التلخیص فی تفسیر القرآن العظیم

التلخیص فی تفسیر القرآن العظیم
پدیدآوران	کواشی، احمد بن یوسف (نویسنده) سرحان، محیی هلال (محقق)
ناشر	الجمهوریة العراقیة، دیوان الوقف السنی. مرکز البحوث و الدراسات الإسلامیة
مکان نشر	عراق - بغداد
سال نشر	1430-1427ق. = 2007-2006م.
چاپ	چاپ یکم
موضوع	تفاسیر اهل سنت - قرن 7ق.
زبان	عربی
تعداد جلد	4
کد کنگره	‏‎‏ک‎‏9‎‏ت‎‏8 / 95 BP

التلخیص فی تفسیر القرآن العظیم اثر موفق‌الدین ابوالعباس احمد بن یوسف موصلی شافعی، معروف به کواشی (متوفی 680ق/ 1281م)، تلخیصی است از تفسیر بزرگ‌تر و مفصل‌تر از همین نویسنده، تحت عنوان «تبصرة المتذکر وتذکرة المتبصر (المتدبر)» که توسط خود نویسنده، تلخیص و با تحقیق محیی هلال سرحان به چاپ رسیده است.

نویسنده در این کتاب، به ذکر لب و خلاصه‌ای از آنچه در کتاب «التبصرة» نگاشته، اعم از ذکر معانی، بیان وقوف آیات، احوال قرائات، وجوه اعراب و لغت، اسباب نزول آیات، احکام فقهی و سایر علوم متعلق به قرآن و علوم قرآنی، پرداخته است، به گونه‌ای که تفسیری موجز و در عین حال، دربردارنده تفسیر تمامی آیات قرآن مجید، ارائه کرده و در آن، به برخی از وجوه اعجاز و اسرار تنزیل، اشاره نموده است.

نگارش این تفسیر، در بیست و سوم ربیع‌الآخر 649ق، به پایان رسیده است.

از جمله اموری که در اهمیت کتاب نقش داشته و در مقدمه بدان اشاره شده است، عبارتند از:

1. نگارش آن توسط فردی از اهل صلاح، تقوی، زهد و کرامات همراه با استقامت در عقیده و انقطاع از دنیا؛
2. تخلیص مطالب به صورت مختصر و مفید، با ایجازی غیر مخل؛
3. اهتمام نویسنده به وقوف، قرائات و وجوه آن، وجوه اعراب، اصول لغوی در بسیاری از مفردات و اشاره به اختلاف معانی در صورت اختلاف قرائت،
4. رعایت اعتدال در تفسیر؛
5. اجتناب از اسرائیلیات.

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.