محن الأبرار، مقتل علامه مجلسی، ترجمه و شرح مقتل بحار الأنوار

محن الابرار: مقتل علامه مجلسی: ترجمه و شرح مقتل بحار الانوار
پدیدآوران	مجلسی، محمدباقر بن محمدتقی (نویسنده) هشترودی تبریزی، حسن بن عبدالله (مترجم) رنجبران تهرانی، علی‌اکبر (محقق)
عنوان‌های دیگر	ترجمه و شرح مقتل بحار الانوار مقتل علامه مجلسی بحار الانوار. فارسی. برگزیده
ناشر	آرام دل
مکان نشر	تهران - ایران
سال نشر	1389 ش
چاپ	2
شابک	‎978-964-199-121-2
موضوع	احادیث شیعه - قرن 12ق. حسین بن علی(ع)، امام سوم، 4 - 61ق. - احادیث حسین بن علی(ع)، امام سوم، 4 - 61ق. - سرگذشت‌نامه واقعه کربلا، 61ق.
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‏BP‎‏ ‎‏136‎‏ ‎‏/‎‏م‎‏3‎‏ ‎‏ب‎‏3042‎‏10‎‏ ‎‏13‎‏89

برای دیگر کاربردها، مقتل الحسين (ابهام زدایی) را ببینید.

محن الأبرار (ترجمه و شرح مقتل بحار الأنوار)، ترجمه فارسى و شرح مقتل جلد ده «بحار الأنوار» (بر اساس كتب رحلى) مرحوم محمدباقر مجلسى است كه به قلم حسن بن عبدالله هشترودى تبريزى انجام گرديده و توسط على‌اكبر رنجبران تهرانى، در سال 1383ش، بازنويسى و تحقيق شده است.

كتاب «بحار الأنوار» به كتاب‌هاى متعددى تقسيم شده كه هر موضوع كلى، يك كتاب است. هر كتاب نيز داراى ابواب كلى است و زيرمجموعه هر باب كلى، باب‌هاى جزئى قرار دارد. برخى ابواب جزئى، نيز داراى فصل‌هايى است كه زيرمجموعه آن‌ها هستند

جلد 10 بحار، طبق كتب رحلى، در احوال حضرت زهرا(س)، امام مجتبى(ع) و سيدالشهدا(ع) است كه مترجم، فقط بخش زندگى‌نامه امام حسين(ع) را ترجمه نموده است. به چاپ 110 جلدى مؤسسه الوفا بيروت، بخشى از آن در مجلد 44 و بخشى در مجلد 45 مى‌باشد.

مترجم، ترجمه اين كتاب را در اواخر عمر خويش، در ذى‌قعده و يا ذى‌حجه سال 1392ق، شروع نموده و جلد اول آن را در ماه صفر 1294ق و جلد دوم را در سال 1295ق، به پايان رسانده است

روش مترجم در ترجمه، چنين است كه هر كجا نيازى به توضيح ديده و يا اشكال و شبهه‌اى در متن احساس نموده است، توضيحى با عنوان «مترجم مى‌گويد» شروع و با عنوان «انتهى» پايان داده است. همچنين از مقاتلى كه در دست داشته و مصنف به آن‌ها استناد نكرده، مانند مقتل ابى‌مخنف و يا مقاتلى كه محل استناد مصنف بوده، ولى مطلب مورد نظر مترجم، از آن‌ها نقل نشده، مطالبى را در توضيحات خود آورده است

بر اساس تتبعاتى كه محقق از كتابخانه‌هاى آيت‌الله مرعشى نجفى و آستانه مقدسه قم انجام داده، معلوم گرديده است كه اين كتاب، داراى دو نسخه خطى مى‌باشد. يك نسخه آن در زمان مؤلف استنساخ شده است و تاريخ پايان نگارش جلد اول آن ذى‌قعده 1294ق و جلد دوم آن در سال 1295ق بوده است. اين نسخه معتبر كه به نظر مترجم رسيده، تاريخ اولين جاپ آن معلوم نيست. آنچه مسلم است، اين است كه اين نسخه، توسط «مؤسسه مطبوعاتى علمى» به چاپ رسيده است. نسخه ديگر كه تاريخ پايان نگارش جلد اول آن، سال نهم رمضان 1311ق و جلد دوم آن دوازدهم جمادى‌الاول 1312ق مى‌باشد كه به خط غلامعلى خوشنويس تحرير شده است و ناشر آن، مشخص نيست

در اين كتاب، با ملاحظه دو نسخه موجود، اصل كتاب بازنويسى شده كه دليل اين كار، نثر قديمى و قصور جمله‌بندى‌ها در رساندن مطالب بوده است. مترجم اهتمام زيادى به حفظ اصل امانت در ترجمه داشته و لذا تا جايى كه امكان داشته، از تغيير و يا اضافه نمودن كلمات و جمله‌ها خوددارى كرده است و در اكثر متن، با حفظ اصل كلمات، تركيب جمله را تصحيح نموده است

مصادر كتاب كه مصنف يا مترجم به آن‌ها اشاره كرده‌اند، توسط مصحح، در پاورقى استخراج شده است، مگر منابعى كه به دست نرسيده، مانند «منتخب المراثي» در كلام مترجم يا مطالبى كه به محل آن‌ها پى برده نشده است

در ابتداى كتاب، دو مقدمه از مصحح و مترجم، افزوده شده است. در مقدمه مصحح، ضمن معرفى كتاب «بحار الأنوار» و مؤلف آن، به موارد زير اشاره گرديده است: ارزش و اعتبار كتاب، انگيزه نگارش آن، شيوه بيان مطالب، تاريخ تأليف، منابع و اعتبار آن، شرح حال مترجم و..

مقدمه مترجم نيز درآمدى است بر مقتل علامه مجلسى و مطالب مندرج‌شده در آن

فهرست مطالب در ابتدا و فهرست منابع و مصادر مورد استفاده نویسنده، در انتهاى كتاب آمده است.

منابع مقاله

مقدمه و متن كتاب.