التفسير البسيط: تفاوت میان نسخه‌ها

''' التفسیر البسیط''' تألیف واحدی نیشابوری (متوفی 468ق) مفسر شافعی مذهب قرن پنجم هجری است. کتاب حاضر از مشهورترین تفاسیر مأثور است. این اثر با تحقیق محمد بن صالح بن عبدالله فوزان در 25 جلد منتشر شده که جلد آخر آن به فهارس اختصاص یافته است.  

«البسیط» یکی از تفاسیر سه‌گانه واحدی است و بزرگ‌ترین و اولین آنهاست. دو کتاب دیگر او الوسیط و الوجیز است.<ref>ر.ک: مقدمه، صفحه ب</ref>‏ اهمیت این کتاب از جایگاه بلند علمی نویسنده آن روشن می‌شود. ارزش علمی کتاب در زمینه تفسیر تحلیلی آیات به ذکر معانی مفردات و متعلقات آنهاست از جهت لغت و نحو و توجه به قرائات، ذکر بهترین و بدترین آنها و سیاق اقوال و ذکر بهترین آنها و ذکر اسباب نزول و استنباط آنچه که آیات احکام بر آنها دلالت می‌کند؛ پس این کتاب از «تفاسیر جامعه» شمرده می‌شود.   

واحدی بنای خود را در تفسیر بر تفسیر مأثور (آیات قرآن، کلام پیامبر، سخنانه صحابه و تابعین) گذاشته است. در عین حال، علاوه بر نقل، به توجیه و ترجیح میان اقوال و روایات توجه دارد و نوآوری‌هایی در‌ زمینه‌ تفسیر‌ به رأی نیز دارد مانند ذیل بقره آیه 33، تـوجه واحدی به تحلیل و استنباط نیز در ذیل سوره فاتحه آیه6 و سوره ماپده آیه 16 آشکار می‌شود وی در این شیوه، آیات را بر اساس لغت، وجوه دلالت آن و علوم قرآنی تفسیر می‌کند. هم‌چنین‌ در تفسیر اجتهادی خود به جمع بین تفسیر به رأی و تفسیر اثری می‌پردازد. وی در صورت تعارض، اولویت را بـه تفسیر اثری می‌دهد و یافته‌های تفسیر به رأی را بر اساس مستندات‌ تفسیر‌ اثری توجیه می‌کند<ref>ر.ک: اسماعیلی، شریف، و دیگران، ص83</ref>‏