فرائد الفوائد في الرجال: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    بدون خلاصۀ ویرایش
    خط ۳۵: خط ۳۵:
    محقق در ابتدای مقدمه‌اش بر کتاب متذکر می‌شود که به ترجمه‌ای از نویسنده دست نیافته و با اینکه این کتاب یک کتاب رجالی است از داخل خود این کتاب نیز مطالب زیادی درباره وی نتوانسته به دست بیاورد. سپس [[رجایی، سید مهدی|سید مهدی رجایی]] سعی کرده نکاتی را از متن درباره نویسنده استخراج کند که در صفحات 3 تا 6 مقدمه، بیان شده است.
    محقق در ابتدای مقدمه‌اش بر کتاب متذکر می‌شود که به ترجمه‌ای از نویسنده دست نیافته و با اینکه این کتاب یک کتاب رجالی است از داخل خود این کتاب نیز مطالب زیادی درباره وی نتوانسته به دست بیاورد. سپس [[رجایی، سید مهدی|سید مهدی رجایی]] سعی کرده نکاتی را از متن درباره نویسنده استخراج کند که در صفحات 3 تا 6 مقدمه، بیان شده است.


    ملا جعفر، مقدمه کتابش را با کلماتی مسجّع آغاز می‌کند که بخش حمد آن به‌عنوان نمونه، ارائه می‌شود: «الحمد لله حمدا كفی و سلامه علی عباده الذين اصطفی، محمد و آله ذريّة إبراهيم الذي وفی، صلی الله عليه و آله صلاة مقبولة لا تردّ بلا عديل، ما استقام عدل و قوي ضعيف و صح عليل و علی الله التوكّل و الاعتماد و هو حسبنا و نعم الوكيل»<ref>ر.ک: مقدمه مؤلف، ص11</ref>.
    ملا جعفر، مقدمه کتابش را با کلماتی مسجّع آغاز می‌کند و سپس با همان نثر مسجع در توضیح این اثر می‌نویسد: این صفحاتی که محتوی مطالب رجالی است در هم‌نشینی با مصطلحات فاضل قابل، [[فیض کاشانی، محمد بن شاه‌مرتضی|ملا محسن فیض کاشانی]] در اسانید کتاب «[[وافی، مبانی و روشهای فقه الحديثی در آن|وافی]]» ایشان است (که احادیث کتب اربعه را جمع کرده و مشکلات احادیث آنها را شرح کرده است) و چقدر خوب این کتاب را نگاشته است. ازآنجاکه جدولی که پسر ایشان، در این کتاب ایجاد کرده، نزد ما ناقص است و درباره برخی از رجال و احوال آنان اهمال کرده و ازاین‌رو دستیابی به مطالب درباره این افراد برای برخی از خوانندگان این اثر، دشوار می‌شد، من قصد تکمیل آن را کردم و شروع به این امر نمودم و برخی فواید مهم از احوال رجال و شأن آنان و اصطلاحات ارباب رجال که جایش در آن کتاب کم بود را به آن افزودم و در این راستا از راهنمایی‌های استاد بزرگم [[بحرالعلوم، سید محمدمهدی بن مرتضی|علامه سید محمدمهدی بحرالعلوم]] بهره بردم. همچنین قبل از جداول، اصطلاحات مهم دیگری را که به آن نیاز بود در کتاب افزودم. من این امر را به درخواست برخی از دوستان انجام دادم. این جدول‌ها را بر 8 قسم قرار دادم. شماره‌ها و الفاظ این جداول با رنگ قرمز و مشکی نوشته شده است؛ رنگ مشکی متعلق به عبارات مصنف (فیض کاشانی) است که در آن به ذکر راویان اخبار و ترجمه افراد پرداخته و غالب وزن مطالبش بر روی اصول اربعه است - که مشایخ ثلاث نگارندگانش هستند - و رنگ قرمز از نویسنده کتاب (ملا جعفر) است<ref>ر.ک: مقدمه مولف، ص11-13</ref>.


    وی سپس با همان نثر مسجع در توضیح این اثر می‌نویسد: این صفحاتی که محتوی مطالب رجالی است در هم‌نشینی با مصطلحات فاضل قابل، [[فیض کاشانی، محمد بن شاه‌مرتضی|ملا محسن فیض کاشانی]] در اسانید کتاب «[[وافی، مبانی و روشهای فقه الحديثی در آن|وافی]]» ایشان است (که احادیث کتب اربعه را جمع کرده و مشکلات احادیث آنها را شرح کرده است) و چقدر خوب این کتاب را نگاشته است. ازآنجاکه جدولی که پسر ایشان، در این کتاب ایجاد کرده، نزد ما ناقص است و درباره برخی از رجال و احوال آنان اهمال کرده و ازاین‌رو دستیابی به مطالب درباره این افراد برای برخی از خوانندگان این اثر، دشوار می‌شد، من قصد تکمیل آن را کردم و شروع به این امر نمودم و برخی فواید مهم از احوال رجال و شأن آنان و اصطلاحات ارباب رجال که جایش در آن کتاب کم بود را به آن افزودم و در این راستا از راهنمایی‌های استاد بزرگم [[بحرالعلوم، سید محمدمهدی بن مرتضی|علامه سید محمدمهدی بحرالعلوم]] بهره بردم. همچنین قبل از جداول، اصطلاحات مهم دیگری را که به آن نیاز بود در کتاب افزودم. من این امر را به درخواست برخی از دوستان انجام دادم. این جدول‌ها را بر 8 قسم قرار دادم. شماره‌ها و الفاظ این جداول با رنگ قرمز و مشکی نوشته شده است؛ رنگ مشکی متعلق به عبارات مصنف (فیض کاشانی) است که در آن به ذکر راویان اخبار و ترجمه افراد پرداخته و غالب وزن مطالبش بر روی اصول اربعه است - که مشایخ ثلاث نگارندگانش هستند - و رنگ قرمز از نویسنده کتاب (ملا جعفر) است<ref>ر.ک: همان، ص11-13</ref>.
    در بخشی از مطالب کتاب که درباره سید ابوالمکارم بن زهره است می‌خوانیم: سید عزالدین ابوالمکارم حمزة بن علی بن زهره حسینی حلبی، فاضل عالم ثقه جلیل‌القدری است که کتاب‌های فراوانی دارد و از جمله آنهاست: «مسألة في الرّدّ علی المنجّمين»، «مسألة في أن نظر الكامل علی انفراده كاف في تحصيل المعارف العقلية»، «مسألة في نفي الرؤية و اعتقاد الإمامية و مخالفيهم ممن ينسب إلی السنّة و الجماعة» و... پسر برادرش سید محی‌الدین محمد و همچنین [[شاذان قمی، شاذان بن جبرئیل|شاذان بن جبرئیل]] و [[اب‍وح‍ات‍م‌ رازی، م‍ح‍م‍د ب‍ن‌ ادریس‌|محمد بن ادریس]] و دیگران از وی روایت کرده‌اند. [[ابن شهرآشوب، محمد بن علی|ابن شهرآشوب]] از وی نام برده و در هنگام ذکر نام وی گفته: «قبس الأنوار في نصرة العترة الأخیار» و «غنية النزوع»، از کتاب‌های خوب اوست<ref>ر.ک: متن کتاب، ص77-78</ref>.
     
    در بخشی از مطالب کتاب که درباره سید ابوالمکارم بن زهره است می‌خوانیم: سید عزالدین ابوالمکارم حمزة بن علی بن زهره حسینی حلبی، فاضل عالم ثقه جلیل‌القدری است که مصنفات فراوانی دارد و از جمله آنهاست: «مسألة في الرّدّ علی المنجّمين»، «مسألة في أن نظر الكامل علی انفراده كاف في تحصيل المعارف العقلية»، «مسألة في نفي الرؤية و اعتقاد الإمامية و مخالفيهم ممن ينسب إلی السنّة و الجماعة» و... پسر برادرش سید محی‌الدین محمد و همچنین [[شاذان قمی، شاذان بن جبرئیل|شاذان بن جبرئیل]] و [[اب‍وح‍ات‍م‌ رازی، م‍ح‍م‍د ب‍ن‌ ادریس‌|محمد بن ادریس]] و دیگران از وی روایت کرده‌اند. [[ابن شهرآشوب، محمد بن علی|ابن شهرآشوب]] از وی نام برده و در هنگام ذکر ناو وی گفته: «قبس الأنوار في نصرة العترة الأخیار» و «غنية النزوع»، از کتاب‌های خوب اوست<ref>ر.ک: متن کتاب، ص77-78</ref>.


    ==وضعیت کتاب==
    ==وضعیت کتاب==
    خط ۶۱: خط ۵۹:
    [[رده:مباحث خاص علم الحدیث]]
    [[رده:مباحث خاص علم الحدیث]]
    [[رده:مقالات بارگذاری شده مردادماه 01 قربانی]]
    [[رده:مقالات بارگذاری شده مردادماه 01 قربانی]]
    [[رده:مقالات بازبینی نشده1]]
    [[رده:مقالات بازبینی شده1]]
    [[رده:مقالات بازبینی شده2 مرداد 1401]]
    [[رده:مقالات بازبینی شده2 مرداد 1401]]

    نسخهٔ ‏۷ سپتامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۳:۳۷

    فرائد الفوائد في الرجال
    فرائد الفوائد في الرجال
    پدیدآورانحسينی سبزواری، جعفر بن محمد (نویسنده) رجایی، سید مهدی (مصحح)
    عنوان‌های دیگررسالة في بيان حال زيد الشهيد
    ناشرکتابخانه عمومی حضرت آیت الله العظمی مرعشی نجفی (ره)
    مکان نشرایران - قم
    سال نشر1431ق. = 2010م. = 1388ش.
    چاپچاپ یکم
    شابک978-964-8179-93-4
    زبانعربی
    تعداد جلد1
    کد کنگره
    ‏/ح5ف4 / 114 BP

    فرائد الفوائد في الرجال، عنوان اثری است یک جلدی به زبان عربی از جعفر بن محمد حسینی سبزواری (از علمای قرن 12 هجری) در موضوع رجال و درایه. وی این اثر را در تکمیل کتاب «الوافي» ملا محسن فیض کاشانی، نگاشته است. کتاب به تحقیق سید مهدی رجایی رسیده است.

    ساختار

    کتاب، حاوی مقدمه محقق، مقدمه مؤلف و محتوای مطالب است؛ در پایان محتوای مطالب، رساله‌ای به مطالب ضمیمه شده که در بیان حال زید شهید از زبان برخی از علمای طراز اول شیعه است.

    گزارش محتوا

    محقق در ابتدای مقدمه‌اش بر کتاب متذکر می‌شود که به ترجمه‌ای از نویسنده دست نیافته و با اینکه این کتاب یک کتاب رجالی است از داخل خود این کتاب نیز مطالب زیادی درباره وی نتوانسته به دست بیاورد. سپس سید مهدی رجایی سعی کرده نکاتی را از متن درباره نویسنده استخراج کند که در صفحات 3 تا 6 مقدمه، بیان شده است.

    ملا جعفر، مقدمه کتابش را با کلماتی مسجّع آغاز می‌کند و سپس با همان نثر مسجع در توضیح این اثر می‌نویسد: این صفحاتی که محتوی مطالب رجالی است در هم‌نشینی با مصطلحات فاضل قابل، ملا محسن فیض کاشانی در اسانید کتاب «وافی» ایشان است (که احادیث کتب اربعه را جمع کرده و مشکلات احادیث آنها را شرح کرده است) و چقدر خوب این کتاب را نگاشته است. ازآنجاکه جدولی که پسر ایشان، در این کتاب ایجاد کرده، نزد ما ناقص است و درباره برخی از رجال و احوال آنان اهمال کرده و ازاین‌رو دستیابی به مطالب درباره این افراد برای برخی از خوانندگان این اثر، دشوار می‌شد، من قصد تکمیل آن را کردم و شروع به این امر نمودم و برخی فواید مهم از احوال رجال و شأن آنان و اصطلاحات ارباب رجال که جایش در آن کتاب کم بود را به آن افزودم و در این راستا از راهنمایی‌های استاد بزرگم علامه سید محمدمهدی بحرالعلوم بهره بردم. همچنین قبل از جداول، اصطلاحات مهم دیگری را که به آن نیاز بود در کتاب افزودم. من این امر را به درخواست برخی از دوستان انجام دادم. این جدول‌ها را بر 8 قسم قرار دادم. شماره‌ها و الفاظ این جداول با رنگ قرمز و مشکی نوشته شده است؛ رنگ مشکی متعلق به عبارات مصنف (فیض کاشانی) است که در آن به ذکر راویان اخبار و ترجمه افراد پرداخته و غالب وزن مطالبش بر روی اصول اربعه است - که مشایخ ثلاث نگارندگانش هستند - و رنگ قرمز از نویسنده کتاب (ملا جعفر) است[۱].

    در بخشی از مطالب کتاب که درباره سید ابوالمکارم بن زهره است می‌خوانیم: سید عزالدین ابوالمکارم حمزة بن علی بن زهره حسینی حلبی، فاضل عالم ثقه جلیل‌القدری است که کتاب‌های فراوانی دارد و از جمله آنهاست: «مسألة في الرّدّ علی المنجّمين»، «مسألة في أن نظر الكامل علی انفراده كاف في تحصيل المعارف العقلية»، «مسألة في نفي الرؤية و اعتقاد الإمامية و مخالفيهم ممن ينسب إلی السنّة و الجماعة» و... پسر برادرش سید محی‌الدین محمد و همچنین شاذان بن جبرئیل و محمد بن ادریس و دیگران از وی روایت کرده‌اند. ابن شهرآشوب از وی نام برده و در هنگام ذکر نام وی گفته: «قبس الأنوار في نصرة العترة الأخیار» و «غنية النزوع»، از کتاب‌های خوب اوست[۲].

    وضعیت کتاب

    فهرست مطالب در انتهای اثر آمده است. سید مهدی رجایی در تحقیق این اثر، به مقابله کتاب با تنها نسخه موجود از آن که به خط مؤلفش بوده پرداخته و با دشواری قرائت متن در برخی مواضع، سعی در اصلاح اغلاط موجود در متن کرده است[۳].

    صفحات 7 و 8 کتاب، حاوی رونوشت تصاویری از نسخه خطی آن است. پاورقی‌های کتاب، علاوه بر ذکر ارجاعات، حاوی مطالب مفیدی در شرح پاره‌ای از عبارات متن است.

    پانویس

    1. ر.ک: مقدمه مولف، ص11-13
    2. ر.ک: متن کتاب، ص77-78
    3. ر.ک: مقدمه محقق، ص6

    منابع مقاله

    مقدمه و متن کتاب.

    وابسته‌ها