تفسیر عرفانی مثنوی معنوی

تفسیر عرفانی مثنوی معنوی
پدیدآوران	بحر العلوم، محمد بن محمد (نویسنده) اقبال، فرشید (محقق)
عنوان‌های دیگر	شرح مثنوی بحر العلوم مثنوی. شرح
ناشر	ایران یاران
مکان نشر	ایران - تهران
سال نشر	1384ش.
چاپ	چاپ یکم
شابک	‎964-7969-13-9
موضوع	مولوی، جلال الدین محمد بن محمد، 604 - 672ق. مثنوی - نقد و تفسیر شعر فارسی - قرن 7ق. - تاریخ و نقد تفاسیر عرفانی - قرن 7ق.
تعداد جلد	6
کد کنگره	‏‎‏/‎‏ب‎‏3‎‏ت‎‏7 / 5301 ‏PIR‎‏

تفسير عرفانی مثنوی معنوی نوشته ابوالعياش عبدالعلى محمد بن نظام‌الدين محمد بن قطب‌الدين انصارى لكهنوى، ملقب به بحرالعلوم (1144-1225ق) از متكلمان بزرگ حنفى‌مذهب هند، شرح و تفسير مثنوى مولوى به زبان فارسی است که کار آماده‌سازی این نسخه برای چاپ جدید، زیرنظر فرشيد اقبال انجام شده‌است و مقدمه‌ای نیز براین اثر نگاشته‌اند.

فرشید اقبال می‌گوید:

دليل مظلوميت اين شرح عرفانى و دورماندن آن از چشم محققين، خط بسيار نازيبا، چاپ ناپسند و پريشانى شرح و حواشى آن بوده‌است. پس از چندى كه با اين اثر مشغول بودم، دريغم آمد آن را به‌صورتى آراسته در اختيار علاقمندان به آثار عرفانى، قرار ندهم و با اين عزم، با برخى از اساتيد از جمله استاد زرين‌كوب و دكتر سلماسى‌زاده و ديگران رايزنى نمودم كه برخلاف تصورم اكثرا، فقط نام اين شرح برايشان آشنا و آن‌را رؤيت نكرده‌بودند و بسيار مشتاق مطالعه آن بودند.

اين كار به ظاهر ساده(آماده‌سازی این نسخه برای چاپ جدید)، هفت‌سال به‌طول انجاميد و گروهى متشكل از نوزده‌نفر، امر بازخوانى و مقابله را انجام دادند.

بى‌ترديد يگانه تفسير عرفانى مثنوى معنوى را، پيش رو داريد.شارح آن از نوادگان خواجه عبدالله انصارى و از پيروان مكتب ابن‌عربى است. نثر اين شرح، كمى ناآشنا مى‌نمايد؛ چرا كه تاكنون اثرى از حضرت ايشان در ايران به چاپ نرسيده‌است ولى پس از مطالعه چند برگى از آن، با سبک نگارش، آشنا و شما را نظاره‌گر آثار و افكار حضرت مولانا، از دريچه‌اى ديگر خواهدنمود.

بحرالعلوم در فقه و اصول و حكمت به درجات عاليه نايل گشته و در عرفان به شاخه‌اى از قادريه منسوب و به مكتب عرفانى ابن‌عربى وابسته و به سبب وسعت دانشش بر ديگر معاصران خود، برترى داشته است. هدفش از شرح مثنوى، روشن‌نمودن اسرار مثنوى معنوى در پرتو عقايد ابن‌عربى بوده‌است.

منبع مقاله

مقدمه کتاب.