مراح لبيد لكشف معنی القرآن المجيد: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'ایازی، محمدعلی' به 'ایازی، سید محمدعلی'
جز (جایگزینی متن - 'ابن ماجه' به 'ابن ماجه ')
جز (جایگزینی متن - 'ایازی، محمدعلی' به 'ایازی، سید محمدعلی')
 
(۲۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
<div class='wikiInfo'>
{{جعبه اطلاعات کتاب
[[پرونده:NUR02032J1.jpg|بندانگشتی|مراح لبید لکشف معني القرآن المجید]]
| تصویر =NUR02032J1.jpg
{| class="wikitable aboutBookTable" style="text-align:Right"
| عنوان =مراح لبيد لكشف معنی القرآن المجيد
|+ |
| عنوان‌های دیگر =
|-
| پدیدآوران =  
! نام کتاب!! data-type='bookName'|مراح لبید لکشف معني القرآن المجید
[[ضناوی، محمد امین]] (مصحح)
|-
|نام های دیگر کتاب
|data-type='otherBookNames'|
|-
|پدیدآورندگان
|data-type='authors'|[[ضناوی، محمد امین]] (مصحح)


[[نووی، محمد]] (نويسنده)
[[نووی، محمد]] (نویسنده)
|-
| زبان =عربی
|زبان  
| کد کنگره =‏BP‎‏ ‎‏98‎‏ ‎‏/‎‏ن‎‏9‎‏م‎‏4
|data-type='language'|عربی
| موضوع =
|-
تفاسیر - قرن 14
|کد کنگره  
|data-type='congeressCode' style='direction:ltr'|‏BP‎‏ ‎‏98‎‏ ‎‏/‎‏ن‎‏9‎‏م‎‏4
|-
|موضوع  
|data-type='subject'|تفاسیر - قرن 14


تفاسیر اهل سنت - قرن 14
تفاسیر اهل سنت - قرن 14
|-
| ناشر =
|ناشر  
دار الکتب العلمية، منشورات محمد علي بيضون
|data-type='publisher'|دار الکتب العلمية، منشورات محمد علي بيضون
| مکان نشر =بیروت - لبنان
|-
| سال نشر = 1417 ق یا 1997 م
|مکان نشر  
|data-type='publishPlace'|بیروت - لبنان
|-
|سال نشر  
|data-type='publishYear'| 1417 هـ.ق یا 1997 م
|-class='articleCode'
|کد اتوماسیون
|data-type='automationCode'|AUTOMATIONCODE2032AUTOMATIONCODE
|}
</div>


| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE02032AUTOMATIONCODE
| چاپ =1
| تعداد جلد =2
| کتابخانۀ دیجیتال نور =02032
| کتابخوان همراه نور =02032
| کد پدیدآور =
| پس از =
| پیش از =
}}


'''مراح لبيد لكشف معني القرآن المجيد''' از آثار [[نووی، محمد|محمد نووى]] است كه توسط محمد امين الضناّوى تصحيح شده است. اين تفسير از تفاسير صوفيه به شمار مى‌آيد كه مؤلف در نگارش آن بسيار از فتوحات مكيۀ محيى‌الدين بن عربى متأثر بوده است.به رغم ديگر آثار صوفيه، با رويكرد اشاره‌اى نگارش نيافته است، بلكه مؤلف در سراسر تفسير خود كه شامل تمامى سوره‌هاى قرآن است، به معناى ظاهرى مفردات و عبارات قرآنى پايبند است. موجز و در دو جلد، به زبان عربى نگارش يافته است.
'''مراح لبيد لكشف معنی القرآن المجيد''' از آثار [[نووی، محمد|محمد نووى]] است كه توسط محمد امين الضناّوى تصحيح شده است. اين تفسير از تفاسير صوفيه به شمار مى‌آيد كه مؤلف در نگارش آن بسيار از فتوحات مكيۀ محيى‌الدين بن عربى متأثر بوده است.به رغم ديگر آثار صوفيه، با رويكرد اشاره‌اى نگارش نيافته است، بلكه مؤلف در سراسر تفسير خود كه شامل تمامى سوره‌هاى قرآن است، به معناى ظاهرى مفردات و عبارات قرآنى پايبند است. موجز و در دو جلد، به زبان عربى نگارش يافته است.


اين تفسير با مقدمه‌اى مختصر در بيان اهداف و انگيزۀ تأليف اثر، آغاز شده و مباحث معمول علوم قرآنى را متعرض نگشته است، مصادر خود و كتب مورد استفاده را بيان مى‌دارد.
اين تفسير با مقدمه‌اى مختصر در بيان اهداف و انگيزۀ تأليف اثر، آغاز شده و مباحث معمول علوم قرآنى را متعرض نگشته است، مصادر خود و كتب مورد استفاده را بيان مى‌دارد.
خط ۵۲: خط ۴۰:




مفسر در مقدمه به عمده‌ترين منابع خود اشاره دارد كه از اين قرارند: فتوحات الهيه، مفاتيح الغيب، سراج منير، تنوير المقباس و تفسير ابى السعود. البته اضافه بر اين كتب، از منابع تفسيرى و روايى ديگرى بهره برده است كه محقق اين اثر در پاورقى آنها را ذكر مى‌نمايد. از جمله تفاسير: تفسير طبرى، قرطبى،در المنثور، سيوطى، [[ابن کثیر، اسماعیل بن عمر|ابن كثير]]، اسباب النزول واحدى، زادالمسير [[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|ابن جوزى]] و كتب روايى و غير آنها از قبيل: حلية الاولياء ابونعيم، فتح البارى [[ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی|ابن حجر]]، كنز العمال، صحاح [[صحيح مسلم|مسلم]]، احمد، نسائى، بخارى، [[ابن ماجه، محمد بن یزید|ابن ماجه]] ، ترمذى، معجم صغير طبرانى، مجمع الزوائد هيثمى، [[دلائل النبوة و معرفة أحوال صاحب الشريعة|دلائل النبوة بيهقى]] ، [[البداية و النهاية (دارالفکر)|البداية و النهاية]] [[ابن کثیر، اسماعیل بن عمر|ابن كثير]]، [[تاريخ الطبري، تاريخ الأمم و الملوك|تاريخ طبرى]]، [[تاریخ بغداد|تاريخ بغداد]] خطيب بغدادى، كشف الخفاء عجلونى، مشكاة المصابيح تبريزى، طبقات ابن سعد، اتحاف السادة المتقين زبيدى، تاريخ جرجانى سهمى، جمع الجوامع سيوطى، شرح السنة [[بغوی، حسین بن مسعود|بغوى]]، مستدرك حاكم، الاسماء و الصفات بيهقى، المصنف ابن ابى شيبة، السنن الكبرى بيهقى و...
مفسر در مقدمه به عمده‌ترين منابع خود اشاره دارد كه از اين قرارند: فتوحات الهيه، مفاتيح الغيب، سراج منير، تنوير المقباس و تفسير ابى السعود. البته اضافه بر اين كتب، از منابع تفسيرى و روايى ديگرى بهره برده است كه محقق اين اثر در پاورقى آنها را ذكر مى‌نمايد. از جمله تفاسير: تفسير طبرى، قرطبى، در المنثور، سيوطى، [[ابن کثیر، اسماعیل بن عمر|ابن كثير]]، اسباب النزول واحدى، زادالمسير [[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|ابن جوزى]] و كتب روايى و غير آنها از قبيل: حلية الاولياء ابونعيم، فتح البارى [[ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی|ابن حجر]]، كنز العمال، صحاح [[صحيح مسلم|مسلم]]، احمد، [[المجتبی من السنن (المشهور بسنن النسائی)]]، [[بخاری، محمد بن اسماعیل|بخارى]]، [[ابن ماجه، محمد بن یزید|ابن ماجه]]، ترمذى، معجم صغير طبرانى، مجمع الزوائد هيثمى، [[دلائل النبوة و معرفة أحوال صاحب الشريعة|دلائل النبوة بيهقى]]، [[البداية و النهاية (دارالفکر)|البداية و النهاية]] [[ابن کثیر، اسماعیل بن عمر|ابن كثير]]، [[تاريخ الطبري، تاريخ الأمم و الملوك|تاريخ طبرى]]، [[تاریخ بغداد|تاريخ بغداد]] خطیب بغدادى، كشف الخفاء عجلونى، مشكاة المصابيح تبريزى، [[الطبقات الكبری (دار الكتب العلمية)|طبقات ابن سعد]]، اتحاف السادة المتقين زبيدى، تاريخ جرجانى سهمى، جمع الجوامع سيوطى، شرح السنة [[بغوی، حسین بن مسعود|بغوى]]، مستدرك حاكم، الاسماء و الصفات بيهقى، المصنف ابن ابى شيبة، السنن الكبرى بيهقى و...


== روش تفسير ==
== روش تفسير ==




روش كلى نووى در اين اثر به اين شكل است كه، پس از ذكر نام سوره اطلاعات كلى دربارۀ آن از قبيل، مكى، مدنى بودن،شمارۀ آيات و تعداد كلمات، ارائه مى‌نمايد. آنگاه به شرح و بيان تك واژگان مى‌پردازد. سبك نگارش مؤلف آسان، قابل فهم و موجز است، وى در تطبيق آيات با مصاديق گاه به افراط مى‌گرايد و روايات و شأن نزولهاى غير متقن، بسيار در تفسيرش ديده مى‌شود. در نقل روايات، سند آنها را ذكر نكرده، اشاره‌اى به منبع آنها نيز ندارد، بين صحيح و ضعيف آنها تمييز قائل نمى‌شود، بدين جهت از نقل اسرائيليات و قصه‌هاى جعلى يهود اجتناب نمى‌ورزد. از آن جمله نقل قصۀ شرك همسر سليمان(ع) و جهل حضرت به آن و عدم تدبر ايشان در ادارۀ حكومت، ذيل آيۀ 102 سورۀ بقره جلد 1 صفحۀ 35-37.
روش كلى نووى در اين اثر به اين شكل است كه، پس از ذكر نام سوره اطلاعات كلى دربارۀ آن از قبيل، مكى، مدنى بودن، شمارۀ آيات و تعداد كلمات، ارائه مى‌نمايد. آنگاه به شرح و بيان تك واژگان مى‌پردازد. سبک نگارش مؤلف آسان، قابل فهم و موجز است، وى در تطبيق آيات با مصاديق گاه به افراط مى‌گرايد و روايات و شأن نزولهاى غير متقن، بسيار در تفسيرش ديده مى‌شود. در نقل روايات، سند آنها را ذكر نكرده، اشاره‌اى به منبع آنها نيز ندارد، بين صحيح و ضعيف آنها تمييز قائل نمى‌شود، بدين جهت از نقل اسرائيليات و قصه‌هاى جعلى يهود اجتناب نمى‌ورزد. از آن جمله نقل قصۀ شرك همسر سليمان(ع) و جهل حضرت به آن و عدم تدبر ايشان در ادارۀ حكومت، ذيل آيۀ 102 سورۀ بقره جلد 1 صفحۀ 35-37.


مصنف در مواردى به مسائل حرفى كلمات قرآنى و اعراب و تركيب آنها در جملات مى‌پردازد مانند ج 1 صفحۀ 370 ذيل آيۀ 40 سورۀ اعراف بحث صرفى دربارۀ كلمۀ «غواش».
مصنف در مواردى به مسائل حرفى كلمات قرآنى و اعراب و تركيب آنها در جملات مى‌پردازد مانند ج 1 صفحۀ 370 ذيل آيۀ 40 سورۀ اعراف بحث صرفى دربارۀ كلمۀ «غواش».
خط ۶۳: خط ۵۱:
در قرائت به وجوه مختلف آن و مرويات از تابعين و غير آنها، مى‌پردازد و بدون ترجيح قرائتى معين، بحث را بسط مى‌دهد. و گاه وجوه قرائت را متذكر مى‌شود. دربارۀ رسم الخط برخى كلمات نيز اشارتى دارد مانند ج 1 صفحۀ 10 ذيل آيه 9 سورۀ بقره كلمۀ''' «يخادعون» '''.
در قرائت به وجوه مختلف آن و مرويات از تابعين و غير آنها، مى‌پردازد و بدون ترجيح قرائتى معين، بحث را بسط مى‌دهد. و گاه وجوه قرائت را متذكر مى‌شود. دربارۀ رسم الخط برخى كلمات نيز اشارتى دارد مانند ج 1 صفحۀ 10 ذيل آيه 9 سورۀ بقره كلمۀ''' «يخادعون» '''.


مباحث فقهى بر اساس مذهب مشخص مؤلف (شافعى) در ذيل آيات احكام قرآن بدون استدلال و بسط آنها و گاهى با نقل ديدگاه ديگر مذاهب اسلامى، بيان شده است، گاهى نيز به ذكر حكمت احكام مبادرت مى‌ورزد، مانند ج 1 صفحۀ 249 ذيل آيۀ 3 سورۀ مائده دربارۀ حرمت گوشت خنزير. در مسائل اعتقادى و كلامى ديدگاه ايشان، ديدگاه اهل سنت و جماعت است مباحثى نظير، رؤيت خداوند، عرش، گناهان كبيره،جبر و اختيار و-بر اساس آن ديدگاه بيان شده است.
مباحث فقهى بر اساس مذهب مشخص مؤلف (شافعى) در ذيل آيات احكام قرآن بدون استدلال و بسط آنها و گاهى با نقل ديدگاه ديگر مذاهب اسلامى، بيان شده است، گاهى نيز به ذكر حكمت احكام مبادرت مى‌ورزد، مانند ج 1 صفحۀ 249 ذيل آيۀ 3 سورۀ مائده دربارۀ حرمت گوشت خنزير. در مسائل اعتقادى و كلامى ديدگاه ايشان، ديدگاه اهل سنت و جماعت است مباحثى نظير، رؤيت خداوند، عرش، گناهان كبيره، جبر و اختيار و-بر اساس آن ديدگاه بيان شده است.


با اينكه تفسير نووى، موجز مى‌باشد ولى نقل داستانهاى تاريخ در آن نمايان است مانند جلد 1 صفحۀ 445 ذيل آيۀ 30 سورۀ توبه.
با اينكه تفسير نووى، موجز مى‌باشد ولى نقل داستانهاى تاريخ در آن نمايان است مانند جلد 1 صفحۀ 445 ذيل آيۀ 30 سورۀ توبه.


مفسر، ذيل آيۀ 61 سورۀ آل عمران (آيۀ مباهله) در جلد 1 صفحۀ 130 به نقل داستان مباهلۀ پيامبر صلى الله عليه و آله با مسيحيان نجران پرداخته و نام مبارك پنج تن پيامبر(ص)، [[امام على(ع)]]، فاطمه(س) و حسنين(ع) را به عنوان شركت كنندگان در مباهله ذكر مى‌نمايد.
مفسر، ذيل آيۀ 61 سورۀ آل عمران (آيۀ مباهله) در جلد 1 صفحۀ 130 به نقل داستان مباهلۀ پيامبر صلى‌الله‌عليه‌وآله با مسيحيان نجران پرداخته و نام مبارک پنج تن پيامبر(ص)، [[امام على(ع)]]، فاطمه(س) و حسنين(ع) را به عنوان شركت كنندگان در مباهله ذكر مى‌نمايد.


ذيل آيه 33 سورۀ احزاب نيز در جلد 2 صفحۀ 254 نام مبارك [[علی بن ابی‎طالب(ع)، امام اول|حضرت على(ع)]] و فاطمه(س) و حسنين(ع) را به عنوان مصداق اهل بيت، بيان مى‌دارد.
ذيل آيه 33 سورۀ احزاب نيز در جلد 2 صفحۀ 254 نام مبارک [[علی بن ابی‎طالب(ع)، امام اول|حضرت على(ع)]] و فاطمه(س) و حسنين(ع) را به عنوان مصداق اهل‌بيت، بيان مى‌دارد.


به طور خلاصه بايد گفت كه اين تفسير از تفاسير موجز و مختصرى بوده كه اهتمام مؤلف آن به اين بوده كه از سياق لفظ و بيان مدلول آيه و تفسير آن، ذكر قرائتها و فضل تلاوت آيات و نقل آثار و روايات وارده در معانى آيات و اسباب نزول آنها، خارج نگردد.
به طور خلاصه بايد گفت كه اين تفسير از تفاسير موجز و مختصرى بوده كه اهتمام مؤلف آن به اين بوده كه از سياق لفظ و بيان مدلول آيه و تفسير آن، ذكر قرائتها و فضل تلاوت آيات و نقل آثار و روايات وارده در معانى آيات و اسباب نزول آنها، خارج نگردد.
خط ۸۵: خط ۷۳:
# مقدمۀ تحقيق تفسير و دو مجلد آن
# مقدمۀ تحقيق تفسير و دو مجلد آن
# دانشنامۀ قرآن و قرآن پژوهى به كوشش [[خرمشاهی، بهاءالدین|بهاءالدين خرمشاهى]] ج1 ص755 و ج2 ص2284
# دانشنامۀ قرآن و قرآن پژوهى به كوشش [[خرمشاهی، بهاءالدین|بهاءالدين خرمشاهى]] ج1 ص755 و ج2 ص2284
# المفسرون حياتهم و منهجهم [[ایازی، محمدعلی|سيد محمد على ايازى]] صفحۀ 693
# المفسرون حياتهم و منهجهم [[ایازی، سید محمدعلی|سيد محمد على ايازى]] صفحۀ 693


== پیوندها ==
[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/12577 مطالعه کتاب مراح لبید لکشف معني القرآن المجید در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]]
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]]
[[رده:تفسیر]]
[[رده:تفسیر]]
[[رده:متون تفاسیر]]
[[رده:متون تفاسیر]]
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش