۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز (جایگزینی متن - '== وابستهها ==' به '== وابستهها == {{وابستهها}}') |
جز (جایگزینی متن - 'كتاب' به 'کتاب') |
||
خط ۴۷: | خط ۴۷: | ||
'''امالى شيخ صدوق'''، اثر ابوجعفر محمد بن على بن حسين بن موسى بن بابويه قمى، معروف به [[شيخ صدوق]]، از جمله كتبى است كه حاوى روايات و مباحث شيوا و شيرين در عرصههاى مختلف اخلاقى، نقل فضايل اهل بيت(ع)، مسائل تاريخى، اجتماعى و... مىباشد كه به زبان عربى و در سال 368ق، نوشته شده است. | '''امالى شيخ صدوق'''، اثر ابوجعفر محمد بن على بن حسين بن موسى بن بابويه قمى، معروف به [[شيخ صدوق]]، از جمله كتبى است كه حاوى روايات و مباحث شيوا و شيرين در عرصههاى مختلف اخلاقى، نقل فضايل اهل بيت(ع)، مسائل تاريخى، اجتماعى و... مىباشد كه به زبان عربى و در سال 368ق، نوشته شده است. | ||
روايات | روايات کتاب، توسط [[کمرهای، محمدباقر|محمدباقر كمرهاى]]، به فارسى، ترجمه شده است. | ||
== ساختار == | == ساختار == | ||
کتاب با مقدمه آيتالله محمدباقر كمرهاى به زبان فارسى آغاز شده و مطالب، شامل 97 مجلس مىباشد كه هركدام از مجالس، موضوعات مختلفى در زمينههاى گوناگون از جمله آداب، سنن و... را در بر داشته و در واقع، گنجينهاى از معارف دينى، اصول اعتقادى، دستورات اخلاقى و مباحث شيرين و متنوع مذهبى است. | |||
نويسنده، اخبار | نويسنده، اخبار کتاب را از روات فريقين (شيعه و اهل سنت) نقل نموده است. در كنار هركدام از مجالس، روز املاى آن نيز ذكر شده است؛ مثلا مجلس اول، در روز جمعه 18 ماه رجب سال 367 املا شده است كه اين امر نشان از دقت در ضبط و نگارش مباحث و توجه شيخ صدوق به مناسبتها دارد. | ||
بخشى از | بخشى از کتاب در مشهدالرضا و بخشى ديگر در رى نگاشته شده است و در مجموع شامل مباحثى است كه از 18 ماه رجب 367ق، تا پنجشنبه، 11 روز مانده از شعبان 368ق، (احتمالا 19 شعبان) بيان شده است. | ||
== گزارش محتوا == | == گزارش محتوا == | ||
خط ۶۳: | خط ۶۳: | ||
قبل از مقدمه، زندگىنامه آيتالله محمدباقر كمرهاى آمده است. | قبل از مقدمه، زندگىنامه آيتالله محمدباقر كمرهاى آمده است. | ||
مترجم در مقدمه، به توضيح «مقامهنويسى» و «امالى» پرداخته است. «مقامهنويسى»، يكى از فنون ادبى مهم اسلامى است كه از قرن سوم اسلامى، مورد نظر اديبان و نويسندگان بوده و آنچه در اين زمينه بهجا مانده، «[[مقامات بديع الزمان همدانى]]» و «[[مقامات حريرى]]» است. پس از شيوع فن مقامات، در محافل ادبى، از اواخر قرن سوم اسلامى، شيوه ديگرى ميان دانشمندان اسلامى ظهور كرد كه فن «امالىنويسى» ناميده شد. امالى، جمع املاء است و بدينگونه بود كه استاد در مجلسى سخن مىگفت و شاگردان، سخنان او را نوشته و جمعآورى كرده و بهصورت | مترجم در مقدمه، به توضيح «مقامهنويسى» و «امالى» پرداخته است. «مقامهنويسى»، يكى از فنون ادبى مهم اسلامى است كه از قرن سوم اسلامى، مورد نظر اديبان و نويسندگان بوده و آنچه در اين زمينه بهجا مانده، «[[مقامات بديع الزمان همدانى]]» و «[[مقامات حريرى]]» است. پس از شيوع فن مقامات، در محافل ادبى، از اواخر قرن سوم اسلامى، شيوه ديگرى ميان دانشمندان اسلامى ظهور كرد كه فن «امالىنويسى» ناميده شد. امالى، جمع املاء است و بدينگونه بود كه استاد در مجلسى سخن مىگفت و شاگردان، سخنان او را نوشته و جمعآورى كرده و بهصورت کتاب، درمىآوردند <ref>مقدمه، صفحه ه</ref>. | ||
اخبارى كه شيخ صدوق در اين اثر آورده است، از اساتيد روات فريقين (شيعه و سنى) اخذ شده و موضوعات مختلفى در اين | اخبارى كه شيخ صدوق در اين اثر آورده است، از اساتيد روات فريقين (شيعه و سنى) اخذ شده و موضوعات مختلفى در اين کتاب مورد بحث است كه اكثر آنها، جنبه اخلاقى، تاريخى و نقل فضايل اهل بيت(ع) را دارد و چون اخبار اخلاقى از ملاحظه متن آن به حكم عقل سليم تأييد مىشود و اخبار فضايل خاندان پيامبر(ص) از زبان مخالفان، مقرون به قرينه قطعيه است، لذا نويسنده به عدالت روات آنها نظرى نداشته و در اين موضوع، اخبار بسيارى از راويان مخالف مذهب، نقل كرده است<ref>همان، صفحه و</ref>. | ||
اما بايد توجه داشت كه در ضمن اخبار اين | اما بايد توجه داشت كه در ضمن اخبار اين کتاب، مضامين بهظاهر ضعيف و مورد اعتراضى وجود دارد كه نقطه ضعف آنها از ملاحظات زير، منظور مىشود: | ||
1. اخبارى راجع به ثوابهاى دور از فكر معمولى نسبت به اعمال مستحب و عبادات، مانند اخبار فضيلت روزه هر روز از ماه شعبان يا رجب كه به نظر بعيد و اغراقآميز مىآيد <ref>همان، صفحه ز</ref>؛ | 1. اخبارى راجع به ثوابهاى دور از فكر معمولى نسبت به اعمال مستحب و عبادات، مانند اخبار فضيلت روزه هر روز از ماه شعبان يا رجب كه به نظر بعيد و اغراقآميز مىآيد <ref>همان، صفحه ز</ref>؛ | ||
خط ۸۱: | خط ۸۱: | ||
2. از نظر دقت در ضبط حديث و اثبات نسبت به مصنف <ref>همان</ref>. | 2. از نظر دقت در ضبط حديث و اثبات نسبت به مصنف <ref>همان</ref>. | ||
يكى از برجستهترين بخشهاى | يكى از برجستهترين بخشهاى کتاب، مجالس مربوط به محرمالحرام و بيان حالات و اخبار شهادت سيدالشهدا(ع) است. | ||
در مجلس سىام و سى و يكم كه اوج مباحث مربوط به ماه محرم است و شامل روزهاى نهم و دهم ماه محرم مىباشد، مرحوم شيخ صدوق به مقتلخوانى و بيان مصائب و حوادث اين دو روز پرداخته است <ref>متن | در مجلس سىام و سى و يكم كه اوج مباحث مربوط به ماه محرم است و شامل روزهاى نهم و دهم ماه محرم مىباشد، مرحوم شيخ صدوق به مقتلخوانى و بيان مصائب و حوادث اين دو روز پرداخته است <ref>متن کتاب، ص 139 - 168</ref>. | ||
مجلس شصت و ششم، شامل بخشى از امالى الرسول(ص) مىباشد؛ يعنى نخستين و معتبرترين امالى كه پيامبر(ص) املاء كرده و اميرالمؤمنين على(ع) با خط خود نوشته كه شامل بسيارى از آداب و سنن و احكام حلال و حرام مىباشد. شيخ صدوق در اسناد اين احاديث، آن را به امام ششم(ع) مىرساند <ref>همان، ص 422 - 433</ref>. | مجلس شصت و ششم، شامل بخشى از امالى الرسول(ص) مىباشد؛ يعنى نخستين و معتبرترين امالى كه پيامبر(ص) املاء كرده و اميرالمؤمنين على(ع) با خط خود نوشته كه شامل بسيارى از آداب و سنن و احكام حلال و حرام مىباشد. شيخ صدوق در اسناد اين احاديث، آن را به امام ششم(ع) مىرساند <ref>همان، ص 422 - 433</ref>. | ||
خط ۸۹: | خط ۸۹: | ||
مجلس نود و سوم، شرح جامعى از مذهب تشيع، عقايد و جهانبينى آن، احكام و برنامههاى عملى آن مانند مسائل زكات، خمس، حج و مناسك آن، وصيت، ارث، ازدواج، دستورات اخلاقى و معاشرتى، مسائل حكومتى و سياسى تشيع و خلاصهاى از همه ابعاد مذهب تشيع است <ref>همان، ص 639 - 654</ref>. | مجلس نود و سوم، شرح جامعى از مذهب تشيع، عقايد و جهانبينى آن، احكام و برنامههاى عملى آن مانند مسائل زكات، خمس، حج و مناسك آن، وصيت، ارث، ازدواج، دستورات اخلاقى و معاشرتى، مسائل حكومتى و سياسى تشيع و خلاصهاى از همه ابعاد مذهب تشيع است <ref>همان، ص 639 - 654</ref>. | ||
== وضعيت | == وضعيت کتاب == | ||
فهرست مطالب، در ابتداى | فهرست مطالب، در ابتداى کتاب آمده است. | ||
ترجمه روايات در پاورقى آمده است. | ترجمه روايات در پاورقى آمده است. | ||
خط ۱۰۵: | خط ۱۰۵: | ||
مقدمه و متن | مقدمه و متن کتاب. | ||
ویرایش