فتح الرحمن فی تفسیر القرآن (مقدسی حنبلی)

فتح الرحمن فی تفسیر القرآن
پدیدآوران	ابوالیمن علیمی، عبدالرحمن بن محمد (نویسنده) طالب، نورالدین (محقق)
ناشر	دمشق : دار النوادر بيروت : دار النوادر دار النوادر
مکان نشر	سوريه - دمشق لبنان - بيروت کويت
سال نشر	1432ق. = 2011م.
چاپ	چاپ دوم چاپ اول اين کتاب در سال 1430ق توسط وزاره الاوقاف و الشوون الاسلاميه قطر منتشر گرديده
شابک	‎978-9933-418-16-8
زبان	عربي
تعداد جلد	7
کد کنگره	‏/الف2ف2 / 96/5 BP

فتح الرحمن فی تفسیر القرآن اثر قاضی مجیرالدین بن محمد علیمی مقدسی حنبلی (860- 927ق)، تفسیر قرآن کریم است که با تحقیق نورالدین طالب، به چاپ رسیده است.

از جمله اموری که باعث اهمیت کتاب شده، آن است که نویسنده در آن، با دقت به ذکر عقاید اهل سنت و جماعت، به صورت مختصر و مفید پرداخته و فقه ائمه چهارگانه اهل سنت را به دور از هرگونه تعصب و تقلید، روایت نموده و در موارد اختلافی، بر اقوال صحیح و راجح مفسرین، اعتماد کرده است.

برخی از بزرگان همچون غزی، این تفسیر را مانند تفسیر قاضی بیضاوی دانسته و علامه ابن بدران حنبلی، آن را چنین توصیف نموده است: «تفسیری متوسط که در آن به ذکر قرائات پرداخته شده و در مورد مسائل فرعی، اقوال ائمه اربعه، در آن ذکر گردیده و فواید لطفی در آن موجود است».

برخی از مهمترین ویژگی‌های کتاب، عبارتند از:

1. التزام به ذکر مکی یا مدنی بودن سوره‌ها و اشاره به عدد آیات، کلمات و حروف هر سوره، در ابتدای آن؛
2. ذکر اسباب نزول آیات؛
3. روایت قصص انبیات و اخبار امم سابق؛
4. تفسیر مفدرات از جهت وضع لغوی و شرعی؛
5. اشاره به امثله معروف میان مردم که موافق با معنی آیات تفسیر شده می‌باشد؛
6. تعریف و شرح حال اعلام مذکور در قرآن؛
7. تلخیص آیات پس از تفسیر آنها.

منابع مقاله

1. مقدمه و متن کتاب.
2. بی‌نام، «أنباء الکتب؛ فتح الرحمن فی تفسیر القرآن»، پایگاه مجلات تخصصی نور، مجله الوعی الاسلامی، السنة السادس و الأربعون، ذوالقعدة 1430- العدد 531.