أداء المفروض من شرح أرجوزة العروض

أداء المفروض من شرح أرجوزة العروض
پدیدآوران	ابوالمجد، محمدرضا (نویسنده) تبریزی، مصطفی (نویسنده) هادی‌زاده، مجید (محقق)
عنوان‌های دیگر	شرح الفه الیتیمیه
ناشر	المکتبة الأدبية المختصة
مکان نشر	ایران - قم
سال نشر	1428ق.
چاپ	چاپ یکم
شابک	‎978-964-319-518-2
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‏/الف2الف4 / 2213 PJA

أداء المفروض من شرح أرجوزة العروض عنوان اثری است 1 جلدی به زبان عربی با موضوع ادبیات عرب (علم عروض) از شیخ ابوالمجد محمدرضا نجفی اصفهانی (۱۲۸۷ -۱۳۶۲ ق).

این کتاب در واقع شرحی است از محمدرضا بن محمدحسین بن محمدباقر بن محمدتقى ايوان كيفى تهرانى اصفهانى مشهور به آقارضا اصفهانی بر ارجوزه عروضی علامه فقیه شیخ مصطفی تبریزی با نام «الیتیمه» که با تحقیق مجید هادی‌زاده به چاپ رسیده است.

ارجوزه شیخ مصطفی تبریزی با مقدمه‌ای کوتاه شامل 6 بیت آغاز می‌گردد و عجیب اینکه نویسنده، نامی برای آن انتخاب نکرده است؛ البته شاید کتاب دارای مقدمه منثوری بوده که مشتمل بر نام آن به یتیمه بوده باشد. درهرحال شارح نام این کتاب را «الیتیمه» ذکر کرده است.

از عبارات شارح (آقا رضا اصفهانی) در مقدمه‌اش بر کتاب برمی‌آیدکه او از تبریزی درخواست کرده که چنین کتابی را بنویسد و وقتی شیخ مصطفی تبریزی این ارجوزه را به نظم بیان می‌نماید از خود آقا رضا اصفهانی که از او درخواست نگارش چنین کتابی را کرده بود، درخواست شرح بر آن را می‌نماید.

آقا محمدرضا در پایان کتابش نوشته بوده «تم ا لجزء الاول من أداء المفروض فی شرح أرجوزة العروض علی ید مؤلفه أبی المجد محمد الرضا-دام مجده- و یتلوه الجزء الثانی فی علم القوافی». که نشان می‌دهد او در نظر داشته جلد دوم این شرح را درباره علم قوافی بنویسد. ولی برای ما معلوم نیست که او جلد دوم را به عنوان متمم این ارجوزه نوشت و به دست ما نرسید یا مرگ میان او و این کار فاصله شد.

نوع شرح آقا رضا ابوالمجد در این اثر شرح مزجی بوده است بجز در باب علل أعاریض و ضروب که خودش در کتاب بیان کرده، انگیزه وی از عدم مزج شرح با اصل در این بخش، بر اهلش پوشیده نیست. شارح متعرض الفاظ متن و وجوه اعراب آن نشده تا موجب تشویش اذهان ناظرین نگردد.

منابع مقاله

مقدمه‌های محقق و نویسنده بر کتاب.