التفسير بالماثور و تطويره عند الشيعة الإمامية

التفسیر بالماثور و تطویره عند الشیعه الامامیه
پدیدآوران	امین، احسان (نویسنده)
ناشر	دار الهادي
مکان نشر	بیروت - لبنان
سال نشر	1421 ‌‎ق
چاپ	1
موضوع	تفاسیر - کتاب‌شناسی تفاسیر ماثوره - شیعه - تاریخ
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‏BP‎‏ ‎‏91‎‏/‎‏5‎‏ ‎‏/‎‏الف‎‏8‎‏ت‎‏7
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

التفسير بالماثور و تطويره عند الشيعة الإمامية تألیف احسان امین، يكى از منابع تفسير قرآن كريم استفاده از سنت؛يعنى اخبار نبوى و اهل‌بيت عليهم‌السلام است.گرچه اين اصطلاح در علوم قرآن اعم از مراجعه به معصوم است و آثار منقول از صحابه، تابعين و تابع تابعين را نيز شامل مى‌گردد و اگر گفته مى‌شود تفسيرى اثرى و مأثور است يعنى به نقل گفته‌هاى مفسرين عصر رسالت بسنده مى‌كند و ملتزم به ديدگاههاى آنانست.

«التفسير بالمأثور و تطويره عند الشيعة الامامية» نوشته آقاى احسان الامين، اثرى است كه به بررسى مهم‌ترين مباحث مطرح شده در حوزۀ تفسير مأثور، به ويژه در فرهنگ شيعه اثناعشرى مى‌پردازد.

در اين كتاب به توضيح و شرح اصطلاحاتى چون تفسير، اثر، تفسير مأثور، شيعه، شيعه امامى، و نيز بيان شبهاتى كه دربارۀ عقايد شيعه اماميه ايراد شده و همچنين بيان عقايد شيعه اماميه (به عنوان مقدمه بحث از تفسير مأثور از ديدگاه شيعه)پرداخته شده است.

بحث دربارۀ مصادر و منابع تفسير مأثور كه عبارتند از:قرآن كريم، سنت نبوى، اهل‌بيت عليهم‌السلام، صحابه و تابعين، با هدف نشان دادن اتفاق و وحدت ديدگاه مسلمانان دربارۀ مصادر اصلى تفسير مأثور، بررسى نقاط ضعف تفسيرهاى مأثور نظير وضع و اسرائيليات و جستجوى اين نقاط ضعف در تفاسير مأثور شيعه و اهل سنت و مقايسۀ آنها با يكديگر، بررسى غلوّ و تأويل و اثر اين دو در تفسير، بحث دربارۀ تأويل و معناى لغوى و اصطلاحى آن و نيز شرايط تأويل مقبول و مذموم، روشهاى مواجهه با حديث، به ويژه احاديثى كه شامل تفسير مأثور هستند، نگاهى كلّى به تطور و تحول تفسير و تاريخ تدوين آن و نيز طبقات مفسرين شيعه از زمان پيامبر اكرم(ص) تا روزگار حاضر و بيان ويژگى‌هاى عام هردوره و معرفى نمونه‌اى از تفاسير مأثور شيعى و بررسى روش آنها در مواجهه با روايات تفسيرى و...از جمله مطالبى است كه در اين كتاب بدانها پرداخته شده است.

ويژگى‌ها

1. در اين كتاب به منابعى استناد شده كه مورد قبول طرفين (شيعه و سنى) است و از هرگونه تعصب مذهبى در مباحث پرهيز شده است.
2. نتايج علمى به دست آمده بدون هيچ‌گونه تحميلى به هردو گروه (اهل سنت و شيعه) براى قضاوت و داورى ارائه شده است.

ساختار

كتاب مشتمل بر يك مقدمه و شش فصل ذيل كه هرفصل خود زير مجموعه‌اى از عناوين را داراست، مى‌باشد:

الفصل الاول: «تعريفات» شامل عناوينى چون:التفسير لغة، التفسير اصطلاحا، الأثر في اللغة، الاثر اصطلاحا، التفسير بالمأثور اصطلاحا، الشيعة، الامامية،...

حول نشأة التشيع و منهج الذهبى في تقسيم التفاسير.

الفصل الثاني: «مصادر التفسير بالمأثور» عناوينى مانند:القرآن الكريم، السنة النبوية، اهل‌البيت، الصحابة و التابعون را دربر مى‌گیرد.

الفصل الثالث: «مسائل التفسير بالمأثور» به مباحثى چون:الوضع، الوضع في التفسير، موارد الوضع في التفاسير الشيعية، الاسرائيليات، الاسرائيليات في كتب التفسير بالمأثور، معيار التعامل مع الاسرائيليات عند المفسرين الشيعة...مى‌پردازد.

الفصل الرابع: «منهج التعامل مع الحديث» شامل عناوينى چون:اهمية علوم الحديث، نواقص علوم الحديث، اتجاهات التعامل مع المتشابه من الحديث، اتجاهات المدارس الفقهية، آثار المنهج في مدارس التفسير، منهج نقد النص في التفسير الشيعى، مى‌باشد.

الفصل الخامس: «تطور التفسير عند الشيعة الامامية» عناوينى چون:طبقات المفسرين الشيعة و التصنيف المقترح را در بر مى‌گیرد.ذيل عنوان اخير سير تحول تفسير از زمان پيامبر اكرم(صلى‌اللّه‌عليه‌وآله‌و‌سلم) تا قرن حاضر مورد بررسى قرار گرفته است.

الفصل السادس: «اشهر التفاسير بالمأثور» به معرفى تفاسير مأثور مشهور شيعه يعنى: تفسير العياشى، تفسير القمى، تفسير فرات الكوفي، التبيان في تفسير

القرآن، مجمع البيان في تفسير القرآن، البرهان في تفسير القرآن، الميزان في تفسير القرآن، و نيز توضيح روش تفسير مأثور از ديدگاه علامه سيد‌ ‎محمدحسین طباطبايى(ره)پرداخته است.

در پایان كتاب فهرست منابع و مصادر و نيز فهرست موضوعات كتاب آمده است.

نسخه‌شناسى

نویسنده اين كتاب آقای «احسان الامين» مى‌باشد.كتاب در قطع وزيرى با جلد شوميز در 488 صفحه براى بار نخست در سال 1421 هجرى قمرى توسط «دار الهادى» بيروت منتشر شده است.منبع: مقدمه و متن كتاب