دیوان شوکت بخاری

دیوان شوکت بخاری
پدیدآوران	شوکت بخاری، محمد اسحاق (نویسنده) شمیسا، سیروس (محقق)
ناشر	فردوس
مکان نشر	ايران - تهران
سال نشر	1382ش.
چاپ	اول
شابک	‎964-320-200-3
موضوع	شعر فارسي - قرن 11ق.
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‏‎‏/‎‏د‎‏9 / 6336 ‏‎‏PIR‎‏

دیوان شوکت بخاری مجموعه اشعار خواجه محمد بن اسحاق بخاری (1111ق) مشهور به شوکت، شاعر سبک هندی اوایل قرن دوازدهم است. این اثر با پیشگفتار و تصحیح سیروس شمیسا منتشر شده است.

کتاب از پیشگفتاری قریب به سی صفحه برخوردار است و پس از آن غزلیات (به ترتیب حروف الفبا)، رباعیات و قصاید ذکر شده است. بیشتر اشعار شوکت غزل است. حدود بیست رباعی و ده قصیده هم دارد و در یکی از نسخ هم قطعه‌ای از او آمده است. ظاهراً شوکت خود از دیوانش انتخاب کرده و از بسیاری از غزلیات خود فقط یک یا دو بیت را آورده است. شاعری شوکت مبتنی بر همین ابیات منفرد و در نهایت غزلیات اوست و قصاید مدحی و مذهبی او تعریفی ندارد.‏.

بزرگ‌ترین عیب شعر شوکت تکرار قافیه است که به حد افراط رسیده است. تکرار قافیه از فخامت شعر می‌کاهد و در تاریخ شعر فارسی تجربه‌ای ناموفق استزیبایی شعر او بیشتر در موسیقی آن است، اوزان مطبوع، تتابع گوشنواز اضافات، ردیف‌های زیبا، قافیه و ردیف را گاهی به‌صورت جمع می‌آورد که به موسیقی کلام می‌افزاید. شعر او را می‌توان به‌صورت آواز زمزمه کرد و مفتون موسیقی آن شد.‏.

در تصحیح کتاب، مقررات و ضوابط تصحیح علمی و انتقادی نسخ خطی به درستی اعمال نشده است.‏.

منابع مقاله

1. پیشگفتار و متن کتاب.
2. بهرامی اصل، محمد و دیگران، «نقد دیوان چاپی شوکت بخارایی و لزوم تصحیح مجدّد آن»، متن شناسی ادب فارسی، تابستان 1399، شماره 46، ص 61 تا 80.