ثروت از دیدگاه قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - '== ساختار == ' به '== ساختار == ') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۱۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
| عنوان‌های دیگر = | | عنوان‌های دیگر = | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[وفا، جعفر]] ( | [[وفا، جعفر]] (نویسنده) | ||
| زبان =فارسی | | زبان =فارسی | ||
| کد کنگره =BP 104 /ث4و7 | | کد کنگره =BP 104 /ث4و7 | ||
| خط ۱۰: | خط ۱۰: | ||
اسلام و اقتصاد - جنبه‌های قرآنی | اسلام و اقتصاد - جنبه‌های قرآنی | ||
ثروت - | ثروت - جنبه‌های قرآنی | ||
| ناشر = | | ناشر = | ||
سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، نمايندگی ولی فقيه، مرکز تحقيقات اسلامی | سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، نمايندگی ولی فقيه، مرکز تحقيقات اسلامی | ||
| خط ۱۶: | خط ۱۶: | ||
| سال نشر = | | سال نشر = | ||
| کد اتوماسیون = | | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE04223AUTOMATIONCODE | ||
| چاپ =1 | | چاپ =1 | ||
| تعداد جلد =1 | |||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =04223 | |||
| کتابخوان همراه نور =04223 | |||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''ثروت از ديدگاه قرآن'''، اثر فارسى جعفر | |||
'''ثروت از ديدگاه قرآن'''، اثر فارسى [[وفا، جعفر|جعفر وفا]]، کتابى است در تفسير موضوعى که به بررسى ثروت از ديدگاه اسلام و راه‌هاى صحيح و اشتباه کسب آن، پرداخته است. | |||
== ساختار == | == ساختار == | ||
کتاب با مقدمه معاونت متون آموزشى و کمک‌آموزشى مرکز تحقيقات اسلامى آغاز و مطالب در هفده درس، سامان يافته است. | |||
== گزارش محتوا == | |||
نویسنده بر آن شده است تا بخشى از مسائل ضرورى اقتصاد اسلامى را با ديد قرآنى و به‌دور از افراط و تفريط بررسى کرده تا به نظريه صحيح و مستند پيرامون اقتصاد، دست يابد<ref>[https://noorlib.ir/book/view/4223/%D8%AB%D8%B1%D9%88%D8%AA-%D8%A7%D8%B2-%D8%AF%DB%8C%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86?pageNumber=12&viewType=html مقدمه، ص12]</ref> | |||
مرجع و منبع مورد استناد | مرجع و منبع مورد استناد نویسنده، بيش از هر کتاب، «[[الميزان في تفسير القرآن|الميزان]]»، «[[مجمع البيان في تفسير القرآن|مجمع البيان]]»، «[[تفسیر نمونه]]» و «الحياة» بوده است.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/4223/%D8%AB%D8%B1%D9%88%D8%AA-%D8%A7%D8%B2-%D8%AF%DB%8C%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86?pageNumber=13&viewType=html همان، ص13]</ref> | ||
نویسنده در تبيين موضوعات مطرح‌شده، آيات قرآن را ملاک قرار داده و در توضيح آنها، از روايات کمک گرفته است؛ در مواردى نيز از نظريات مفسران و صاحب‌نظران سود جسته است.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/4223/%D8%AB%D8%B1%D9%88%D8%AA-%D8%A7%D8%B2-%D8%AF%DB%8C%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86?pageNumber=13&viewType=html همان]</ref> | |||
وى در اين | وى در اين کتاب (برخلاف اغلب کتاب‌هاى اقتصادى) در پى بررسى علمى اقتصاد و مسائل مربوط به آن (چون توزيع، ارزش اضافى و...) و تطبيق ميان مکتب‌هاى اقتصادى جهان و نظام اقتصادى اسلام نيست؛ چرا که او هدف خويش را فراتر از بُعد علمى و گردآورى اطلاعات اقتصادى دانسته است؛ ازاين‌رو، تنها بخشى از مسائل «نظرى» و «عملى» اقتصاد را که در زندگى همواره با آن روبه‌رو هستيم، مورد بررسى قرار داده و از بحث‌هاى طولانى و خسته‌کننده دورى جسته است؛ زيرا هدف وى اين است که خوانندگان و مخاطبان خود را با متون صحيح اسلامى آشنا سازد تا در زندگى خود دچار انحراف فکرى، عقيدتى و عملى نگشته و از آثار تربيتى آنها برخوردار شوند<ref>[https://noorlib.ir/book/view/4223/%D8%AB%D8%B1%D9%88%D8%AA-%D8%A7%D8%B2-%D8%AF%DB%8C%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86?pageNumber=13&viewType=html همان]</ref> | ||
در پايان هر درس، خلاصه‌اى از مطالب آن، به همراه چند پرسش از مباحث مطرح‌شده، آمده است. | در پايان هر درس، خلاصه‌اى از مطالب آن، به همراه چند پرسش از مباحث مطرح‌شده، آمده است. | ||
در مقدمه، ضمن بيان موضوع کتاب، به اهداف نویسنده اشاره شده است.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/4223/%D8%AB%D8%B1%D9%88%D8%AA-%D8%A7%D8%B2-%D8%AF%DB%8C%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86?pageNumber=12&viewType=html مقدمه، ص12]</ref> | |||
در مقدمه، ضمن بيان موضوع | |||
در درس اول، ثروت در بينش اسلامى، مورد بررسى قرار گرفته است. مسائل اقتصادى در تمام عصرها و در ميان همه نسل‌ها مطرح بوده و مورد توجّه اديان آسمانى قرار گرفته و در مکتب اسلام نيز با نظر به جامعيت و خاتميت آن، اين موضوع در سطح گسترده و با مبانى قوى‌ترى عنوان شده است. نویسنده، معتقد است که يک نگاه کلّى به اقتصاد اسلامى، نشان مى‌دهد که اين مکتب، چه اندازه عميق و پوياست و از هيچ امرى در اين مورد فروگذار نکرده است. به باور وى، اقتصاد اسلامى، از سلسله مسائل اقتصادى، ملاک‌هاى اخلاقى و قوانين الزامى، ترکيب يافته و جامع‌ترين و عادلانه‌ترين نظام اقتصادى را براى بشريت فراهم ساخته است.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/4223/%D8%AB%D8%B1%D9%88%D8%AA-%D8%A7%D8%B2-%D8%AF%DB%8C%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86?pageNumber=14&viewType=html متن كتاب، ص14]</ref> | |||
درس | در درس دوم، چگونگى مبارزه اسلام با ثروت‌اندوزى و دنياطلبى تبيين شده است. به اعتقاد نویسنده، آنچه که در اسلام، نکوهش شده، تکاثر مال و اندوختن ثروت است؛ يعنى جمع ثروت براى ثروت، نه ثروت براى خوب زيستن<ref>[https://noorlib.ir/book/view/4223/%D8%AB%D8%B1%D9%88%D8%AA-%D8%A7%D8%B2-%D8%AF%DB%8C%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86?pageNumber=23&viewType=html همان، 23]</ref> | ||
به نظر وى اگر جمع مال هدف قرار گيرد، انسان خود در خدمت ثروت قرار گرفته و ماهيت انسانى‌اش را از دست مى‌دهد. وى در اين درس، به توضيح مفاسد و آثار زيانبار ثروت‌اندوزى پرداخته است که عبارتند از: انحراف فکرى، فساد اخلاقى و نگون‌بختى اخروى که منجر به سختى حساب، محروميت از بهشت و شدت عذاب مى‌گردد<ref>[https://noorlib.ir/book/view/4223/%D8%AB%D8%B1%D9%88%D8%AA-%D8%A7%D8%B2-%D8%AF%DB%8C%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86?pageNumber=23&viewType=html همان]</ref> | |||
درس سوم، به تبيين اين موضوع اختصاص يافته است که نعمت‌هاى خداوند، چه مادى و چه ظاهرى غير قابل شمارش مى‌باشند. وى ضمن اشاره به آياتى که مربوط به برخى از مواهب مادى از جمله: شب و روز، ماه و خورشيد، زمين و آسمان، آب و آتش، باد و باران، کوه و دريا، سايه و ستاره، چهارپايان و... مى‌باشد، به اين نکته تأکيد نموده که هريک از نعمت‌هاى الهى به بخش خاصى از زندگى مربوط است و مطالعه عميق در آنها مى‌تواند ما را به شناخت بيش از پيش خداوند و به حمد و سپاس بى‌پايان او رهنمون سازد<ref>[https://noorlib.ir/book/view/4223/%D8%AB%D8%B1%D9%88%D8%AA-%D8%A7%D8%B2-%D8%AF%DB%8C%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86?pageNumber=35&viewType=html همان، ص35]</ref> | |||
زمين بزرگ‌ترين منبع معاش است که با نهايت فروتنى، مسخّر انسان‌ها بوده و آدميان به‌وسيله آن مى‌توانند به اهداف اقتصادى و تأمين زندگى سالم دست يابند و از آنجا که زمين، رام، پربرکت و فراگير است، مى‌تواند همه ساکنانش را تحت پوشش خدمات طبيعى خود قرار داده و به‌تناسب زمان و افزايش جمعيت، از آنان پذيرايى کند<ref>[https://noorlib.ir/book/view/4223/%D8%AB%D8%B1%D9%88%D8%AA-%D8%A7%D8%B2-%D8%AF%DB%8C%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86?pageNumber=41&viewType=html همان، ص41]</ref> | |||
در درس | در درس چهارم، با اين نکته آشنا خواهيم شد که خداوند، انسان را به آبادانى زمين فراخوانده و در اين راستا، امکانات ضرورى و قدرت فکرى، علمى و مادّى در اختيارش نهاده و توجه به اين امر ضرورى است که در عمران و آبادانى زمين، علاوه بر امکانات اوّليه و حرکات مادّى، شرايطى همانند ايمان، تقوا و توبه ضرورت داشته و معصيت و ناسپاسى، يکى از عوامل انحطاط است.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/4223/%D8%AB%D8%B1%D9%88%D8%AA-%D8%A7%D8%B2-%D8%AF%DB%8C%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86?pageNumber=41&viewType=html همان]</ref> | ||
درس پنجم، پيرامون ترغيب اسلام به کسب مال حلال و نشان دادن راه‌هاى صحيح آن مى‌باشد. نویسنده، معتقد است که قرآن، طبيعت و کار و کوشش را دو وسيله مهم براى کسب معاش دانسته و با تعبيرات مختلف، مخاطبان خود را به تلاش پيگير و بهره‌بردارى از منابع طبيعى فرامى‌خواند<ref>[https://noorlib.ir/book/view/4223/%D8%AB%D8%B1%D9%88%D8%AA-%D8%A7%D8%B2-%D8%AF%DB%8C%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86?pageNumber=50&viewType=html همان، ص50]</ref> | |||
در درس ششم، به ممنوعيت حرام‌خوارى در اسلام پرداخته شده است. در نظام اقتصادى، برخلاف ساير مکتب‌هاى اقتصادى، تصرف عدوانى اموال و استفاده غيرمجاز از آنها ممنوع و سبب فتنه و قتل و انتحار اجتماعى معرفى شده است.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/4223/%D8%AB%D8%B1%D9%88%D8%AA-%D8%A7%D8%B2-%D8%AF%DB%8C%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86?pageNumber=60&viewType=html همان، 60]</ref> | |||
تصرف در دارایى يتيمان، رشوه‌خوارى و قماربازى، نمونه‌هايى از تصرفات حرام است که به‌طور مستقيم و در آيات متعدد مورد نکوهش قرار گرفته و آثار هريک از آنها تبيين شده است.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/4223/%D8%AB%D8%B1%D9%88%D8%AA-%D8%A7%D8%B2-%D8%AF%DB%8C%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86?pageNumber=60&viewType=html همان]</ref> | |||
== | همچنين در اين درس، اين نکته مورد تأکيد قرار گرفته است که احتکار موادّ ضرورى، از آنجا که فسادانگيز، برخلاف مصالح جامعه و مخلّ به نظام زندگى است و نيز رباخوارى به جهت طبقاتى شدن جامعه تن‌پرور و نامتعادل گشتن مردم، حرام و ممنوع است.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/4223/%D8%AB%D8%B1%D9%88%D8%AA-%D8%A7%D8%B2-%D8%AF%DB%8C%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86?pageNumber=60&viewType=html همان]</ref> | ||
ثروت وسيله امتحان، طغيانگرى ثروت، تعديل و ميانه‌روى در معيشت، انفاق و قرض الحسنه، آزمندى، راه‌هاى مصرف ثروت، غناى نفس، ثروتمندان مؤمن، ثروتمندان بى‌ايمان و رفتار با ثروتمندان و فقرا، عنوان ساير دروس مى‌باشد که به بررسى ديدگاه اسلام در مورد هريک از آنها، پرداخته شده است. | |||
فهرست مطالب، در ابتدا و فهرست منابع و مآخذ، در انتهاى | == وضعيت کتاب == | ||
فهرست مطالب، در ابتدا و فهرست منابع و مآخذ، در انتهاى کتاب آمده و پاورقى‌ها نيز بيشتر به ذکر منابع، اختصاص يافته است. | |||
==پانويس == | ==پانويس == | ||
| خط ۷۵: | خط ۷۳: | ||
== منابع مقاله == | == منابع مقاله == | ||
مقدمه و متن کتاب. | |||
==وابسته‌ها== | |||
{{وابسته‌ها}} | |||
| خط ۸۴: | خط ۸۳: | ||
[[رده: تفسیر]] | [[رده: تفسیر]] | ||
[[رده:قرآن و مباحث دیگر]] | [[رده:قرآن و مباحث دیگر]] | ||
[[رده:اسفند(1400)]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۲۱ فوریهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۲۰:۲۵
| ثروت از دیدگاه قرآن | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | وفا، جعفر (نویسنده) |
| ناشر | سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، نمايندگی ولی فقيه، مرکز تحقيقات اسلامی |
| مکان نشر | قم - ایران |
| چاپ | 1 |
| موضوع | اسلام و اقتصاد - جنبه‌های قرآنی ثروت - جنبه‌های قرآنی |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 104 /ث4و7 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
ثروت از ديدگاه قرآن، اثر فارسى جعفر وفا، کتابى است در تفسير موضوعى که به بررسى ثروت از ديدگاه اسلام و راه‌هاى صحيح و اشتباه کسب آن، پرداخته است.
ساختار
کتاب با مقدمه معاونت متون آموزشى و کمک‌آموزشى مرکز تحقيقات اسلامى آغاز و مطالب در هفده درس، سامان يافته است.
گزارش محتوا
نویسنده بر آن شده است تا بخشى از مسائل ضرورى اقتصاد اسلامى را با ديد قرآنى و به‌دور از افراط و تفريط بررسى کرده تا به نظريه صحيح و مستند پيرامون اقتصاد، دست يابد[۱]
مرجع و منبع مورد استناد نویسنده، بيش از هر کتاب، «الميزان»، «مجمع البيان»، «تفسیر نمونه» و «الحياة» بوده است.[۲]
نویسنده در تبيين موضوعات مطرح‌شده، آيات قرآن را ملاک قرار داده و در توضيح آنها، از روايات کمک گرفته است؛ در مواردى نيز از نظريات مفسران و صاحب‌نظران سود جسته است.[۳]
وى در اين کتاب (برخلاف اغلب کتاب‌هاى اقتصادى) در پى بررسى علمى اقتصاد و مسائل مربوط به آن (چون توزيع، ارزش اضافى و...) و تطبيق ميان مکتب‌هاى اقتصادى جهان و نظام اقتصادى اسلام نيست؛ چرا که او هدف خويش را فراتر از بُعد علمى و گردآورى اطلاعات اقتصادى دانسته است؛ ازاين‌رو، تنها بخشى از مسائل «نظرى» و «عملى» اقتصاد را که در زندگى همواره با آن روبه‌رو هستيم، مورد بررسى قرار داده و از بحث‌هاى طولانى و خسته‌کننده دورى جسته است؛ زيرا هدف وى اين است که خوانندگان و مخاطبان خود را با متون صحيح اسلامى آشنا سازد تا در زندگى خود دچار انحراف فکرى، عقيدتى و عملى نگشته و از آثار تربيتى آنها برخوردار شوند[۴]
در پايان هر درس، خلاصه‌اى از مطالب آن، به همراه چند پرسش از مباحث مطرح‌شده، آمده است.
در مقدمه، ضمن بيان موضوع کتاب، به اهداف نویسنده اشاره شده است.[۵]
در درس اول، ثروت در بينش اسلامى، مورد بررسى قرار گرفته است. مسائل اقتصادى در تمام عصرها و در ميان همه نسل‌ها مطرح بوده و مورد توجّه اديان آسمانى قرار گرفته و در مکتب اسلام نيز با نظر به جامعيت و خاتميت آن، اين موضوع در سطح گسترده و با مبانى قوى‌ترى عنوان شده است. نویسنده، معتقد است که يک نگاه کلّى به اقتصاد اسلامى، نشان مى‌دهد که اين مکتب، چه اندازه عميق و پوياست و از هيچ امرى در اين مورد فروگذار نکرده است. به باور وى، اقتصاد اسلامى، از سلسله مسائل اقتصادى، ملاک‌هاى اخلاقى و قوانين الزامى، ترکيب يافته و جامع‌ترين و عادلانه‌ترين نظام اقتصادى را براى بشريت فراهم ساخته است.[۶]
در درس دوم، چگونگى مبارزه اسلام با ثروت‌اندوزى و دنياطلبى تبيين شده است. به اعتقاد نویسنده، آنچه که در اسلام، نکوهش شده، تکاثر مال و اندوختن ثروت است؛ يعنى جمع ثروت براى ثروت، نه ثروت براى خوب زيستن[۷]
به نظر وى اگر جمع مال هدف قرار گيرد، انسان خود در خدمت ثروت قرار گرفته و ماهيت انسانى‌اش را از دست مى‌دهد. وى در اين درس، به توضيح مفاسد و آثار زيانبار ثروت‌اندوزى پرداخته است که عبارتند از: انحراف فکرى، فساد اخلاقى و نگون‌بختى اخروى که منجر به سختى حساب، محروميت از بهشت و شدت عذاب مى‌گردد[۸]
درس سوم، به تبيين اين موضوع اختصاص يافته است که نعمت‌هاى خداوند، چه مادى و چه ظاهرى غير قابل شمارش مى‌باشند. وى ضمن اشاره به آياتى که مربوط به برخى از مواهب مادى از جمله: شب و روز، ماه و خورشيد، زمين و آسمان، آب و آتش، باد و باران، کوه و دريا، سايه و ستاره، چهارپايان و... مى‌باشد، به اين نکته تأکيد نموده که هريک از نعمت‌هاى الهى به بخش خاصى از زندگى مربوط است و مطالعه عميق در آنها مى‌تواند ما را به شناخت بيش از پيش خداوند و به حمد و سپاس بى‌پايان او رهنمون سازد[۹]
زمين بزرگ‌ترين منبع معاش است که با نهايت فروتنى، مسخّر انسان‌ها بوده و آدميان به‌وسيله آن مى‌توانند به اهداف اقتصادى و تأمين زندگى سالم دست يابند و از آنجا که زمين، رام، پربرکت و فراگير است، مى‌تواند همه ساکنانش را تحت پوشش خدمات طبيعى خود قرار داده و به‌تناسب زمان و افزايش جمعيت، از آنان پذيرايى کند[۱۰]
در درس چهارم، با اين نکته آشنا خواهيم شد که خداوند، انسان را به آبادانى زمين فراخوانده و در اين راستا، امکانات ضرورى و قدرت فکرى، علمى و مادّى در اختيارش نهاده و توجه به اين امر ضرورى است که در عمران و آبادانى زمين، علاوه بر امکانات اوّليه و حرکات مادّى، شرايطى همانند ايمان، تقوا و توبه ضرورت داشته و معصيت و ناسپاسى، يکى از عوامل انحطاط است.[۱۱]
درس پنجم، پيرامون ترغيب اسلام به کسب مال حلال و نشان دادن راه‌هاى صحيح آن مى‌باشد. نویسنده، معتقد است که قرآن، طبيعت و کار و کوشش را دو وسيله مهم براى کسب معاش دانسته و با تعبيرات مختلف، مخاطبان خود را به تلاش پيگير و بهره‌بردارى از منابع طبيعى فرامى‌خواند[۱۲]
در درس ششم، به ممنوعيت حرام‌خوارى در اسلام پرداخته شده است. در نظام اقتصادى، برخلاف ساير مکتب‌هاى اقتصادى، تصرف عدوانى اموال و استفاده غيرمجاز از آنها ممنوع و سبب فتنه و قتل و انتحار اجتماعى معرفى شده است.[۱۳]
تصرف در دارایى يتيمان، رشوه‌خوارى و قماربازى، نمونه‌هايى از تصرفات حرام است که به‌طور مستقيم و در آيات متعدد مورد نکوهش قرار گرفته و آثار هريک از آنها تبيين شده است.[۱۴]
همچنين در اين درس، اين نکته مورد تأکيد قرار گرفته است که احتکار موادّ ضرورى، از آنجا که فسادانگيز، برخلاف مصالح جامعه و مخلّ به نظام زندگى است و نيز رباخوارى به جهت طبقاتى شدن جامعه تن‌پرور و نامتعادل گشتن مردم، حرام و ممنوع است.[۱۵]
ثروت وسيله امتحان، طغيانگرى ثروت، تعديل و ميانه‌روى در معيشت، انفاق و قرض الحسنه، آزمندى، راه‌هاى مصرف ثروت، غناى نفس، ثروتمندان مؤمن، ثروتمندان بى‌ايمان و رفتار با ثروتمندان و فقرا، عنوان ساير دروس مى‌باشد که به بررسى ديدگاه اسلام در مورد هريک از آنها، پرداخته شده است.
وضعيت کتاب
فهرست مطالب، در ابتدا و فهرست منابع و مآخذ، در انتهاى کتاب آمده و پاورقى‌ها نيز بيشتر به ذکر منابع، اختصاص يافته است.
پانويس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.