تجريد أسانيد الكافي و تنقيحها: تفاوت میان نسخه‌ها

'''تجريد أسانید الکافی و تنقیحها'''، اثر آیت‌الله سید حسین طباطبایی بروجردی، کتابی است در مرتب‌سازی اسانید کتاب «الكافي» کلینی.

کتب‌ رجالی‌، عموما‌ بر‌ معلوماتی که در‌ کتب‌ متقدمین ارائه شده تکیه دارند و تنها به تحقیق در آنها می‌پردازند؛ یا ترتیب جدیدی به آنها‌ می‌دهند‌، یا‌ به‌تناسب ذوق‌ها و توانایی‌های علمی، آنها را‌ کم‌ یا‌ زیاد‌ می‌کنند‌. اما‌ آیت‌الله بروجردی، نظر خویش را به اسانیدی که در کتب محوری شیعه - کتب اربعه - وارد شده، معطوف کرده است. او سندهای آنها را یکایک مورد بررسی‌ قرار داده و در هنگام نیاز به کتب‌ رجالی، آنها را مورد مراجعه قرار داده است تا به مزایای این سندها و مشکلات پیچیده آنها آگاهی پیدا کند و با دقت خاص خویش‌ به‌ حل آنها بپردازد‌<ref>ر.ک: حسینی جلالی، سید محمدرضا، ص15- 16</ref>.

آیت‌الله بروجردی از جمله افرادی است که مکتب فقهی خاصی در میان فقهای بزرگ داشته است. او در دوران زعامتش، مکتب فقهی استواری‌ را‌ پایه‌گذاری‌ کرده است که همواره در‌ حوزه‌ قم پابرجاست و در دست توانای شاگردان ایشان مستمر و مثمر است. همچنین وی در علم رجال دارای مکتبی خاص با اصول و قواعد‌ و مبانی‌ ویژه‌ بود که از سرچشمه مصادر رجالی به دست‌ آورده‌ بود و آنها را با شیوه علمی متقن از تلاش‌های علمی قبل از خود فراگرفته بود<ref>ر.ک: همان، ص19</ref>.

# تکمیل‌ نقایص‌ منابع رجالی: ایشان در این‌باره می‌گوید: «من علمای رجال را دیدم که بسیاری از‌ راویان‌ موجود‌ در اسناد را ذکر نکرده‌اند. همچنین گاه از میان کسانی که ‌نامشان‌ ذکر‌ شده‌ است، طبقه آنها و طبقه شیوخی را که احادیث را از ایشان گرفته‌اند و شاگردانشان را که احادیث‌ را‌ از‌ آنها فراگرفته‌اند، یاد نکرده‌اند؛ درحالی‌که این موارد تأثیر زیادی در شناخت‌ رجال‌ دارد. آنان به مشخص کردن مشترکات نپرداخته‌اند و به‌جای پرداختن به جزئیات اسامی‌ مشترک‌ که‌ در احادیث وارد شده است و بررسی محل‌هایی که در آنها احتمال وجود قرائن مشخص‌‌کننده‌ می‌رود - کاری که از آنان انتظار می‌رفت - به کلیاتی که از استقرائات ناقص‌ خویش‌، هریک طبق تتبع‌هایی انفرادی یا شاهد آوردن از شواهد ناقص و قلیل که نه مفید علم‌ و نه‌ ظن است و به‌هیچ‌وجه انسان را به هدف نزدیک نمی‌کند، اکتفا‌ کرده‌اند»<ref>ر.ک: همان</ref>. هدف اصلی علم رجال، شناخت احوال راویان اسانید و دیگر مسائل‌ اسناد‌ است و عادت بر این است که برای تحصیل این غرض و تطبیق نتایج بر‌ اسانید،‌ به کتب رجالی رجوع شود. اما تلاش آیت‌الله بروجردی بر اساس رجوع به اسانید و نیز بهره‌گیری‌ از‌ علم رجال است. بر اساس روش ایشان، تبادل بین کتب رجالی و اسانید‌ آغاز‌ شد و این از مهم‌ترین امتیازات شیوه ایشان‌ است‌ که‌ گسترده‌ترین تأثیر را در این علم داشته‌ است‌<ref>ر.ک: همان</ref>.

# جداسازی اسانید: جدا کردن اسانید کتب حدیث و قرار دادن آنها در‌ کتابی‌ جداگانه، امر مهمی است که از جهتی‌ کتاب‌ را‌ در ردیف کتب رجالی قرار می‌دهد و آن‌ را‌ از شمار جوامع روایی خارج می‌کند. فایده دیگر آن، این است که محققین‌ را‌ از حمل کتاب‌های مفصل حدیث‌، که‌ هم اسانید‌ و هم‌ متون‌ را در بر دارد، بی‌نیاز می‌کند. کتاب‌ کافی‌ دارای 8 جلد و شامل حدود 4000 صفحه است و در آن حدود 16121 حدیث‌ وجود‌ دارد که آیت‌الله بروجردی، جمیع‌ اسانید آن را در‌ یک‌ کتاب 714 صفحه‌ای آورده است‌ که‌ اهمیت این جداسازی روشن می‌باشد.