خلاصة الأفكار یا استصحاب منظوم: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'ني ' به 'نی'
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'ني ' به 'نی')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
 
(۱۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۲: خط ۲:
| تصویر =NUR13043J1.jpg
| تصویر =NUR13043J1.jpg
| عنوان =خلاصة الأفكار یا استصحاب منظوم‏
| عنوان =خلاصة الأفكار یا استصحاب منظوم‏
| عنوان‌های دیگر =خلاصه الافکار. شرح
| عنوان‌های دیگر =خلاصه الافکار. شرح  


استصحاب منظوم
استصحاب منظوم  
| پدیدآوران =  
| پدیدآوران =  
[[فالي، مير ابوالحسن]] (نويسنده)
[[فالی، میر ابوالحسن]] (نويسنده)


[[محسني اقليدي، محمود]] (نويسنده)
[[محسنیاقليدي، محمود]] (نويسنده)
| زبان =فارسی
| زبان =فارسی
| کد کنگره =‏‏BP‎‏ ‎‏161‎‏/‎‏8‎‏ ‎‏/‎‏ف‎‏2‎‏ ‎‏خ‎‏8028  
| کد کنگره =‏‏BP‎‏ ‎‏161‎‏/‎‏8‎‏ ‎‏/‎‏ف‎‏2‎‏ ‎‏خ‎‏8028  
خط ۲۳: خط ۲۳:
شعر عربي - ايران - قرن 14 - ترجمه شده به فارسی
شعر عربي - ايران - قرن 14 - ترجمه شده به فارسی


فالي، مير ابو الحسن، ???? - ????ق. خلاصه الافکار - نقد و تفسير
فالی، میر ابوالحسن، ???? - ????ق. خلاصه الافکار - نقد و تفسير


| ناشر =سيد محمد تقي کراماتي فالي  
| ناشر =سيد محمد تقي کراماتي فالي  
خط ۳۴: خط ۳۴:
| شابک =
| شابک =
| تعداد جلد =1
| تعداد جلد =1
| کتابخانۀ دیجیتال نور =8437
| کتابخانۀ دیجیتال نور =13043
| کتابخوان همراه نور =13043
| کد پدیدآور =21538
| کد پدیدآور =21538
| پس از =
| پس از =
خط ۴۰: خط ۴۱:
}}  
}}  


'''خلاصة الأفكار یا استصحاب منظوم'''، اثر [[فالي، مير ابوالحسن|سید میر ابوالحسن رضوی موسوی]] (متوفی 1338ق) معروف به آقا [[فالي، مير ابوالحسن|میر فالی]] و به شرح [[محسني اقليدي، محمود|شیخ محمود محسنی اقلیدی]]، کتابی است منظوم با موضوع اصول فقه و خاصه درباره مبحث استصحاب. نویسنده در این اثر به زبان عربی اشعاری را در توضیح مباحث مربوط به مبحث استصحاب در اصول فقه بیان کرده و شارح آن را به زبان فارسی شرح کرده است. کتاب شامل اشعار و نوشته‌های دیگری هم از نویسنده می‌باشد که موضوعشان اصول فقه و استصحاب نیست و در آخر آن ذکر شده است.
'''خلاصة الأفكار یا استصحاب منظوم'''، اثر [[فالی، میر ابوالحسن|سید میر ابوالحسن رضوی موسوی]] (متوفی 1338ق) معروف به آقا [[فالی، میر ابوالحسن|میر فالی]] و با شرح [[محسنیاقليدي، محمود|شیخ محمود محسنی اقلیدی]]، کتابی است منظوم با موضوع اصول فقه و خاصه درباره مبحث استصحاب. نویسنده در این اثر به زبان عربی اشعاری را در توضیح مباحث مربوط به مبحث استصحاب در اصول فقه بیان کرده و شارح آن را به زبان فارسی شرح کرده است. کتاب شامل اشعار و نوشته‌های دیگری هم از نویسنده می‌باشد که موضوعشان اصول فقه و استصحاب نیست و در آخر آن ذکر شده است.


==ساختار==
==ساختار==
خط ۴۶: خط ۴۷:


==گزارش محتوا==
==گزارش محتوا==
پیش از شروع متن کتاب و پس از تقریظ منظوم شیخ محمد سعید منصوری بر آن، تقریظ منثور آیت‌الله سید عبدالعلی آیة‌اللهی لاری(مدظله‌العالی) بر آن ذکر شده که اشاره به محتوا، موضوع و میزان ارزشمندی کتاب دارد. در این تقریظ ذکر شده: «کتاب مستطاب خلاصة الافکار که از آثار گرانقدر [[فالي، مير ابوالحسن|حضرت آیت‌الله العلامة المرحوم السید آقا میر ابوالحسن الموسوی الفالی]] رضوان‌الله‌تعالی‌علیه می‌باشد و یکی از مهم‌ترین مباحث اصول فقه (مبحث استصحاب) را به نظم عربی شیوا و روان سروده و پس از سالیان متوالی از لابه‌لای کتابخانه و نوشته‌های آن فقید سعید یافت شده حقا منظومه فصیح و بلیغ و باید گفت صحیفه از صفحه مکرمه است...».<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/8437/1/11 تقریظ دوم کتاب، ص11]</ref>
پیش از شروع متن کتاب و پس از تقریظ منظوم شیخ محمد سعید منصوری بر آن، تقریظ منثور آیت‌الله سید عبدالعلی آیة‌اللهی لاری(مدظله‌العالی) بر آن ذکر شده که اشاره به محتوا، موضوع و میزان ارزشمندی کتاب دارد. در این تقریظ ذکر شده: «کتاب مستطاب خلاصة الافکار که از آثار گرانقدر [[فالی، میر ابوالحسن|حضرت آیت‌الله العلامة المرحوم السید آقا میر ابوالحسن الموسوی الفالی]] رضوان‌الله‌تعالی‌علیه می‌باشد و یکی از مهم‌ترین مباحث اصول فقه (مبحث استصحاب) را به نظم عربی شیوا و روان سروده و پس از سالیان متوالی از لابه‌لای کتابخانه و نوشته‌های آن فقید سعید یافت شده حقا منظومه فصیح و بلیغ و باید گفت صحیفه از صفحه مکرمه است...».<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/8437/1/11 تقریظ دوم کتاب، ص11]</ref>


تاریخچه مختصری از «فال» و بزرگان آن و زندگی‌نامه مؤلف در مقدمه کتاب ذکر شده و سپس متن منظوم آقا [[فالي، مير ابوالحسن|میر فالی]] و شرح فارسی اقلیدی بر آن آمده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/8437/1/1 ر.ک: مقدمه کتاب، ص1-10]</ref> در متن منظوم ابتدا علم اصول تعریف می‌شود، سپس استصحاب، پس‌ازآن اصل بودن استصحاب را توضیح داده می‌شود (چون برخی معتقدند استصحاب از امارات است) و سپس ادله حجیت آن را بیان می‌دارد.
تاریخچه مختصری از «فال» و بزرگان آن و زندگی‌نامه مؤلف در مقدمه کتاب ذکر شده و سپس متن منظوم آقا [[فالی، میر ابوالحسن|میر فالی]] و شرح فارسی اقلیدی بر آن آمده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/8437/1/1 ر.ک: مقدمه کتاب، ص1-10]</ref> در متن منظوم ابتدا علم اصول تعریف می‌شود، سپس استصحاب، پس‌ازآن اصل بودن استصحاب را توضیح داده می‌شود (چون برخی معتقدند استصحاب از امارات است) و سپس ادله حجیت آن را بیان می‌دارد.


نمونه‌ای از متن و شرح در بخشی که اصل بودن استصحاب را بیان می‌کند، چنین است: در اینکه استصحاب اصلى از اصول است تقریباً مورد وفاق است و براى اینکه معلوم شود که از قواعد فقهیه نیست باید بگوییم که فرق‌هایی بین آن دو قائل شده‌اند و عمده اختلافى که بین قاعده فقهیه و مسئله اصولى است این است که مسئله اصولى عبارت است از یک حکم کلى که کبرى واقع می‌شود در طریق استنباط حکم شرعى یا بیان وظیفه نزد مجتهد بعد از مأیوس شدن از ظفر و دست یافتن به دلیل حکم شرعى که به آن منتهى شود و درصورتی‌که قاعدۀ فقهیه از اول با فروع سروکار دارد و می‌توان گفت که خودش یک فرع فقهى کلى است و مجتهد بیان موارد آن را می‌نماید و شخص عامى می‌تواند خودش آن را بر مورد منطبق نماید و معلوم است که استصحاب از نوع اول است و حکم کلى است که نتایج آن کلیات هستند در ابواب متفرقه فقه ولى اینکه بعضى از آن را از قواعد شمرده‌اند سببش آن است که در بعضى از موارد خود عامى می‌تواند آن را جارى سازد مانند استصحاب طهارت بعد از شک در آن و بعضى هم تفصیل قائل شده‌اند و در مواردى مانند استصحاب احکام آن را مسئله اصولى و در مواردى مانند موضوعات آن را قاعده فقهیه به‌حساب آورده‌اند.
نمونه‌ای از متن و شرح در بخشی که اصل بودن استصحاب را بیان می‌کند، چنین است: در اینکه استصحاب اصلى از اصول است تقریباً مورد وفاق است و براى اینکه معلوم شود که از قواعد فقهیه نیست باید بگوییم که فرق‌هایی بین آن دو قائل شده‌اند و عمده اختلافى که بین قاعده فقهیه و مسئله اصولى است این است که مسئله اصولى عبارت است از یک حکم کلى که کبرى واقع می‌شود در طریق استنباط حکم شرعى یا بیان وظیفه نزد مجتهد بعد از مأیوس شدن از ظفر و دست یافتن به دلیل حکم شرعى که به آن منتهى شود و درصورتی‌که قاعدۀ فقهیه از اول با فروع سروکار دارد و می‌توان گفت که خودش یک فرع فقهى کلى است و مجتهد بیان موارد آن را می‌نماید و شخص عامى می‌تواند خودش آن را بر مورد منطبق نماید و معلوم است که استصحاب از نوع اول است و حکم کلى است که نتایج آن کلیات هستند در ابواب متفرقه فقه ولى اینکه بعضى از آن را از قواعد شمرده‌اند سببش آن است که در بعضى از موارد خود عامى می‌تواند آن را جارى سازد مانند استصحاب طهارت بعد از شک در آن و بعضى هم تفصیل قائل شده‌اند و در مواردى مانند استصحاب احکام آن را مسئله اصولى و در مواردى مانند موضوعات آن را قاعده فقهیه به‌حساب آورده‌اند.
خط ۶۰: خط ۶۱:
{{شعر}}
{{شعر}}
{{ب|''باعتبار ما به یقوّما''|2=''شکا و موردا دلیلا قسّما''}}
{{ب|''باعتبار ما به یقوّما''|2=''شکا و موردا دلیلا قسّما''}}


{{ب|''(خ ل)-و باعتبار الثّان انّه اذا''|2=''العدمى و الوجودى اخذا''}}
{{ب|''(خ ل)-و باعتبار الثّان انّه اذا''|2=''العدمى و الوجودى اخذا''}}


{{ب|''و باعتبار المورد فقسّم''|2=''الى وجودىّ و اصل عدمىّ''}}
{{ب|''و باعتبار المورد فقسّم''|2=''الى وجودىّ و اصل عدمىّ''}}


{{ب|''و الثّان کالبرآئة الاصلیة''|2=''أو غیرها فرعیه لفظیه''}}
{{ب|''و الثّان کالبرآئة الاصلیة''|2=''أو غیرها فرعیه لفظیه''}}
خط ۷۳: خط ۸۰:


{{شعر}}
{{شعر}}


{{ب|''و ایضا امّا هو حکم شرعى''|2=''و الحکم تکلیفى اما وضعى''}}
{{ب|''و ایضا امّا هو حکم شرعى''|2=''و الحکم تکلیفى اما وضعى''}}


{{ب|''کذاک کلیا و جزئیا یجى''|2=''او لیس بالحکم بل امر خارجى''}}
{{ب|''کذاک کلیا و جزئیا یجى''|2=''او لیس بالحکم بل امر خارجى''}}


{{ب|''تقابل الوضع مع التکلیف قد''|2=''قیل به و لم یک بالمعتمد''}}
{{ب|''تقابل الوضع مع التکلیف قد''|2=''قیل به و لم یک بالمعتمد''}}


{{ب|''اذ لیست الوضعیة مجعولة''|2=''لکونها ثانیة معقولة''}}
{{ب|''اذ لیست الوضعیة مجعولة''|2=''لکونها ثانیة معقولة''}}
خط ۸۹: خط ۱۰۴:
و حکم وضعى را براى آن قائل مى‌شویم که در حقیقت غیر از همان احکام تکلیفى اصالت و تحققى براى آن حکم وضعى نیست.
و حکم وضعى را براى آن قائل مى‌شویم که در حقیقت غیر از همان احکام تکلیفى اصالت و تحققى براى آن حکم وضعى نیست.


شرح- در این ابیات مصنف تقسیم استصحاب را مورد نظر قرار داده است ...<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/8437/1/24 متن کتاب، ص24-26]</ref>
شرح- در این ابیات مصنف تقسیم استصحاب را مورد نظر قرار داده است...<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/8437/1/24 متن کتاب، ص24-26]</ref>


ادامه مطالب کتاب شامل مباحثی چون بودن استصحاب از احکام ظاهریه، اختصاص اجرای آن به مجتهد، عدم اعتبار ظن شخصی در استصحاب، تقسیمات استصحاب به اعتبار مستصحب، دلیل و شک، اینکه استصحاب از اصول محرزه است، استصحاب عدم ازلی، اصالت عدم تزکیه و... است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/8437/1/26 ر.ک: متن کتاب، ص26-106]</ref>
ادامه مطالب کتاب شامل مباحثی چون بودن استصحاب از احکام ظاهریه، اختصاص اجرای آن به مجتهد، عدم اعتبار ظن شخصی در استصحاب، تقسیمات استصحاب به اعتبار مستصحب، دلیل و شک، اینکه استصحاب از اصول محرزه است، استصحاب عدم ازلی، اصالت عدم تزکیه و... است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/8437/1/26 ر.ک: متن کتاب، ص26-106]</ref>
خط ۹۶: خط ۱۱۱:


==وضعیت کتاب==
==وضعیت کتاب==
فهرست مطالب در انتهای اثر آمده است. رونوشتی از خط مؤلف در آخر کتاب قبل از ارائه فهرست مطالب، ذکر شده است.<ref>ر.ک: کتاب، ص120</ref>
فهرست مطالب در انتهای اثر آمده است. رونوشتی از خط مؤلف در آخر کتاب قبل از ارائه فهرست مطالب، ذکر شده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/8437/1/120 ر.ک: کتاب، ص120]</ref>


شیخ محمد سعید منصوری از ادبای خوزستانی، درباره اشعار خلاصة الافکار از لحاظ حسن نظم و بلاغت شعری در 12 بیت سروده است که در چند بیت از آن می‌گوید
شیخ محمد سعید منصوری از ادبای خوزستانی، درباره اشعار خلاصة الافکار از لحاظ حسن نظم و بلاغت شعری در 12 بیت سروده است که در چند بیت از آن می‌گوید


'''فیها الی التلمیذ و الاستاذ***هدی و بل حتی الی الافذاذ'''
{{شعر}}
{{ب|''فیها الی التلمیذ و الاستاذ''|2=''هدی و بل حتی الی الافذاذ''}}
{{ب|''لله درّ العالم الربّانی''|2=''جزاه ربّ العرش بالجنان''}}
{{ب|''عن حکمة تبقی مدی العصور''|2=''مجموعة للناس فی سطور''}}
{{پایان شعر}}


'''لله درّ العالم الربّانی***جزاه ربّ العرش بالجنان'''


'''عن حکمة تبقی مدی العصور***مجموعة للناس فی سطور'''


'''لا تعجبوا منه فذا ابوالحسن***دیدنه فی الدهر القول الحسن'''.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/8437/1/10 ر.ک: تقریظ اول کتاب، ص10]</ref>
{{شعر}}
{{ب|''لا تعجبوا منه فذا ابوالحسن''|2=''دیدنه فی الدهر القول الحسن''<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/8437/1/10 ر.ک: تقریظ اول کتاب، ص10]</ref>}}
{{پایان شعر}}.


==پانویس==
==پانویس==
<references />
<references />


==منبع مقاله==
==منابع مقاله==
مقدمه و متن کتاب.
مقدمه و متن کتاب.
   
   
== وابسته‌ها ==
==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}
   
   
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
خط ۱۲۳: خط ۱۴۳:
   
   
[[رده:اصول فقه (مباحث خاص)]]
[[رده:اصول فقه (مباحث خاص)]]
[[رده:ادله: کتاب، سنت، اجماع ...]]
[[رده:25 فروردین الی 24 اردیبهشت(98)]]
[[رده:سال98-1اردیبهشت الی31اردیبهشت]]
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش