الدر المنثور في التفسير بالمأثور (محقق: ترکی)

الدر المنثور في التفسير بالمأثور
پدیدآوران	سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر (نویسنده) ترکی، عبدالله بن عبدالمحسن (محقق) مرکز هجر للبحوث و الدراسات العربية و الاسلامية (ساير) يمامه، عبدالسند حسن (محقق)
ناشر	عبدالسند حسن يمامة مرکز هجر للبحوث و الدراسات العربية و الاسلامية
مکان نشر	مصر - قاهره
سال نشر	1424ق. = 2003م.
چاپ	چاپ يکم
زبان	عربي
تعداد جلد	17
کد کنگره	‏/9د4 / 96 BP

الدر المنثور فی التفسیر بالمأثور تألیف جلال‌الدین سیوطی (متوفی 911ق) از مهم‌ترین و مفصل‌ترین تفاسیر مأثور اهل سنت است. این طبع از کتاب با تحقیق عبدالله بن عبدالمحسن ترکی و عبدالسند حسن یمامه در شش جلد منتشر شده است.

الدر المنثور، یکی از گسترده‌ترین تفسیرهای نقلی اهل سنت است که تمام اخبار و آثار ذیل آیات را بدون هیچ نقد و تحلیل آورده است و از این‌جهت، از تفسیر طبری گستره‌تر است. به همین دلیل، از ذکر اسرائیلیات و خرافات و روایات جعلی ابایی نداشته و شاید مهمترین اشکال این تفسیر همین نکته باشد که اولاً: اسناد روایات را حذف کرده و احادیث صحیح و سقیم را با هم درآمیخته است،‏ به‌گونه‌ای که نمی‌توان احادیث را بازشناسی کرد. ثانیاً: این تفسیر مانند برخی دیگر از تفاسیر اثری، صرفاً به نقل احادیث و آثار اکتفا کرده و هیچ نقد و ارزیابی نسبت به آنها نکرده است. سیوطی بحث‌های استدلالی و وجوه تفسیری و نظری را در مجمع‌البحرین و مباحث توضیحی را در جلالین آورده است و لذا دیگر نیازی نمی‌دیده در این تفسیر اثری به آنها بپردازد و به گردآوری اخبار بسنده کرده است.‏

سیوطی به واسطه این کتاب، مجموعه‌ زیادی از کتبی را که از برخی جز نام یا نقلی از آنها در دیگر کتب باقی نمانده یا تنها بخش کوچکی از آنها باقی مانده را برای ما نقل کرده است.‏

الدر المنثور اولین بار در المطبعة المیمنیة در سال 1314ق، یعنی بیش از یک قرن قبل با حاشیه تفسیر ابن عباس منتشر شده است‏ پس از آن مکرر در مجلدات مختلف منتشر شده است؛ از جمله طبع دیگری از این کتاب در سال 1404ق توسط انتشارات آیت الله مرعشی نجفی در شش جلد منتشر شده است.

منابع مقاله

1. مقدمه محقق و متن کتاب.
2. ایازی، سید محمدعلی، شناخت‌نامه تفاسیر، قم، انتشارات کتاب مبین، چاپ اول، 1378.