گزنفون: تفاوت میان نسخه‌ها

'''گزنفون''' يا '''زنفون''' یا '''کسنوفون'''، فيلسوف و مورخ و سرباز يونانى است كه در سال 430 قبل از میلاد در آتن به دنیا آمد و ساليان دراز از زندگى خود را در آسيا گذراند. دوران زندگی او حدوداً بین سالهای ۴۳۰ تا ۳۴۵ پیش از میلاد بوده است.

گزنفون از شاگردان سقراط بود و بعدها به خدمت پروخنوس درآمد و به عنوان سپاهى اجير در لشكركشى كوروش كوچك بر عليه برادرش اردشير دوم شركت كرد. پس از مرگ كوروش، سپاهيان يونانى گزنفون را به رهنمونى و سرورى خود برگزيدند و او توانست بازمانده سپاه يونان را از طريق ماد و آسياى صغير به يونان برساند. آتنى‌ها گزنفون را به تبعيد محكوم كردند و او در اواخر عمرش به اسپارت برگشته، در شهر كورينت در گذشت.

گزنفون با همه آوازه جهانگيرش، نویسنده‌اى طراز اول شمرده نمى‌شود او در واقع تاريخ‌نگار و فيلسوفى خودساخته است و در بيشتر نوشته‌هايش عنايت و گرايش خاص او به اخلاق و مسائل تعليم و تربيت به چشم مى‌خورد. گزنفون اغلب كار جهان و زندگى را ساده گرفته و براى هرگونه درد و مشكل اجتماعى و اخلاقى، چاره و دارويى در آستين دارد، با اين همه، بسان يك مرد به جهت شجاعت، تقوا و سادگى‌اش، شخصيتى شايسته احترام است.

او در دوستى فردى وفادار و در رفتار و كنش بسيار ملايم بوده است و در شناخت مردم، مهارت خاصى داشته و با نشان دادن عيب آنان به خودشان، آن‌ها را به تقوا، زهد و تحصيل فرامى‌خوانده است. تصوير ساده و بى‌پيرايه گزنفون از سقراط، بيانگر انسانى است كه بيش از هر چيز پايبند به اخلاق بوده و آدمى را نيك مى‌شناخته و از اين‌رو در داورى درباره آنان تساهل مى‌ورزيده است. چنين ترسيمى از سقراط ممكن است در بعضى موارد بسيار ساده‌لوحانه به نظر آيد و همين امر نيز باعث شده تا برخى داورى گزنفون را درباره سقراط نوعى ابتذال و آن را تصويرى بى‌رمق و ناچيز از آن حكيم فرزانه تلقى كنند.

 

نوشته‌هاى معروف او عبارتند از اناباسيس كه شرح لشكركشى كوروش كوچك و برگشت سپاهيان يونانى تحت راهنمايى گزنفون به ميهنشان است. كورش‌نامه (سيروپدى يا تربيت كوروش) كه در هشت كتاب پرداخته شده و گزنفون آراى خاص خود را درباره تربيت جوانان در ضمن اين داستان تاريخى بازگو كرده است.