۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'گي' به 'گی'
جز (جایگزینی متن - '==منابع مقاله== مقدمه و متن کتاب. رده:کتاب‌شناسی' به '==منابع مقاله== مقدمه و متن کتاب. ==وابسته‌ها== {{وابسته‌ها}} رده:کتاب‌شناسی') |
جز (جایگزینی متن - 'گي' به 'گی') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| خط ۴۴: | خط ۴۴: | ||
بخش نخست کتاب ضمن آنكه در بردارنده مطالب مختصرى درباره عرفا و شعراى عرب و دانشمندان و حكماى ایرانى و يونانى از زمان قديم است، عمدتاً به معرفى آثار باستانى موجود در فارس اختصاص يافته و آثار و ابنيه موجود در مناطق ديگر، از جمله بوشهر، خوزستان، کرمانشاه، همدان، مازندران، چهارمحال بختيارى، كهكيلویه وبویراحمد و اردبيل را نيز به اختصار توضيح مى‌دهد. | بخش نخست کتاب ضمن آنكه در بردارنده مطالب مختصرى درباره عرفا و شعراى عرب و دانشمندان و حكماى ایرانى و يونانى از زمان قديم است، عمدتاً به معرفى آثار باستانى موجود در فارس اختصاص يافته و آثار و ابنيه موجود در مناطق ديگر، از جمله بوشهر، خوزستان، کرمانشاه، همدان، مازندران، چهارمحال بختيارى، كهكيلویه وبویراحمد و اردبيل را نيز به اختصار توضيح مى‌دهد. | ||
بخش دوم كه نویسنده آن را (شيراز نامه) نامیده؛ شامل مطالبى درباره آثار ابنيه، محلات، دروازه‌ها، مساجد، مدارس مذهبى، بقاع مزارات و شرح حال برخى از دانشمندان، فقها، ادبا، اطباء صاحبان مشاغل، همچنين خوشنویسان، نقاشان، ادارات و اهل صنعت شيراز است. در بخش آخر کتاب نيز سلاطين و حكام شيراز از زمان امویان - از سال 74ق - تا واپسين روزهاى سلطنت ناصرالدين شاه؛ يعنى زمانى كه [[فرصت شیرازی، محمدنصیر بن جعفر|فرصت‌الدوله]] کتاب را به رشته تحرير درآورده، نام برده شده‌اند، چنانكه خود نيز اشاره مى‌كند، در این خصوص از کتاب گوبينو استفاده نموده است، منتهى با توجه به اينكه گوبيتو در سال‌هاى نخست سلطنت ناصرى (1858 - 1855م) به ایران سفر كرده، این مطالب فقط تا همان سال‌ها را در بر | بخش دوم كه نویسنده آن را (شيراز نامه) نامیده؛ شامل مطالبى درباره آثار ابنيه، محلات، دروازه‌ها، مساجد، مدارس مذهبى، بقاع مزارات و شرح حال برخى از دانشمندان، فقها، ادبا، اطباء صاحبان مشاغل، همچنين خوشنویسان، نقاشان، ادارات و اهل صنعت شيراز است. در بخش آخر کتاب نيز سلاطين و حكام شيراز از زمان امویان - از سال 74ق - تا واپسين روزهاى سلطنت ناصرالدين شاه؛ يعنى زمانى كه [[فرصت شیرازی، محمدنصیر بن جعفر|فرصت‌الدوله]] کتاب را به رشته تحرير درآورده، نام برده شده‌اند، چنانكه خود نيز اشاره مى‌كند، در این خصوص از کتاب گوبينو استفاده نموده است، منتهى با توجه به اينكه گوبيتو در سال‌هاى نخست سلطنت ناصرى (1858 - 1855م) به ایران سفر كرده، این مطالب فقط تا همان سال‌ها را در بر مى‌گیرد، از آن پس تا پایان عصر ناصرى را [[فرصت شیرازی، محمدنصیر بن جعفر|فرصت‌الدوله]]، بامطالعه منابع و ديده‌ها و شنيده‌هاى خود تكمیل نموده است. | ||
در مورد بخش نخست کتاب كه به موضوع آثار باستانى فارس مربوط مى‌شود، نویسنده غرض و هدف خود را از این كار: تا اكتشاف آثار مزبور، بلكه ثبت و ضبط آن اعلام مى‌كند، كارى كه با دقت نظر از سوى وى انجام گرفته است. از محاسن کتاب در این قسمت توضيحات مفصلى است كه نویسنده در مورد نقش بر جسته‌ها داده است (از جمله اسارت والرين توسط شاپور ساسانى). وى همچنين كتيبه‌هاى موجود در آن منطقه را خط به خط ترجمه و عينا در متن کتاب آورده است و حتى در این باره به منابع اروپايى؛ مانند تاريخ ایران نوشته سرجان ملكم نيز استناد كرده است. این ویژگى نه تنها ارزش عملى كار مؤلف را نشان مى‌دهد، بلكه تبحر او را در ترجمه متون خط میخى نشان داده مى‌دهد، هرچند قابل مقايسه با کیفیت و سطح مطالعات امروزى نباشد. | در مورد بخش نخست کتاب كه به موضوع آثار باستانى فارس مربوط مى‌شود، نویسنده غرض و هدف خود را از این كار: تا اكتشاف آثار مزبور، بلكه ثبت و ضبط آن اعلام مى‌كند، كارى كه با دقت نظر از سوى وى انجام گرفته است. از محاسن کتاب در این قسمت توضيحات مفصلى است كه نویسنده در مورد نقش بر جسته‌ها داده است (از جمله اسارت والرين توسط شاپور ساسانى). وى همچنين كتيبه‌هاى موجود در آن منطقه را خط به خط ترجمه و عينا در متن کتاب آورده است و حتى در این باره به منابع اروپايى؛ مانند تاريخ ایران نوشته سرجان ملكم نيز استناد كرده است. این ویژگى نه تنها ارزش عملى كار مؤلف را نشان مى‌دهد، بلكه تبحر او را در ترجمه متون خط میخى نشان داده مى‌دهد، هرچند قابل مقايسه با کیفیت و سطح مطالعات امروزى نباشد. | ||
| خط ۵۰: | خط ۵۰: | ||
ویژگى‌هاى برجسته آثار عجم هنگامى آشكارتر مى‌گردد كه كار [[فرصت شیرازی، محمدنصیر بن جعفر|فرصت‌الدوله]] با منابع هم عصر خود نظير فارسنامه ناصرى مقايسه گردد. چنانكه در کتاب اخير فقط توضيحى در مورد نقش برجسته‌ها داده شده و به ندرت كتيبه‌اى خوانده شده است. البته نویسنده کتاب، میرزا حسن حسینى فسايى، خود نيز اشاره نموده است كه (...ترجمه كتيبه‌ها را با نامه‌اى كه به وزير علوم وقت؛ يعنى على‌قلى خان مخبرالدوله نوشتم، خواستم، او نيز چون تسلط به زبان آلمانى داشت، از یکى از منابع آلمانى اخذ كرده ترجمه و برای بند فرستاد...). | ویژگى‌هاى برجسته آثار عجم هنگامى آشكارتر مى‌گردد كه كار [[فرصت شیرازی، محمدنصیر بن جعفر|فرصت‌الدوله]] با منابع هم عصر خود نظير فارسنامه ناصرى مقايسه گردد. چنانكه در کتاب اخير فقط توضيحى در مورد نقش برجسته‌ها داده شده و به ندرت كتيبه‌اى خوانده شده است. البته نویسنده کتاب، میرزا حسن حسینى فسايى، خود نيز اشاره نموده است كه (...ترجمه كتيبه‌ها را با نامه‌اى كه به وزير علوم وقت؛ يعنى على‌قلى خان مخبرالدوله نوشتم، خواستم، او نيز چون تسلط به زبان آلمانى داشت، از یکى از منابع آلمانى اخذ كرده ترجمه و برای بند فرستاد...). | ||
تلاش پى | تلاش پى گیر فرصت در آموختن خطوط باستانى، آنهم در یکصد و چند سال گذشته مايه تحسين است و مدد جستن او از سياحان و فرستادگان خارجى اعم از، روسى، ايتاليايى، هلندى و آلمانى در فراگیرى این خطوط نشان همت والاى اوست. | ||
از ویژگى‌هاى ديگر كار فرصت این است كه به ویژه در ذكر آثار فارس تنها به نقل خوانده‌ها يا شنيده‌ها بسنده نكرده است، بلكه مطالب کتاب حاصل مشاهدات خود او مى‌باشد، از جمله دلايل اثبات این مدعا یکى نقاشى و تصویرهاى متعددى است كه از آثار و ابنيه فراهم آورده، ديگرى اشاره او به بناهایى است كه هم اكنون اثرى از آنها نيست، در حالى او در کتابش، هم از آنها نام برده و هم آنها را به تصویر كشيده است. از جمله (آتشكده آذرجو) در حالى كه از آثار مهم شهر داراب است، بر بالاى این اثر گنبدى را ترسيم كرده، اما هم اكنون با گذشت بيش از یک قرن، این گنبد وجود خارجى ندارد. این موضوع برای مطالعات باستان شناختى داراى اهمیت است. | از ویژگى‌هاى ديگر كار فرصت این است كه به ویژه در ذكر آثار فارس تنها به نقل خوانده‌ها يا شنيده‌ها بسنده نكرده است، بلكه مطالب کتاب حاصل مشاهدات خود او مى‌باشد، از جمله دلايل اثبات این مدعا یکى نقاشى و تصویرهاى متعددى است كه از آثار و ابنيه فراهم آورده، ديگرى اشاره او به بناهایى است كه هم اكنون اثرى از آنها نيست، در حالى او در کتابش، هم از آنها نام برده و هم آنها را به تصویر كشيده است. از جمله (آتشكده آذرجو) در حالى كه از آثار مهم شهر داراب است، بر بالاى این اثر گنبدى را ترسيم كرده، اما هم اكنون با گذشت بيش از یک قرن، این گنبد وجود خارجى ندارد. این موضوع برای مطالعات باستان شناختى داراى اهمیت است. | ||
| خط ۶۴: | خط ۶۴: | ||
ظاهرا این فرصت تسلط خود را به خطوط میخى برای ارائه مطلب [[الکافی|كافى]] نمى‌ديده، برای تكمیل توضيحات به منابع خارجى مراجعه نموده است؛ به طورى كه در کتاب ذكر مى‌كند به كرات از سفرنامه سياحان روسى انگليسى و فرانسوى استفاده كرده است. | ظاهرا این فرصت تسلط خود را به خطوط میخى برای ارائه مطلب [[الکافی|كافى]] نمى‌ديده، برای تكمیل توضيحات به منابع خارجى مراجعه نموده است؛ به طورى كه در کتاب ذكر مى‌كند به كرات از سفرنامه سياحان روسى انگليسى و فرانسوى استفاده كرده است. | ||
یکى ديگر از ویژگى‌هاى برجسته آثار عجم در زمینه آثار باستانى ترسيم و نقاشى نقوش و آثار باستانى اماكن متعددى نظير تخت جمشيد، فيروز آباد، داراب و... است. بالطبع ارائه مطلب به همراه تصاویر، فهم مطلب را سهل‌تر و مطالعه کتاب را شوق | یکى ديگر از ویژگى‌هاى برجسته آثار عجم در زمینه آثار باستانى ترسيم و نقاشى نقوش و آثار باستانى اماكن متعددى نظير تخت جمشيد، فيروز آباد، داراب و... است. بالطبع ارائه مطلب به همراه تصاویر، فهم مطلب را سهل‌تر و مطالعه کتاب را شوق انگیزتر و مطلوب‌تر مى‌ساخت. | ||
و از آنجا كه امكان مسافرت در آن زمان برای همگان به سهولت وجود نداشت و عكسبردارى و فن عكاسى نيز هنوز متداول نشده بود، تصاویر نقاشى شده کتاب، ارزش و اهمیت فراوانى به کتاب مى‌بخشيد. | و از آنجا كه امكان مسافرت در آن زمان برای همگان به سهولت وجود نداشت و عكسبردارى و فن عكاسى نيز هنوز متداول نشده بود، تصاویر نقاشى شده کتاب، ارزش و اهمیت فراوانى به کتاب مى‌بخشيد. | ||