن و ادوات و اجزای تشبیه است. باب دوم در بیان مبحث مجاز است و در آن از مجاز مفرد مرسل و مفرد بالاستعاره و اقسام استعاره صحبت شده است. باب سوم درباره کنایه است.

سومین بخش کتاب، بحث از علم بدیع است که در آن از انواع محسنات لفظی و معنوی صحبت شده است.

در خاتمه، از شعر و اقسام آن سخن رفته است.

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.