روات و محدثین نهج‌البلاغة (دشتی): تفاوت میان نسخه‌ها
جز (Hbaghizadeh@noornet.net صفحهٔ روات و محدثین نهج البلاغه (دشتی) را بدون برجای‌گذاشتن تغییرمسیر به روات و محدثین نهج‌البلاغه (دشتی) منتقل کرد) |
جز (جایگزینی متن - 'نهج‌البلاغه' به 'نهج‌البلاغة') |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | {{جعبه اطلاعات کتاب | ||
| تصویر =NUR03545J1.jpg | | تصویر =NUR03545J1.jpg | ||
| عنوان =روات و محدثین | | عنوان =روات و محدثین نهج‌البلاغة (دشتی) | ||
| عنوان‌های دیگر = | | عنوان‌های دیگر = | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
| خط ۸: | خط ۸: | ||
| کد کنگره =BP 38/085 /د5ر9 1378 | | کد کنگره =BP 38/085 /د5ر9 1378 | ||
| موضوع = | | موضوع = | ||
علی بن ابی‌طالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. | علی بن ابی‌طالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. نهج‌البلاغة - مأخذ | ||
محدثان شیعه | محدثان شیعه | ||
| خط ۲۸: | خط ۲۸: | ||
}} | }} | ||
'''روات و محدثين | '''روات و محدثين نهج‌البلاغة'''، تأليف [[دشتی، محمد|محمد دشتى]] به زبان عربى است كه در دو مجلد راويان نهج‌البلاغة را با ذكر آدرس گردآورى كرده است. اين اثر را مى‌توان كامل‌ترين اثر در مورد اسناد و مدارک نهج‌البلاغة دانست. | ||
== ساختار== | == ساختار== | ||
نویسنده همان ساختار | نویسنده همان ساختار نهج‌البلاغة را لحاظ كرده است و به ترتيب خطبه‌ها، نامه‌ها و حكمت‌ها روات و محدثين را در پانوشت صفحات ذكر و در آخر نيز آدرس آن را آورده است. مجلد اول مشتمل بر خطبه‌ها، نامه‌ها و حكمت‌ها تا حكمت 81 و مجلد دوم نيز مشتمل بر باقى حكمت‌هاست. | ||
== گزارش محتوا== | == گزارش محتوا== | ||
| خط ۳۸: | خط ۳۸: | ||
علت اينكه يك حديث طرد مى‌شود يا ملاك عمل قرار مى‌گيرد، با عنوان «صحيح» و «موثق» و «حسن» در جهت استنباط احكم الهى قرار داده مى‌شود، تا حدود زيادى به سلسله روات و شناخت راويان احاديث ارتباط دارد. از اين‌رو محدثان بزرگ شيعه همواره در منابع روائى خود ضمن جمع‌آورى و ثبت و تبويب روايات بدست آمده، روات و محدثين آن را نيز دقيقاً مى‌آورند تا فاصله زمانى نقل حديث، از زمان صدور تا عصر ما قابل شناسايى و بررسى گردد. | علت اينكه يك حديث طرد مى‌شود يا ملاك عمل قرار مى‌گيرد، با عنوان «صحيح» و «موثق» و «حسن» در جهت استنباط احكم الهى قرار داده مى‌شود، تا حدود زيادى به سلسله روات و شناخت راويان احاديث ارتباط دارد. از اين‌رو محدثان بزرگ شيعه همواره در منابع روائى خود ضمن جمع‌آورى و ثبت و تبويب روايات بدست آمده، روات و محدثين آن را نيز دقيقاً مى‌آورند تا فاصله زمانى نقل حديث، از زمان صدور تا عصر ما قابل شناسايى و بررسى گردد. | ||
اما هزاران افسوس كه [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]](ره) در آن روزگاران سبز تشيع كه از هزاران منبع ارزشمند تحقيقاتى «بيت‌الحكمه» برخوردار بود، سلسله روات و محدثين را در كنار خطبه‌ها و نامه‌ها و حكمت‌ها ثبت نفرمود و | اما هزاران افسوس كه [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]](ره) در آن روزگاران سبز تشيع كه از هزاران منبع ارزشمند تحقيقاتى «بيت‌الحكمه» برخوردار بود، سلسله روات و محدثين را در كنار خطبه‌ها و نامه‌ها و حكمت‌ها ثبت نفرمود و نهج‌البلاغة را به گونه‌اى «مرسل» نقل كرد. نقل نهج‌البلاغة بدون آوردن سلسله روات و محدثين، باعث شد تا در محافل فقهى فقهاء بزرگوار شيعه راه نيابد، و در انزوا بماند و با عنوان «مرسله [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]]» جزو رواياتى قرار بگيرد كه از نظر كاربردى نقشى در صدور فتوا، اجتهاد و استنباط احكام الهى نداشته باشد. | ||
با احساس اين ضرورت كه سلسله روات و محدثين | با احساس اين ضرورت كه سلسله روات و محدثين نهج‌البلاغة بايد شناسايى شود، كتاب حاضر كه حاصل هفت سال تحقيق و مطالعه در منابع شيعه و سنى است، تأليف گرديد. پيش از اين «استناد نهج‌البلاغة» توسط [[عرشی، امتیاز علیخان|امتياز على‌خان عرشى]] و «مصادر نهج‌البلاغة «به قلم سيد عبدالزهرأ حسينى تأليف شده بود كه اين اثر نواقص آن آثار را جبران نمود. با اينكه زمان زيادى براى تكميل كتاب صرف شده است؛ اما با اين حال روات تعدادى از خطبه‌ها، نامه‌ها و حكمت‌ها ذكر نشده است. نویسنده در اين رابطه چنين توضيح مى‌دهد: «روات و ناقلان تعدادى از خطبه‌ها، نامه‌ها و حكمت‌ها را نتوانسته‌ايم، شناسايى كنيم، زيرا منابع تحقيقاتى [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]](ره) در بيت‌الحكمه بغداد آن روزگاران، دست‌خوش حوادث فراوان گرديد، و بسيارى از منابع تحقيقاتى و كتب و آثار دانشمندان شيعه در آتش فتنه‌ها سوختند، تاراج رفتند،...». | ||
نویسنده متذكر مى‌شود كه اگر آن مقدار از سلسله روات و محدثين | نویسنده متذكر مى‌شود كه اگر آن مقدار از سلسله روات و محدثين نهج‌البلاغة در اين كتاب آمده است، فقهاء بزرگوار را كفايت نكند، و يا آن قسمت از نهج‌البلاغة كه روات و محدثان آن را نيافته‌ايم، خاطر محققان را نگران سازد، باز مشكل مهمى نخواهد بود، زيرا مباحث و مفاهيم نهج‌البلاغة در بسيارى از موارد با روايات «حسن» و «صحيح» و «موثق» تشابه دارد، و اين تشابه در لفظ يا معنا، گوياى صدور مفهوم آن در روايات گوناگون است. | ||
البته از اين نكته نيز نبايد غفلت نمود كه بسيارى از حديث‌شناسان آگاه معتقدند، خطبه‌ها و نامه‌ها و حكمت‌هاى | البته از اين نكته نيز نبايد غفلت نمود كه بسيارى از حديث‌شناسان آگاه معتقدند، خطبه‌ها و نامه‌ها و حكمت‌هاى نهج‌البلاغة، آنچنان در اوج فصاحت و بلاغت است و چنان والا و بى‌نظير است كه اصولا احتياج به سلسله راوى ندارد، زيرا مگر كسى جز [[امام على(ع)|حضرت امير]](ع) قدرت خلق چنان خطابه‌ها را داراست؟ و شايد [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]](ره) با همين باور و يقين از آوردن سلسله روات در نهج‌البلاغة خوددارى كرده است. | ||
برخى از خطبه‌ها و نامه‌ها و حكمت‌هاى | برخى از خطبه‌ها و نامه‌ها و حكمت‌هاى نهج‌البلاغة در منابع و مآخذ منتشر شده قبل از [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]](ره) به صورت يك خطبه با اسم خاصى نقل گرديده است كه [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] با گزينش عبارت‌هاى انتخابى(تقطيع) برخى از قسمت‌هاى آن را به صورت يك خطبه جداگانه يا نامه و حكمتى مستقل آورده است كه روات و محدثين آن مشترك است. نویسنده در ابتداى كتاب اين خطبه‌ها، نامه‌ها و حكمت‌هاى داراى نام مشترك را ليست كرده است. | ||
== وضعيت كتاب== | == وضعيت كتاب== | ||
| خط ۵۴: | خط ۵۴: | ||
مقدمه و متن كتاب | مقدمه و متن كتاب | ||
{{ | {{نهج‌البلاغة}} | ||
نسخهٔ ۱ فوریهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۱۵:۴۰
| روات و محدثین نهج‌البلاغة (دشتی) | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | دشتی، محمد (نویسنده) |
| ناشر | مؤسسه فرهنگی تحقيقاتی اميرالمؤمنين علیه‌السلام |
| مکان نشر | قم - ایران |
| سال نشر | 1378 ش |
| چاپ | 1 |
| شابک | 964-6422-11-X |
| موضوع | علی بن ابی‌طالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. نهج‌البلاغة - مأخذ محدثان شیعه |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 2 |
| کد کنگره | BP 38/085 /د5ر9 1378 |
روات و محدثين نهج‌البلاغة، تأليف محمد دشتى به زبان عربى است كه در دو مجلد راويان نهج‌البلاغة را با ذكر آدرس گردآورى كرده است. اين اثر را مى‌توان كامل‌ترين اثر در مورد اسناد و مدارک نهج‌البلاغة دانست.
ساختار
نویسنده همان ساختار نهج‌البلاغة را لحاظ كرده است و به ترتيب خطبه‌ها، نامه‌ها و حكمت‌ها روات و محدثين را در پانوشت صفحات ذكر و در آخر نيز آدرس آن را آورده است. مجلد اول مشتمل بر خطبه‌ها، نامه‌ها و حكمت‌ها تا حكمت 81 و مجلد دوم نيز مشتمل بر باقى حكمت‌هاست.
گزارش محتوا
يكى از ويژگى‌هاى مهم منابع روائى دانشمندان شيعه، نقل سلسله روات و محدثين، همراه روايات وارد شده از طرف رسول گرامى اسلام(ص) و امامان معصوم(ع) مى‌باشد. شناسايى راويان و ناقلان يك حديث، از عصر ظهور آن تا زمان ما، جايگاه ارزشى حديثى را به خوبى روشن مى‌سازد و در طبقه‌بندى روايت و ارزيابى و بررسى ارزش وجودى آن را يارى مى‌دهد.
علت اينكه يك حديث طرد مى‌شود يا ملاك عمل قرار مى‌گيرد، با عنوان «صحيح» و «موثق» و «حسن» در جهت استنباط احكم الهى قرار داده مى‌شود، تا حدود زيادى به سلسله روات و شناخت راويان احاديث ارتباط دارد. از اين‌رو محدثان بزرگ شيعه همواره در منابع روائى خود ضمن جمع‌آورى و ثبت و تبويب روايات بدست آمده، روات و محدثين آن را نيز دقيقاً مى‌آورند تا فاصله زمانى نقل حديث، از زمان صدور تا عصر ما قابل شناسايى و بررسى گردد.
اما هزاران افسوس كه سيد رضى(ره) در آن روزگاران سبز تشيع كه از هزاران منبع ارزشمند تحقيقاتى «بيت‌الحكمه» برخوردار بود، سلسله روات و محدثين را در كنار خطبه‌ها و نامه‌ها و حكمت‌ها ثبت نفرمود و نهج‌البلاغة را به گونه‌اى «مرسل» نقل كرد. نقل نهج‌البلاغة بدون آوردن سلسله روات و محدثين، باعث شد تا در محافل فقهى فقهاء بزرگوار شيعه راه نيابد، و در انزوا بماند و با عنوان «مرسله سيد رضى» جزو رواياتى قرار بگيرد كه از نظر كاربردى نقشى در صدور فتوا، اجتهاد و استنباط احكام الهى نداشته باشد.
با احساس اين ضرورت كه سلسله روات و محدثين نهج‌البلاغة بايد شناسايى شود، كتاب حاضر كه حاصل هفت سال تحقيق و مطالعه در منابع شيعه و سنى است، تأليف گرديد. پيش از اين «استناد نهج‌البلاغة» توسط امتياز على‌خان عرشى و «مصادر نهج‌البلاغة «به قلم سيد عبدالزهرأ حسينى تأليف شده بود كه اين اثر نواقص آن آثار را جبران نمود. با اينكه زمان زيادى براى تكميل كتاب صرف شده است؛ اما با اين حال روات تعدادى از خطبه‌ها، نامه‌ها و حكمت‌ها ذكر نشده است. نویسنده در اين رابطه چنين توضيح مى‌دهد: «روات و ناقلان تعدادى از خطبه‌ها، نامه‌ها و حكمت‌ها را نتوانسته‌ايم، شناسايى كنيم، زيرا منابع تحقيقاتى سيد رضى(ره) در بيت‌الحكمه بغداد آن روزگاران، دست‌خوش حوادث فراوان گرديد، و بسيارى از منابع تحقيقاتى و كتب و آثار دانشمندان شيعه در آتش فتنه‌ها سوختند، تاراج رفتند،...».
نویسنده متذكر مى‌شود كه اگر آن مقدار از سلسله روات و محدثين نهج‌البلاغة در اين كتاب آمده است، فقهاء بزرگوار را كفايت نكند، و يا آن قسمت از نهج‌البلاغة كه روات و محدثان آن را نيافته‌ايم، خاطر محققان را نگران سازد، باز مشكل مهمى نخواهد بود، زيرا مباحث و مفاهيم نهج‌البلاغة در بسيارى از موارد با روايات «حسن» و «صحيح» و «موثق» تشابه دارد، و اين تشابه در لفظ يا معنا، گوياى صدور مفهوم آن در روايات گوناگون است.
البته از اين نكته نيز نبايد غفلت نمود كه بسيارى از حديث‌شناسان آگاه معتقدند، خطبه‌ها و نامه‌ها و حكمت‌هاى نهج‌البلاغة، آنچنان در اوج فصاحت و بلاغت است و چنان والا و بى‌نظير است كه اصولا احتياج به سلسله راوى ندارد، زيرا مگر كسى جز حضرت امير(ع) قدرت خلق چنان خطابه‌ها را داراست؟ و شايد سيد رضى(ره) با همين باور و يقين از آوردن سلسله روات در نهج‌البلاغة خوددارى كرده است.
برخى از خطبه‌ها و نامه‌ها و حكمت‌هاى نهج‌البلاغة در منابع و مآخذ منتشر شده قبل از سيد رضى(ره) به صورت يك خطبه با اسم خاصى نقل گرديده است كه سيد رضى با گزينش عبارت‌هاى انتخابى(تقطيع) برخى از قسمت‌هاى آن را به صورت يك خطبه جداگانه يا نامه و حكمتى مستقل آورده است كه روات و محدثين آن مشترك است. نویسنده در ابتداى كتاب اين خطبه‌ها، نامه‌ها و حكمت‌هاى داراى نام مشترك را ليست كرده است.
وضعيت كتاب
فهرست مطالب و منابع و مآخذ به تفكيك در انتهاى جلد دوم كتاب آمده است.
منابع مقاله
مقدمه و متن كتاب