۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'گي' به 'گی'
جز (جایگزینی متن - 'هگ' به '') |
جز (جایگزینی متن - 'گي' به 'گی') |
||
| (۱۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
<div class= | <div class="wikiInfo"> | ||
[[پرونده:NUR03264.jpg|بندانگشتی|ابن دبیثی، محمد بن سعید]] | [[پرونده:NUR03264.jpg|بندانگشتی|ابن دبیثی، محمد بن سعید]] | ||
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ | | {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ | | ||
|- | |- | ||
! نام!! data-type= | ! نام!! data-type="authorName" |ابن دبیثی، محمد بن سعید | ||
|- | |- | ||
|نامهای دیگر | |نامهای دیگر | ||
|data-type= | | data-type="authorOtherNames" | ابن الدبیثی، محمد بن سعید | ||
ابوعبدالله محمد بن سعید بن دبیثی | ابوعبدالله محمد بن سعید بن دبیثی | ||
|- | |- | ||
|نام پدر | |نام پدر | ||
|data-type= | | data-type="authorfatherName" |محمد | ||
|- | |- | ||
|متولد | |متولد | ||
|data-type= | | data-type="authorbirthDate" |۵۵۸ق | ||
|- | |- | ||
|محل تولد | |محل تولد | ||
|data-type= | | data-type="authorBirthPlace" |واسط عراق | ||
|- | |- | ||
|رحلت | |رحلت | ||
|data-type= | | data-type="authorDeathDate" |637 ق | ||
|- | |- | ||
|اساتید | |اساتید | ||
|data-type= | | data-type="authorTeachers" |[[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|ابوالفرج ابن جوزى]] | ||
ابن ابىالفوارس | |||
ابوبكر حازمى | |||
ابن مندائى | |||
|- | |- | ||
|برخی آثار | |برخی آثار | ||
|data-type= | | data-type="authorWritings" |[[ذیل تاریخ مدینة السلام]] | ||
|-class= | |||
ذيل تاريخ مدينة السلام بغداد | |||
|- class="articleCode" | |||
|کد مؤلف | |کد مؤلف | ||
|data-type= | | data-type="authorCode" |AUTHORCODE03264AUTHORCODE | ||
|} | |} | ||
</div> | </div> | ||
'''ابن دُبَيْثى، جمالالدين ابوعبدالله محمد بن سعيد بن يحيى بن على'''، مورخ، محدث، مُقرى و فقيه شافعى، در سال 558ق، در واسط عراق زاده شد. نسبت «دبيثى» به سبب انتساب جد دومش على، به روستاى «دبيثا» واقع در اطراف شهر واسط است. او در واسط به تحصيل مقدماتى پرداخت و سپس به بغداد رفت و در آنجا به | '''ابن دُبَيْثى، جمالالدين ابوعبدالله محمد بن سعيد بن يحيى بن على''' (۵۵۸ -۶۳۷ق/۱۱۶۳- ۱۲۳۹م)، مورخ، محدث، مُقرى و فقيه شافعى، | ||
== ولادت == | |||
در سال 558ق، در واسط عراق زاده شد. نسبت «دبيثى» به سبب انتساب جد دومش على، به روستاى «دبيثا» واقع در اطراف شهر واسط است. | |||
== تحصیلات == | |||
او در واسط به تحصيل مقدماتى پرداخت و سپس به بغداد رفت و در آنجا به فراگیرى علوم قرآنى، حديث و فقه مشغول شد و ظاهراً در همین دوره نوجوانى، قرآن را از حفظ داشته است. | |||
ورود وى به بغداد با آغاز خلافت ناصر (575-622ق) و ايجاد جو آزادىِ نسبى برای مذاهب مختلف همراه بود. اگرچه ظاهراً ابن دبيثى از آن پس در بغداد اقامت گزيد، ولى ابن نجار قول اقامت وى در بغداد را نپذيرفته است، زيرا مىگوید: «وى چندين بار به بغداد سفر كرده است». | ورود وى به بغداد با آغاز خلافت ناصر (575-622ق) و ايجاد جو آزادىِ نسبى برای مذاهب مختلف همراه بود. اگرچه ظاهراً ابن دبيثى از آن پس در بغداد اقامت گزيد، ولى ابن نجار قول اقامت وى در بغداد را نپذيرفته است، زيرا مىگوید: «وى چندين بار به بغداد سفر كرده است». | ||
| خط ۴۲: | خط ۵۶: | ||
وى با خليفه، «الناصر لدين الله» عباسى روابط حسنه علمى داشته است. ابن نجار و جمعى ديگر، اخلاق و ديانت وى را ستودهاند و [[ذهبى]]، او را توثيق كرده است. اگرچه ابن دبيثى خود شافعىمذهب بود، لیکن در میان مشايخ وى به افرادى از مذاهب مختلف، حتى حنبلى و شيعى برمىخوريم و این خود بر سعه نظر او دلالت دارد. | وى با خليفه، «الناصر لدين الله» عباسى روابط حسنه علمى داشته است. ابن نجار و جمعى ديگر، اخلاق و ديانت وى را ستودهاند و [[ذهبى]]، او را توثيق كرده است. اگرچه ابن دبيثى خود شافعىمذهب بود، لیکن در میان مشايخ وى به افرادى از مذاهب مختلف، حتى حنبلى و شيعى برمىخوريم و این خود بر سعه نظر او دلالت دارد. | ||
وجود جمعى از صوفيه در زمره مشايخ ابن دبيثى و اينكه او | وجود جمعى از صوفيه در زمره مشايخ ابن دبيثى و اينكه او گاهگاه آنان را ستوده، بهخصوص این نكته كه گاهى با عبارت «اهل حقيقت»، از صوفيان نام مىبرد و نيز همراهى او با ابوعبدالله مغربى صوفى به قصد سفر حج، این تصور را تقویت مىكند كه به افكار صوفيه گرايش داشته است. | ||
==اساتيد== | ==اساتيد== | ||
وى ادبيات را نزد استادانى چون مصدق بن شبيب، قرائات را نزد مشايخى چون ابوبكر بن باقلانى و ابن كيال و فلسفه و اصول و كلام را نزد | وى ادبيات را نزد استادانى چون مصدق بن شبيب، قرائات را نزد مشايخى چون ابوبكر بن باقلانى و ابن كيال و فلسفه و اصول و كلام را نزد مجيرالدين محمود بن مبارك و ابوالحسن بن بوقى كه از فقهاى شافعى بودند، فراگرفت. گفتهاند كه مشايخ حديث وى بالغ بر صدها تن بودهاند. او بسيارى از آنان را در «ذيل» خود ذكر كرده است كه از آن جملهاند: | ||
# [[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|ابوالفرج ابن جوزى]]؛ | |||
# ابن ابىالفوارس؛ | |||
# ابوبكر حازمى؛ | |||
# ابن مندائى؛ | |||
# ابن مخلد ازدى؛ | |||
# ابن كتانى؛ | |||
# ابن شاتيل. | |||
گاهى وى از مشايخ ساير مراكز علمى چون اصفهان و دمشق اجازه روايت و گاه متون نوشتههاى آنان را دريافت مىكرد كه از جمله آنان مىتوان از ابوالمواهب ابن صُصْرى ياد كرد. میان ابن دبيثى و برخى از مشايخ او چون ابوموسى مدينى اصفهانى رابطهاى متقابل بود و مقام وى نزد استادانش در حدى بود كه از وى حديث نقل میكردند. | گاهى وى از مشايخ ساير مراكز علمى چون اصفهان و دمشق اجازه روايت و گاه متون نوشتههاى آنان را دريافت مىكرد كه از جمله آنان مىتوان از ابوالمواهب ابن صُصْرى ياد كرد. میان ابن دبيثى و برخى از مشايخ او چون ابوموسى مدينى اصفهانى رابطهاى متقابل بود و مقام وى نزد استادانش در حدى بود كه از وى حديث نقل میكردند. | ||
| خط ۷۱: | خط ۷۹: | ||
==آثار== | ==آثار== | ||
# ذيل تاريخ مدينة السلام بغداد؛ | |||
# تاريخ واسط (منسوب به وى)؛ | |||
# معجم شيوخ ابن دبيثى (منسوب به وى).<ref>پاکتچی، احمد، ج3، ص497</ref>. | |||
==پانویس== | |||
<references/> | |||
==منابع مقاله== | |||
پاکتچی، احمد، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1378 | |||