فرهنگ موضوعات کلی نهج‌البلاغه: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (Mhosseini@noornet.net صفحهٔ فرهنگ موضوعات کلی نهج‌البلاغه را به فرهنگ موضوعات کلی نهج‌البلاغة منتقل کرد: جایگزینی متن - 'نهج‌البلاغه' به 'نهج...) |
جز (ویرایش Mhosseini@noornet.net (بحث) به آخرین تغییری که Hbaghizadeh@noornet.net انجام داده بود واگ...) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | {{جعبه اطلاعات کتاب | ||
| تصویر =NUR03484J1.jpg | | تصویر =NUR03484J1.jpg | ||
| عنوان =فرهنگ موضوعات کلی | | عنوان =فرهنگ موضوعات کلی نهج‌البلاغه | ||
| عنوان‌های دیگر = | | عنوان‌های دیگر =نهج‌البلاغه | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[دشتی، محمد]] (نویسنده) | [[دشتی، محمد]] (نویسنده) | ||
| خط ۸: | خط ۸: | ||
| کد کنگره =BP 38/06 /د5ف4 | | کد کنگره =BP 38/06 /د5ف4 | ||
| موضوع = | | موضوع = | ||
علی بن ابی‌طالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. | علی بن ابی‌طالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. نهج‌البلاغه - واژه‌نامه‌ها | ||
| ناشر = | | ناشر = | ||
مؤسسه فرهنگی تحقيقاتی امیرالمؤمنین علیه‌السلام | مؤسسه فرهنگی تحقيقاتی امیرالمؤمنین علیه‌السلام | ||
| خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
}} | }} | ||
'''فرهنگ موضوعات كلى | '''فرهنگ موضوعات كلى نهج‌البلاغه'''، اثر [[دشتی، محمد|محمد دشتى]] از دانشمندان معاصر ايران است كه در واقع فرهنگى، پيرامون موضوعاتى كلى براى خطبه‌ها، نامه‌ها و حكمت‌هاى نهج‌البلاغه [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] است. | ||
== ساختار == | == ساختار == | ||
پس از پيش‌گفتار و مقدمه علامه جعفرى بر كتاب مجموعه آشنايى با | پس از پيش‌گفتار و مقدمه علامه جعفرى بر كتاب مجموعه آشنايى با نهج‌البلاغه بحثى پيرامون ضرورت پردازش نوين منابع روايى، توسط مؤلف كتاب صورت پذيرفته است كه به بيان راه‌حل‌هايى در اين زمينه اشاره كرده و سپس سخنرانى‌ها و سفارشات حضرت [[علی بن ابی‌طالب(ع)، امام اول|امیرالمؤمنین(ع)]] را به ترتيب خطبه‌هاى نهج‌البلاغه، عنوان‌گذارى نموده است. | ||
كتاب، شامل سه فصل، به خطبه‌ها، نامه‌ها و حكمت‌هاى | كتاب، شامل سه فصل، به خطبه‌ها، نامه‌ها و حكمت‌هاى نهج‌البلاغه پرداخته است. | ||
== گزارش محتوا == | == گزارش محتوا == | ||
روش‌هاى گوناگونى براى سير در معارف | روش‌هاى گوناگونى براى سير در معارف نهج‌البلاغه وجود دارد كه يكى از آن‌ها مطالعه و اسم‌گذارى معارف آن است. | ||
الف- اسم‌گذارى كلّى خطبه‌ها، نامه‌ها، حكمت‌ها ب- اسم‌گذارى كلّى مباحث موجود در | الف- اسم‌گذارى كلّى خطبه‌ها، نامه‌ها، حكمت‌ها ب- اسم‌گذارى كلّى مباحث موجود در نهج‌البلاغه در اين قبيل از حركت‌هاى فكرى، علمى، تحقيقاتى، دانش پژوهان و أساتيد بزرگوار مى‌توانند، به گونه دسته جمعى يا گروهى به مطالعه، اسم‌گذارى مباحث و به سير و سياحت در گلستان هميشه سر سبز نهج‌البلاغه بپردازند و با ويژگى‌ها و ارزشمندى‌هاى سخنان امام از نزدیک آشنا شوند و اطلاعات بدست آمده در فصل اول كتاب را به وضوح مشاهده نموده، جان و روان را دگرگون سازند. | ||
آقاى دشتى، در سير كوتاهى كه با همين روش انجام گرفته، مباحث | آقاى دشتى، در سير كوتاهى كه با همين روش انجام گرفته، مباحث نهج‌البلاغه را در 66 عنوان أساسى و 4850 عنوان تشريحى گرد آورده تا رهنمود عملى براى سياحت‌گران بوستان علوى باشد و هر محققّى يا گروه تحقيقاتى تلاش‌گرى، مى‌تواند اين راه را آغاز و تداوم بخشند و هر روز عناوين زيباتر و جامع‌ترى را ارائه فرمايند. | ||
اين مجموعه، به عنوان درس‌هايى براى محققین است كه مؤلف هدف خود را چنين بيان مى‌كند: هدف ما در اين سرى درس‌هاى كه تقديم علاقمندان مى‌گردد، و بارها در مراكز مختلف تدريس شده است، با كار انجام شده ديگر تلاش‌گران و محقّقان از چند نظر فرق دارد: | اين مجموعه، به عنوان درس‌هايى براى محققین است كه مؤلف هدف خود را چنين بيان مى‌كند: هدف ما در اين سرى درس‌هاى كه تقديم علاقمندان مى‌گردد، و بارها در مراكز مختلف تدريس شده است، با كار انجام شده ديگر تلاش‌گران و محقّقان از چند نظر فرق دارد: | ||
1- در اين سرى درس‌ها، كار موضوعى مشخّصى نداريم، و موضوع معيّنى را در | 1- در اين سرى درس‌ها، كار موضوعى مشخّصى نداريم، و موضوع معيّنى را در نهج‌البلاغه تعقيب و جستجو نمى‌نماييم (اگر چه موضوعات فراوانى مورد ارزيابى قرار خواهد گرفت). | ||
2- تدريس كلاسيك معارف | 2- تدريس كلاسيك معارف نهج‌البلاغه نيز مورد نظر ما نيست. | ||
3- و بررسى مسائل و موضوعات پراكنده در | 3- و بررسى مسائل و موضوعات پراكنده در نهج‌البلاغه را قبول نداريم، و عملا هم به آن نپرداختيم. | ||
به علاوه در مقدمه كتاب، خاطر نشان مى‌كند كه: مى‌خواهيم در اين سرى درس‌ها با | به علاوه در مقدمه كتاب، خاطر نشان مى‌كند كه: مى‌خواهيم در اين سرى درس‌ها با نهج‌البلاغه آشنا شويم، و كيفيّت استخراج و استنباط و مطلب‌يابى صحيح را بدانيم، مى‌خواهيم چگونگى شنا كردن در اين درياى نور و علوم علوى را بياموزيم، و راه‌هاى بار يافتن به آستانه نهج‌البلاغه را بشناسیم، كه چگونه مى‌توان از چشمه‌سارش، آب زلال علوم و معارف الهى را نوشيد و در آبشار موّاج و بى‌تاب آن شنا كرد. براى دسترسى به اهداف ياد شده، در آغاز ابزار ضرورى كار مطرح مى‌شوند، و سپس فنون لازم شناسايى مى‌گردند، و آن گاه علوم مورد نياز جهت ارزيابى قرار مى‌گيرند، وقتى مراحل ياد شده، به خوبى سپرى شد، روش‌هاى بررسى، همراه با تمرينات ضرورى مطرح و بهره‌بردارى از آن‌ها آغاز مى‌شود، و در تداوم به كارگيرى روش‌ها، كليدهاى شناسايى نهج‌البلاغه در دست پويندگان تشنه حقيقت قرار داده شده كه همواره قدرت مراجعه و بهره‌مند شدن از علوم و معارف اين كتاب را خواهند داشت. | ||
از اين رو نسبت به اهداف ياد شده، «مجموعه آشنايى با | از اين رو نسبت به اهداف ياد شده، «مجموعه آشنايى با نهج‌البلاغه» را در سطوح فكرى مختلفى تنظيم نموده‌ايم. | ||
فرهنگ موضوعات كلّى | فرهنگ موضوعات كلّى نهج‌البلاغه، از جمله اين سطوح است كه براى سطوح مختلف فكرى محققّان اسلامى جهت آشنايى با موضوعات و معارف گسترده در كتاب گران‌سنگ نهج‌البلاغه، تهيه شده است. | ||
علامه [[جعفری تبریزی، محمدتقی|محمدتقى جعفرى]]، در مقدمه اين كتاب درباره تحقيقات مورد نياز در منابع اسلامى و | علامه [[جعفری تبریزی، محمدتقی|محمدتقى جعفرى]]، در مقدمه اين كتاب درباره تحقيقات مورد نياز در منابع اسلامى و نهج‌البلاغه، چنين مى‌گويد: از جمله اين كارها، تلاش و كوشش بليغ و بسيار ارزنده‌اى است كه محقق ارجمند و دانشمند محترم آقاى [[دشتی، محمد|محمد دشتى]] پيرامون ابعاد متنوّع اين كتاب بزرگ انجام داده است. شكى نيست، در اين كه آشنايى با نهج‌البلاغه براى تحصيل معارف حقيقى الهى و عمل به آن بدون شناخت آن ابعاد متنوع يا امكان پذير نيست و يا نتيجه‌اى جز اطلاعى ناقص و محدود نخواهد داشت. | ||
اين كار بزرگ به قدرى ارزنده و مورد نياز جامعه ماست كه مى‌توان گفت: يكى از كارهاى كم نظير حوزه مبارکه قم در مقوله خود مى‌باشد كه مخصوصاً دانشجويان دانشكده‌ها و طلاب حوزه‌هاى علميّه را به يك حركت علمى و عملى بسيار پر معنى وادار مى‌كند. مى‌توان گفت: ارزش اين گونه تلاش‌هاى سازنده موقعى به خوبى روشن مى‌گردد كه نونهالان باغ علم و معرفت، نخست با يك بينايى و صفاى فطرى از آراء، نظرات و عقائد ديگر متفكران جوامع بشرى ما درباره معارف انسانى در دو قلمرو «انسان آن چنانكه هست» و «انسان آن چنانكه بايد» نيز اطلاعات لازم بدست بياورند و سپس سخنان [[امام على(ع)|اميرالمؤمنين(ع)]] را با كمال بصيرت و خلوص مطالعه و بررسى نموده و درك كنند، تا بدانند كه كار و تلاش درباره چنين سخنان و سطوح و ابعاد متنوع آن چه معنى دارد. | اين كار بزرگ به قدرى ارزنده و مورد نياز جامعه ماست كه مى‌توان گفت: يكى از كارهاى كم نظير حوزه مبارکه قم در مقوله خود مى‌باشد كه مخصوصاً دانشجويان دانشكده‌ها و طلاب حوزه‌هاى علميّه را به يك حركت علمى و عملى بسيار پر معنى وادار مى‌كند. مى‌توان گفت: ارزش اين گونه تلاش‌هاى سازنده موقعى به خوبى روشن مى‌گردد كه نونهالان باغ علم و معرفت، نخست با يك بينايى و صفاى فطرى از آراء، نظرات و عقائد ديگر متفكران جوامع بشرى ما درباره معارف انسانى در دو قلمرو «انسان آن چنانكه هست» و «انسان آن چنانكه بايد» نيز اطلاعات لازم بدست بياورند و سپس سخنان [[امام على(ع)|اميرالمؤمنين(ع)]] را با كمال بصيرت و خلوص مطالعه و بررسى نموده و درك كنند، تا بدانند كه كار و تلاش درباره چنين سخنان و سطوح و ابعاد متنوع آن چه معنى دارد. | ||
مؤلف ارجمند تتبّع و تحقيق در مباحث خود را پيرامون جهات و ابعاد كتاب جاودانى | مؤلف ارجمند تتبّع و تحقيق در مباحث خود را پيرامون جهات و ابعاد كتاب جاودانى نهج‌البلاغه در 12 مجلد در معرض مطالعه و تحقيق طلاب محترم و دانشجويان عزيز و محققان عالى قدر گذاشته است و اين جانب اين مجلدات را در حد لازم براى بيان نظر مطالعه نمودم. | ||
اين مجلدات در نوع كار خود كه تحقيق و بررسى موضوعات و مسائل گوناگون پيرامون | اين مجلدات در نوع كار خود كه تحقيق و بررسى موضوعات و مسائل گوناگون پيرامون نهج‌البلاغه است، نخستين گام است كه توانسته نتايج كارهاى گذشته را هم به اضافه حقايق تازه، در اختيار كاروانيان علم و معرفت قرار بدهد. | ||
== منابع مقاله == | == منابع مقاله == | ||
| خط ۶۸: | خط ۶۸: | ||
{{ | {{نهج‌البلاغه}} | ||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
نسخهٔ ۱۱ فوریهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۱۶:۳۶
| فرهنگ موضوعات کلی نهج‌البلاغه | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | دشتی، محمد (نویسنده) |
| عنوان‌های دیگر | نهج‌البلاغه |
| ناشر | مؤسسه فرهنگی تحقيقاتی امیرالمؤمنین علیه‌السلام |
| مکان نشر | قم - ایران |
| چاپ | 1 |
| موضوع | علی بن ابی‌طالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. نهج‌البلاغه - واژه‌نامه‌ها |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 38/06 /د5ف4 |
فرهنگ موضوعات كلى نهج‌البلاغه، اثر محمد دشتى از دانشمندان معاصر ايران است كه در واقع فرهنگى، پيرامون موضوعاتى كلى براى خطبه‌ها، نامه‌ها و حكمت‌هاى نهج‌البلاغه سيد رضى است.
ساختار
پس از پيش‌گفتار و مقدمه علامه جعفرى بر كتاب مجموعه آشنايى با نهج‌البلاغه بحثى پيرامون ضرورت پردازش نوين منابع روايى، توسط مؤلف كتاب صورت پذيرفته است كه به بيان راه‌حل‌هايى در اين زمينه اشاره كرده و سپس سخنرانى‌ها و سفارشات حضرت امیرالمؤمنین(ع) را به ترتيب خطبه‌هاى نهج‌البلاغه، عنوان‌گذارى نموده است.
كتاب، شامل سه فصل، به خطبه‌ها، نامه‌ها و حكمت‌هاى نهج‌البلاغه پرداخته است.
گزارش محتوا
روش‌هاى گوناگونى براى سير در معارف نهج‌البلاغه وجود دارد كه يكى از آن‌ها مطالعه و اسم‌گذارى معارف آن است.
الف- اسم‌گذارى كلّى خطبه‌ها، نامه‌ها، حكمت‌ها ب- اسم‌گذارى كلّى مباحث موجود در نهج‌البلاغه در اين قبيل از حركت‌هاى فكرى، علمى، تحقيقاتى، دانش پژوهان و أساتيد بزرگوار مى‌توانند، به گونه دسته جمعى يا گروهى به مطالعه، اسم‌گذارى مباحث و به سير و سياحت در گلستان هميشه سر سبز نهج‌البلاغه بپردازند و با ويژگى‌ها و ارزشمندى‌هاى سخنان امام از نزدیک آشنا شوند و اطلاعات بدست آمده در فصل اول كتاب را به وضوح مشاهده نموده، جان و روان را دگرگون سازند.
آقاى دشتى، در سير كوتاهى كه با همين روش انجام گرفته، مباحث نهج‌البلاغه را در 66 عنوان أساسى و 4850 عنوان تشريحى گرد آورده تا رهنمود عملى براى سياحت‌گران بوستان علوى باشد و هر محققّى يا گروه تحقيقاتى تلاش‌گرى، مى‌تواند اين راه را آغاز و تداوم بخشند و هر روز عناوين زيباتر و جامع‌ترى را ارائه فرمايند.
اين مجموعه، به عنوان درس‌هايى براى محققین است كه مؤلف هدف خود را چنين بيان مى‌كند: هدف ما در اين سرى درس‌هاى كه تقديم علاقمندان مى‌گردد، و بارها در مراكز مختلف تدريس شده است، با كار انجام شده ديگر تلاش‌گران و محقّقان از چند نظر فرق دارد:
1- در اين سرى درس‌ها، كار موضوعى مشخّصى نداريم، و موضوع معيّنى را در نهج‌البلاغه تعقيب و جستجو نمى‌نماييم (اگر چه موضوعات فراوانى مورد ارزيابى قرار خواهد گرفت).
2- تدريس كلاسيك معارف نهج‌البلاغه نيز مورد نظر ما نيست.
3- و بررسى مسائل و موضوعات پراكنده در نهج‌البلاغه را قبول نداريم، و عملا هم به آن نپرداختيم.
به علاوه در مقدمه كتاب، خاطر نشان مى‌كند كه: مى‌خواهيم در اين سرى درس‌ها با نهج‌البلاغه آشنا شويم، و كيفيّت استخراج و استنباط و مطلب‌يابى صحيح را بدانيم، مى‌خواهيم چگونگى شنا كردن در اين درياى نور و علوم علوى را بياموزيم، و راه‌هاى بار يافتن به آستانه نهج‌البلاغه را بشناسیم، كه چگونه مى‌توان از چشمه‌سارش، آب زلال علوم و معارف الهى را نوشيد و در آبشار موّاج و بى‌تاب آن شنا كرد. براى دسترسى به اهداف ياد شده، در آغاز ابزار ضرورى كار مطرح مى‌شوند، و سپس فنون لازم شناسايى مى‌گردند، و آن گاه علوم مورد نياز جهت ارزيابى قرار مى‌گيرند، وقتى مراحل ياد شده، به خوبى سپرى شد، روش‌هاى بررسى، همراه با تمرينات ضرورى مطرح و بهره‌بردارى از آن‌ها آغاز مى‌شود، و در تداوم به كارگيرى روش‌ها، كليدهاى شناسايى نهج‌البلاغه در دست پويندگان تشنه حقيقت قرار داده شده كه همواره قدرت مراجعه و بهره‌مند شدن از علوم و معارف اين كتاب را خواهند داشت.
از اين رو نسبت به اهداف ياد شده، «مجموعه آشنايى با نهج‌البلاغه» را در سطوح فكرى مختلفى تنظيم نموده‌ايم.
فرهنگ موضوعات كلّى نهج‌البلاغه، از جمله اين سطوح است كه براى سطوح مختلف فكرى محققّان اسلامى جهت آشنايى با موضوعات و معارف گسترده در كتاب گران‌سنگ نهج‌البلاغه، تهيه شده است.
علامه محمدتقى جعفرى، در مقدمه اين كتاب درباره تحقيقات مورد نياز در منابع اسلامى و نهج‌البلاغه، چنين مى‌گويد: از جمله اين كارها، تلاش و كوشش بليغ و بسيار ارزنده‌اى است كه محقق ارجمند و دانشمند محترم آقاى محمد دشتى پيرامون ابعاد متنوّع اين كتاب بزرگ انجام داده است. شكى نيست، در اين كه آشنايى با نهج‌البلاغه براى تحصيل معارف حقيقى الهى و عمل به آن بدون شناخت آن ابعاد متنوع يا امكان پذير نيست و يا نتيجه‌اى جز اطلاعى ناقص و محدود نخواهد داشت.
اين كار بزرگ به قدرى ارزنده و مورد نياز جامعه ماست كه مى‌توان گفت: يكى از كارهاى كم نظير حوزه مبارکه قم در مقوله خود مى‌باشد كه مخصوصاً دانشجويان دانشكده‌ها و طلاب حوزه‌هاى علميّه را به يك حركت علمى و عملى بسيار پر معنى وادار مى‌كند. مى‌توان گفت: ارزش اين گونه تلاش‌هاى سازنده موقعى به خوبى روشن مى‌گردد كه نونهالان باغ علم و معرفت، نخست با يك بينايى و صفاى فطرى از آراء، نظرات و عقائد ديگر متفكران جوامع بشرى ما درباره معارف انسانى در دو قلمرو «انسان آن چنانكه هست» و «انسان آن چنانكه بايد» نيز اطلاعات لازم بدست بياورند و سپس سخنان اميرالمؤمنين(ع) را با كمال بصيرت و خلوص مطالعه و بررسى نموده و درك كنند، تا بدانند كه كار و تلاش درباره چنين سخنان و سطوح و ابعاد متنوع آن چه معنى دارد.
مؤلف ارجمند تتبّع و تحقيق در مباحث خود را پيرامون جهات و ابعاد كتاب جاودانى نهج‌البلاغه در 12 مجلد در معرض مطالعه و تحقيق طلاب محترم و دانشجويان عزيز و محققان عالى قدر گذاشته است و اين جانب اين مجلدات را در حد لازم براى بيان نظر مطالعه نمودم.
اين مجلدات در نوع كار خود كه تحقيق و بررسى موضوعات و مسائل گوناگون پيرامون نهج‌البلاغه است، نخستين گام است كه توانسته نتايج كارهاى گذشته را هم به اضافه حقايق تازه، در اختيار كاروانيان علم و معرفت قرار بدهد.
منابع مقاله
1- متن و مقدمه كتاب.
2- پايگاه مجلات تخصصى نور: مجله نامه علوم انسانى، زمستان 1379 و بهار1380 شماره 4و5، عنوان مقاله: يادنامه يادى از استاد محمد دشتى.