مجموعة الرسائل الأصولية

مجموعة الرسائل الأصولیة
پدیدآوران	محقق سبزواری، محمدباقر بن محمدمومن (نویسنده) محقق خوانساری، حسین بن محمد (نویسنده) یزدی، محمدکاظم بن عبدالعظیم (نویسنده)
عنوان‌های دیگر	تعلیقه شبهه الاستلزام تعلیقه علی تعلیقه شبهه الاستلزام جواز اجتماع الامر و النهی شبهه الاستلزام مقدمه الواجب
ناشر	[بی نا]
مکان نشر	- -
چاپ	1
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‏BP‎‏ ‎‏--‎‏ ‎‏669‎‏*
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

رساله جواز اجتماع الامر و النهى، تأليف سيد محمد كاظم يزدى نجفى(1298-1211ش)، به زبان عربى مى‌باشد.

مسئله جواز اجتماع امر و نهى، يكى از مسائل جامع و مهم علم اصول مى‌باشد و از طرفى در آن، نكاتى دقيق و حقايقى فقهى نيز وجود دارد كه بر صاحبان فكر و انديشه پوشيده نيست. وجود اين امر و عدم اطلاع گروهى از طالبان علم و دست نيافتن به آن حقايق و دقايق، در مؤلف ايجاد انگيزه نمود تا وى در اين مسئله با دقت نظر و تحقيق، مطالبى را ارائه نمايد و فضلا و طلاب آنها را گردآورى نمودند حاصل تلاش و كار و تدريس، تأليف كتاب «جواز اجتماع الامر و النهى» بود كه در سال(1260ق.)، به پايان رسيد.

ساختار

كتاب، با حمد و ثناى خالق هستى آغاز گرديده است و داراى چند مقدمه مى‌باشد، ولى بدون اينكه عنوان مقدمه را ذكر نمايد.

مؤلف، در ابتدا مطالبى پيرامون مسئله جواز اجتماع امر و نهى بيان كرده و سپس براى ادامه مطالب، ده تنبيه را آورده است و هر يك را به‌طور كامل شرح داده است.

در پايان، مؤلف، يك تذنيب را در مورد مسئله اجاره بيان نموده و به توضيح آن پرداخته است.

مؤلف، مطالب را با ذكر ادله مورد نياز شرح داده است و نوع گفتار و نوشتار كتاب شيوا و رسا و در عين حال متقن و استوار مى‌باشد.

گزارش محتوا

مؤلف، پس از حمد و ثناى خداوند متعال و قبل از شروع مباحث اصلى، مقدماتى را ذكر مى‌نمايد و آنها را شرح مى‌دهد؛ برخى از مقدمات مزبور عبارتند از:

1. آيا مسئله جواز اجتماع امر و نهى، يك مسئله اصولى است يا كلامى؟ در اين زمينه اقوال علما را بيان مى‌كند و خود قائل به اصولى بودن مسئله مى‌باشد و براى اثبات اين مطلب دلايلى رابيان مى‌كند؛
2. تحقيق پيرامون كلمه اجتماع در مسئله جواز اجتماع امر و نهى و تعريف آن از نظر لغت و اصطلاح و بيان اقوال علما؛
3. تحقيق پيرامون فرق بين اقسام امر و نهى و جريان نزاع در امر و نهى تخييرى؛
4. بحث در مورد كلى طبيعى و وجود آن در خارج.

بعد از اتمام مقدمات، مؤلف، مطالب اصلى را آغاز مى‌نمايد و به شرح و توضيح مباحث ذكر شده مى‌پردازد.

عناوين مورد بحث عبارتند از:

شروع و آغاز مسئله جواز اجتماع امر و نهى، بيان اصل در مسئله، ثمره مسئله، تحقيق در مورد جواز اجتماع امر و نهى، ذكر پنج دليل براى قول به جواز اجتماع امر و نهى، استدلال بر جواز اجتماع با عبادات مكروه(مقصود از مكروه قلت ثواب مى‌باشد)، مبحث اجتماع وجوبين و اجتماع وجوب و استحباب، استدلال با تداخل اغسال، در بيان دليل كسانى كه اجتماع را ممنوع مى‌دانند(مانند اينكه اجتماع امر و نهى، مستلزم اجتماع ضدين مى‌باشد كه محال است)، بيان دليل مفصل بين عقل و عرف(كه مى‌گويد: اجتماع، عقلاً جايز است نه عرفاً).

مؤلف، پس از بيان اين مباحث، مطلب را با ده تنبيه ادامه مى‌دهد و به پايان مى‌رساند. چند تنبيه مهم كه در كتاب ذكر شده است، عبارت است از:

1. عدم فرق بين توصليات و تعبديات در عدم جواز اجتماع بنا بر قول به آن؛
2. عدم فرق در مسئله بين دو واجب نفسى و دو واجب غيرى و دو واجب مختلف؛
3. بيان جواز اجتماع امر صورى و نهى واقعى و بر عكس؛
4. در مورد كسى كه در زمين غصبى واقع شده است.

مؤلف، در نهايت يك تذنيب در مورد مسئله اجاره و زمانى كه اجتماع امر و نهى در اجاره صورت مى‌گيرد، بيان مى‌كند و مى‌گويد: كسى كه عملى را كه به واسطه اجاره بر او واجب شده، به‌صورت حرام انجام بدهد(مانند كسى كه براى خالى كردن دست‌شويى مسجد اجير شود و كار را با وسيله غصبى به انجام رساند)، بنا بر ممنوع بودن اجتماع، مستحق اجرة المسمى نمى‌باشد.

وضعيت كتاب

كتاب، فاقد فهرست مطالب و پاورقى مى‌باشد.

منابع مقاله

مقدمه و متن كتاب.