دیوان عثمان مختاری: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    (صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NUR28422J1.jpg | عنوان = دیوان عثمان مختاری | عنوان‌های د...» ایجاد کرد)
     
    جز (جایگزینی متن - 'فارسي ' به 'فارسی')
     
    (۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
    خط ۱۰: خط ۱۰:
    | زبان = فارسی
    | زبان = فارسی
    | کد کنگره =‏‎‏/‎‏د‎‏9 / 4732 PIR  
    | کد کنگره =‏‎‏/‎‏د‎‏9 / 4732 PIR  
    | موضوع = شعر فارسي - قرن 6ق.
    | موضوع = شعر فارسی- قرن 6ق.
    |ناشر  
    |ناشر  
    | ناشر = شرکت انتشارات علمي و فرهنگي  
    | ناشر = شرکت انتشارات علمي و فرهنگي  
    | مکان نشر = ایران- تهران
    | مکان نشر = ایران- تهران
    | سال نشر = 1382ش
    | سال نشر = 1382ش
    خط ۲۰: خط ۲۰:
    | شابک =964-445-456-1
    | شابک =964-445-456-1
    | تعداد جلد =1
    | تعداد جلد =1
    | کتابخانۀ دیجیتال نور =18436
    | کتابخانۀ دیجیتال نور =28422
    | کتابخوان همراه نور =
    | کتابخوان همراه نور =
    | کد پدیدآور =18436
    | کد پدیدآور =18436
    خط ۲۷: خط ۲۷:
    }}
    }}
       
       
    '''دیوان عثمان مختاری،''' کامل‌ترین مجموعه اشعار حکیم ابوعمرو (یا ابوعمر) [[مختاری غزنوی، عثمان بن عمر|بهاءالدین عثمان بن عمر مختاری غزنوی]] (بین 469 و 458- بین 512 و 548ق)، از شاعران توانا و قصیده‌سرایان فصیح قرون پنجم و ششم هجری است که به اهتمام [[همایی، جلال‌الدین|جلال‌الدین همایی]] فراهم آمده و تصحیح و تنقیح شده است.


    '''دیوان عثمان مختاری''' کامل‌ترین مجموعه اشعار حکیم ابوعمرو (یا ابوعمر) بهاءالدین عثمان بن عمر مختاری غزنوی (بین 469 و 458- بین 512 و 548ق)، از شاعران توانا و قصیده‌سرایان فصیح قرون پنجم و ششم هجری است که به اهتمام جلال‌الدین همایی فراهم آمده و تصحیح و تنقیح شده است.
    [[مختاری غزنوی، عثمان بن عمر|مختاری]] از انواع شعر، بیشتر به قصیده پرداخته و بسیاری از پادشاهان، امرا و بزرگان عصر خود را مدح گفته است<ref>مقدمه، ص7</ref>.


    مختاری از انواع شعر، بیشتر به قصیده پرداخته و بسیاری از پادشاهان، امرا و بزرگان عصر خود را مدح گرفته است<ref>مقدمه، ص7</ref>.
    ترتیب قصاید که رکن اعظم دیوان است، غیر الفبایی و برحسب ممدوحین شاعر است و سه جزء دارد: اول، غزنویات یا قصاید غزنویه در مدح سلاطین غزنوی و وزرا و اکابر غزنه. دوم، کرمانیات؛ یعنی قصایدی که مختاری در ایام سفر به کرمان و قریب سه سال اقامتش در دربار [[ارسلانشاه قاوردی|ارسلان‌ شاه قاوردی]] در مدح وی و بزرگان آن دیار سروده و نیز مدایحی که در اثنای همان مسافرت برای ملوک و امرای اطراف مانند [[امیرتاج‌الدین نصر بن خلف سیستانی|امیر تاج‌الدین نصر بن خلف سیستانی]] و [[عضدالدوله بویی]] و [[عضدالدوله لاجین]] ساخته. سوم، سمرقندیات؛ یعنی قصایدی که شاعر در سفر کوتاه دو سه ماهه سمرقند برای علاءالدین محمد ارسلان‌خان از ملوک خانیه ماوراءالنهر و برخی از بزرگان و رجال آن نواحی ساخته است. برخی قصاید متفرقه دیگر که عده آنها چندان نیست نیز در خلال بخش‌های سه‌گانه فوق جا داده شده است<ref>همان، ص9</ref>.


    ترتیب قصاید که رکن اعظم دیوان است، غیر الفبایی و بر حسب ممدوحین شاعر است و سه جزء دارد: اول غزنویات یا قصاید غزنویه در مدح سلاطین غزنوی و وزرا و اکابر غزنه. دوم کرمانیات، یعنی قصایدی که مختاری در ایام سفر به کرمان و قریب سه سال اقامتش در دربار ارسلانشاه قاوردی در مدح وی و بزرگان آن دیار سروده و نیز مدایحی که در اثناء همان مسافرت برای ملوک و امراء اطراف مانند امیرتاج‌الدین نصر بن خلف سیستانی و عضدالدوله بویی عضدالدوله لاجین ساخته. سوم سمرقندیات، یعنی قصادی که شاعر در سفر کوتاه دو سه ماهه سمرقند برای علاءالدین محمد ارسلانخان از ملوک خانیه ماوراءالنهر و برخی از بزرگان و رجال آن نواحی ساخته است. برخی قصادی متفرقه دیگر که عده آنها چندان نیست نیز در خلال بخش‌های سه‌گانه فوق جا داده شده است<ref>همان، ص9</ref>.
    بعد از بخش قصاید، بخش قطعات و سپس هزلیات و اهاجی و پس از آن غزلیات و آنگاه مثنوی «هنرنامه یمینی» و در آخر، رباعیات آمده است<ref>ر.ک: همان</ref>.


    بعد از بخش قصاید، بخش قطعات و سپس هزلیات و اهاجی و سپس از آن غزلیات و آنگاه مثنوی «هنرنامه یمینی» و در آخر، رباعیات آمده است<ref>ر.ک: همان</ref>.
    نسخ دیوان مختاری، بیشتر غیرالفبایی و کمتر الفبایی است اما ویژگی اثر حاضر، آن است که مصحح آن، پس از استقصا در گرد آوردن همه اشعار مختاری، دیوان وی را به‌ترتیب الفبایی، ولی با اسلوبی که خاص خود ایشان است، تنظیم کرده است؛ به‌گونه‌ای‌که اشعار دیوان، به‌ترتیب قصاید، ترکیبات، غزلیات، قطعات، رباعیات و مثنویات و برحسب نظم الفبایی در حروف قافیه، تنظیم شده است<ref>ر.ک: همان، ص12</ref>.
     
    نسخ دیوان مختاری، بیشتر غیرالفبایی و کمتر الفبایی است اما ویژگی اثر حاضر، آن است که مصحح آن، پس از استقصا در گردآوردن همه اشعار مختاری، دیوان وی را به ترتیب الفبایی ولی با اسلوبی که خاص خود ایشان است، تنظیم کرده است؛ به گونه‌ای که اشعار دیوان، به ترتیب قصاید، ترکیبات، غزلیات، قطعات، رباعیات و مثنویات و بر حسب نظم الفبایی در حروف قافیه، تنظیم شده است<ref>ر.ک: همان، ص12</ref>.


    ==پانویس ==
    ==پانویس ==
    خط ۴۳: خط ۴۲:
    ==منابع مقاله==
    ==منابع مقاله==
    مقدمه و متن کتاب.
    مقدمه و متن کتاب.




    خط ۵۲: خط ۵۰:


    [[رده:کتاب‌شناسی]]
    [[رده:کتاب‌شناسی]]
    [[رده:زبان‌شناسی، علم زبان]]
    [[رده:زبان و ادبیات شرقی (آسیایی)]]
    [[رده:زبان و ادبیات فارسی]]
    [[رده:زبانها و ادبیات ایرانی]]
    [[رده:مقالات اردیبهشت 01 مکرمی]]
    [[رده:مقالات اردیبهشت 01 مکرمی]]
    [[رده:مقالات بازبینی نشده1]]
    [[رده:مقالات بازبینی شده خرداد 01]]
    [[رده:مقالات بازبینی نشده2]]
    [[رده:مقالات بازبینی شده2 خرداد1401]]

    نسخهٔ کنونی تا ‏۵ ژوئیهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۱۰:۱۲

    دیوان عثمان مختاری
    دیوان عثمان مختاری
    پدیدآورانمختاری غزنوی، عثمان بن عمر (نویسنده) همایی، جلال‌الدین (محقق)
    ناشرشرکت انتشارات علمي و فرهنگي
    مکان نشرایران- تهران
    سال نشر1382ش
    چاپدوم
    شابک964-445-456-1
    موضوعشعر فارسی- قرن 6ق.
    زبانفارسی
    تعداد جلد1
    کد کنگره
    ‏‎‏/‎‏د‎‏9 / 4732 PIR
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    دیوان عثمان مختاری، کامل‌ترین مجموعه اشعار حکیم ابوعمرو (یا ابوعمر) بهاءالدین عثمان بن عمر مختاری غزنوی (بین 469 و 458- بین 512 و 548ق)، از شاعران توانا و قصیده‌سرایان فصیح قرون پنجم و ششم هجری است که به اهتمام جلال‌الدین همایی فراهم آمده و تصحیح و تنقیح شده است.

    مختاری از انواع شعر، بیشتر به قصیده پرداخته و بسیاری از پادشاهان، امرا و بزرگان عصر خود را مدح گفته است[۱].

    ترتیب قصاید که رکن اعظم دیوان است، غیر الفبایی و برحسب ممدوحین شاعر است و سه جزء دارد: اول، غزنویات یا قصاید غزنویه در مدح سلاطین غزنوی و وزرا و اکابر غزنه. دوم، کرمانیات؛ یعنی قصایدی که مختاری در ایام سفر به کرمان و قریب سه سال اقامتش در دربار ارسلان‌ شاه قاوردی در مدح وی و بزرگان آن دیار سروده و نیز مدایحی که در اثنای همان مسافرت برای ملوک و امرای اطراف مانند امیر تاج‌الدین نصر بن خلف سیستانی و عضدالدوله بویی و عضدالدوله لاجین ساخته. سوم، سمرقندیات؛ یعنی قصایدی که شاعر در سفر کوتاه دو سه ماهه سمرقند برای علاءالدین محمد ارسلان‌خان از ملوک خانیه ماوراءالنهر و برخی از بزرگان و رجال آن نواحی ساخته است. برخی قصاید متفرقه دیگر که عده آنها چندان نیست نیز در خلال بخش‌های سه‌گانه فوق جا داده شده است[۲].

    بعد از بخش قصاید، بخش قطعات و سپس هزلیات و اهاجی و پس از آن غزلیات و آنگاه مثنوی «هنرنامه یمینی» و در آخر، رباعیات آمده است[۳].

    نسخ دیوان مختاری، بیشتر غیرالفبایی و کمتر الفبایی است اما ویژگی اثر حاضر، آن است که مصحح آن، پس از استقصا در گرد آوردن همه اشعار مختاری، دیوان وی را به‌ترتیب الفبایی، ولی با اسلوبی که خاص خود ایشان است، تنظیم کرده است؛ به‌گونه‌ای‌که اشعار دیوان، به‌ترتیب قصاید، ترکیبات، غزلیات، قطعات، رباعیات و مثنویات و برحسب نظم الفبایی در حروف قافیه، تنظیم شده است[۴].

    پانویس

    1. مقدمه، ص7
    2. همان، ص9
    3. ر.ک: همان
    4. ر.ک: همان، ص12

    منابع مقاله

    مقدمه و متن کتاب.


    وابسته‌ها