الوجوه و النظائر في القرآن العظيم: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    (صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NUR70227J1.jpg | عنوان =الوجوه و النظائر في القرآن العظيم...» ایجاد کرد)
     
    بدون خلاصۀ ویرایش
    خط ۲۷: خط ۲۷:
    }}
    }}
       
       
    '''الوجوه و النظائر فی القرآن العظیم''' اثر مقاتل بن سلیمان بلخی (متوفی 150 ه.ق) از کهن¬ترین تفاسیر ادبی در واژه شناسی قرآن که با تحقیق حاتم صالح ضامن ارائه شده است.
    '''الوجوه و النظائر فی القرآن العظیم''' اثر [[مقاتل بن سلیمان|مقاتل بن سلیمان بلخی]] (متوفی 150 ه.ق) از کهن‌ترین تفاسیر ادبی در واژه شناسی قرآن که با تحقیق حاتم صالح ضامن ارائه شده است.


    ==انگیزه تألیف==
    ==انگیزه تألیف==


    از بررسی کتاب مذکور مطلبی که دلالت بر انگیزه مولف بنماید یافت نشد. شاید هدف ایشان از نگارش این اثر را بتوان از حدیثی از پیامبر ص بدست آورد. پیامبر ص فرمود: کسی به بلندترین مرتبه فهم قرآن نمی¬رسد مگر اینکه برای واژگان قرآن وجوه و معانی بسیاری بداند.<ref>مقاتل بن سلیمان، ص19</ref> می¬توان از نقل این حدیث در آغاز اثر دو نکته برداشت کرد. یکی اهمیت دانش وجوه و نظائر و دیگری انگیزه تالیف مفسر.
    از بررسی کتاب مذکور مطلبی که دلالت بر انگیزه مولف بنماید یافت نشد. شاید هدف ایشان از نگارش این اثر را بتوان از حدیثی از پیامبر ص بدست آورد. پیامبر ص فرمود: کسی به بلندترین مرتبه فهم قرآن نمی‌رسد مگر اینکه برای واژگان قرآن وجوه و معانی بسیاری بداند.<ref>مقاتل بن سلیمان، ص19</ref> می‌توان از نقل این حدیث در آغاز اثر دو نکته برداشت کرد. یکی اهمیت دانش وجوه و نظائر و دیگری انگیزه تالیف مفسر.


    بنظر محقق؛ اثر حاضر از نخستین تفاسیر ادبی قرآن در این موضوع بشمار می¬آید. زیرا پیش از مقاتل هیچ مفسری به صورت مستقل به این دانش نپرداخته است.<ref>ضامن، حاتم صالح، ص7</ref> البته این سخن پایدار نیست زیرا بیان معانی الفاظ القرآن اثر علی بن عبدالله بن عباس (متوفی 118ه) که بتازگی یافت شده کهن¬ترین اثر در این رشته بشمار می¬آید.<ref>نجارزادگان، فتح¬الله، پائیز 1385، کاوشی در شناخت کهن¬ترین اثر در فن وجوه و نظائر قرآن، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، 3، صص143-156 </ref>  
    بنظر محقق؛ اثر حاضر از نخستین تفاسیر ادبی قرآن در این موضوع بشمار می‌آید. زیرا پیش از مقاتل هیچ مفسری به صورت مستقل به این دانش نپرداخته است.<ref>ضامن، حاتم صالح، ص7</ref> البته این سخن پایدار نیست زیرا بیان معانی الفاظ القرآن اثر علی بن عبدالله بن عباس (متوفی 118ق) که بتازگی یافت شده کهن‌ترین اثر در این رشته بشمار می‌آید.<ref>نجارزادگان، فتح‌الله، پائیز 1385، کاوشی در شناخت کهن‌ترین اثر در فن وجوه و نظائر قرآن، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، 3، صص143-156 </ref>  


    روش وی در این کتاب اینگونه است که نخست لفظی را ذکر می¬کند و سپس به بیان وجوه و نظائر مختلف آن در قرآن کریم می¬پردازد.
    روش وی در این کتاب اینگونه است که نخست لفظی را ذکر می‌کند و سپس به بیان وجوه و نظائر مختلف آن در قرآن کریم می¬پردازد.


    وی در این کتاب صدوهفتادوشش واژه را مورد بررسی قرار داده است. ذکر آنها به ترتیب الفبایی نیست. با واژه "الهدی" آغاز و با کلمه "فوق" انجام یافته است.  
    وی در این کتاب صدوهفتادوشش واژه را مورد بررسی قرار داده است. ذکر آنها به ترتیب الفبایی نیست. با واژه "الهدی" آغاز و با کلمه "فوق" انجام یافته است.  


    عبدالله شحاته محقق مصری این کتاب را با عنوان الاشباه و النظائر مقاتل چاپ کرده که به طور حتم غلط است. زیرا از مقایسه الوجوه با الاشباه تفاوت بسیار زیاد آندو دیده می¬شود. نتیجه گرفته می¬شود که الاشباه و النظائر به اشتباهی به مقاتل نسبت داده شده است بلکه باید از آن هارون بن موسی (متوفی 170 ه.ق) باشد که متأخر از مقاتل است.<ref>ضامن، حاتم صالح ص7-10</ref>  
    [[شحاته، عبدالله محمود|عبدالله شحاته]] محقق مصری این کتاب را با عنوان الاشباه و النظائر مقاتل چاپ کرده که به طور حتم غلط است. زیرا از مقایسه الوجوه با الاشباه تفاوت بسیار زیاد آن‌دو دیده می‌شود. نتیجه گرفته می‌شود که الاشباه و النظائر به اشتباهی به مقاتل نسبت داده شده است بلکه باید از آن هارون بن موسی (متوفی 170 ه.ق) باشد که متأخر از مقاتل است.<ref>ضامن، حاتم صالح ص7-10</ref>  


    ==ویژگی¬ها==  
    ==ویژگی‌ها==  


    برای اثر حاضر چند ویژگی می¬توان برشمرد:  
    برای اثر حاضر چند ویژگی می‌توان برشمرد:  


    #اولین کتاب در دانش واژه شناسی قرآن.  
    #اولین کتاب در دانش واژه شناسی قرآن.  
    #تدوین فن وجوه و نظائر در زمان شکل¬گیری فکر و اندیشه اسلامی در قرن دوم هجری.  
    #تدوین فن وجوه و نظائر در زمان شکل¬گیری فکر و اندیشه اسلامی در قرن دوم هجری.  
    #دسترسی به آرای تفسیری مفسر.  
    #دسترسی به آرای تفسیری مفسر.  
    #امکان دستیابی به اندیشه¬های قرآنی مقاتل پیرامون واژگان قرآن.  
    #امکان دستیابی به اندیشه‌های قرآنی مقاتل پیرامون واژگان قرآن.  
    #بررسی تحلیلی دیدگاه نحویان معروف توسط مؤلف و تقویت قواعد نحوی و پایه-ریزی تفسیر تحلیلی ادبی قرآن.<ref>ایروانی، مرتضی، مهر 1371، الوجوه و النظائر فی القرآن الکریم و کتاب مقاتل بن سلیمان، رسالة القرآن، ش10، صص 35-52</ref>.  
    #بررسی تحلیلی دیدگاه نحویان معروف توسط مؤلف و تقویت قواعد نحوی و پایه-ریزی تفسیر تحلیلی ادبی قرآن.<ref>ایروانی، مرتضی، مهر 1371، الوجوه و النظائر فی القرآن الکریم و کتاب مقاتل بن سلیمان، رسالة القرآن، ش10، صص 35-52</ref>.  


    نسخهٔ ‏۱۷ ژوئیهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۱۶:۵۷

    الوجوه و النظائر في القرآن العظيم
    الوجوه و النظائر في القرآن العظيم
    پدیدآورانمقاتل بن سلیمان (نویسنده) ضامن، حاتم صالح (محقق)
    ناشرمرکز جمعة الماجد للثقافة و التراث
    مکان نشرامارات - دبي
    سال نشر1427ق. = 2006م.
    چاپچاپ يکم
    زبانعربي
    تعداد جلد1
    کد کنگره
    ‏م7و3 / 82/6 BP

    الوجوه و النظائر فی القرآن العظیم اثر مقاتل بن سلیمان بلخی (متوفی 150 ه.ق) از کهن‌ترین تفاسیر ادبی در واژه شناسی قرآن که با تحقیق حاتم صالح ضامن ارائه شده است.

    انگیزه تألیف

    از بررسی کتاب مذکور مطلبی که دلالت بر انگیزه مولف بنماید یافت نشد. شاید هدف ایشان از نگارش این اثر را بتوان از حدیثی از پیامبر ص بدست آورد. پیامبر ص فرمود: کسی به بلندترین مرتبه فهم قرآن نمی‌رسد مگر اینکه برای واژگان قرآن وجوه و معانی بسیاری بداند.[۱] می‌توان از نقل این حدیث در آغاز اثر دو نکته برداشت کرد. یکی اهمیت دانش وجوه و نظائر و دیگری انگیزه تالیف مفسر.

    بنظر محقق؛ اثر حاضر از نخستین تفاسیر ادبی قرآن در این موضوع بشمار می‌آید. زیرا پیش از مقاتل هیچ مفسری به صورت مستقل به این دانش نپرداخته است.[۲] البته این سخن پایدار نیست زیرا بیان معانی الفاظ القرآن اثر علی بن عبدالله بن عباس (متوفی 118ق) که بتازگی یافت شده کهن‌ترین اثر در این رشته بشمار می‌آید.[۳]

    روش وی در این کتاب اینگونه است که نخست لفظی را ذکر می‌کند و سپس به بیان وجوه و نظائر مختلف آن در قرآن کریم می¬پردازد.

    وی در این کتاب صدوهفتادوشش واژه را مورد بررسی قرار داده است. ذکر آنها به ترتیب الفبایی نیست. با واژه "الهدی" آغاز و با کلمه "فوق" انجام یافته است.

    عبدالله شحاته محقق مصری این کتاب را با عنوان الاشباه و النظائر مقاتل چاپ کرده که به طور حتم غلط است. زیرا از مقایسه الوجوه با الاشباه تفاوت بسیار زیاد آن‌دو دیده می‌شود. نتیجه گرفته می‌شود که الاشباه و النظائر به اشتباهی به مقاتل نسبت داده شده است بلکه باید از آن هارون بن موسی (متوفی 170 ه.ق) باشد که متأخر از مقاتل است.[۴]

    ویژگی‌ها

    برای اثر حاضر چند ویژگی می‌توان برشمرد:

    1. اولین کتاب در دانش واژه شناسی قرآن.
    2. تدوین فن وجوه و نظائر در زمان شکل¬گیری فکر و اندیشه اسلامی در قرن دوم هجری.
    3. دسترسی به آرای تفسیری مفسر.
    4. امکان دستیابی به اندیشه‌های قرآنی مقاتل پیرامون واژگان قرآن.
    5. بررسی تحلیلی دیدگاه نحویان معروف توسط مؤلف و تقویت قواعد نحوی و پایه-ریزی تفسیر تحلیلی ادبی قرآن.[۵].

    پانویس

    1. ↑ مقاتل بن سلیمان، ص19
    2. ↑ ضامن، حاتم صالح، ص7
    3. ↑ نجارزادگان، فتح‌الله، پائیز 1385، کاوشی در شناخت کهن‌ترین اثر در فن وجوه و نظائر قرآن، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، 3، صص143-156
    4. ↑ ضامن، حاتم صالح ص7-10
    5. ↑ ایروانی، مرتضی، مهر 1371، الوجوه و النظائر فی القرآن الکریم و کتاب مقاتل بن سلیمان، رسالة القرآن، ش10، صص 35-52

    منابع مقاله

    1. مقدمه محقق ضامن، حاتم صالح بر اثر مذکور.
    2. ایروانی، مرتضی، مهر 1371، الوجوه و النظائر فی القرآن الکریم و کتاب مقاتل بن سلیمان، رسالة القرآن، ش10، صص 35-52.
    3. نجارزادگان، فتح¬الله، پائیز 1385، کاوشی در شناخت کهن¬ترین اثر در فن وجوه و نظائر قرآن، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، 3، صص143-156.

    وابسته‌ها

    برگرفته از «https://fa.wikinoor.ir/w/index.php?title=الوجوه_و_النظائر_في_القرآن_العظيم&oldid=591685»