التحديد في الإتقان و التجويد

التحدید فی الاتقان و التجوید
پدیدآوران	دانی، عثمان بن سعید (نویسنده) حمد، غانم قدوری (دراسة و تحقیق)
ناشر	دار عمار
مکان نشر	عمان -
سال نشر	1421 ‌‎ق
چاپ	1
موضوع	قرآن - تجوید
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‏BP‎‏ ‎‏78‎‏/‎‏5‎‏ ‎‏/‎‏د‎‏2‎‏ت‎‏3
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

التحديد في الاتقان و التجويد تألیف ابوعمرو عثمان بن سعيد الدانى و با تحقيق دكتر غانم قَدُّورى الحَمَد.

كتاب پيرامون علم تجويد نوشته شده است مؤلف كه از اولین كسانى است كه در اين باره سخن گفته، مطالب را در يك مقدمه و ده باب بيان نموده است كه خلاصۀ آنها به قرار زير است:

مقدمه كتاب:در اين مقدمه مؤلف عواملى كه باعث شده است كه چنين كتابى را تألیف نمايد توضيح داده است.

باب اول:در اين باب پيرامون معناى كلمات: تجويد، ترتيل و تحقيق سخن گفته است كه در اين زمينه ابتدا واژۀ‌هاى سه‌گانه را معنا كرده و با ذكر تعدادى از آيات و روايات توضيحاتى پيرامون هر كدام از آنها ارائه كرده است.

باب دوم:در اين باب كسانى از قرّاء را كه به روش تحقيق و تجويد قرائت نموده و سلسله قرائت آنها به يكى از صحابه مى‌رسد،ذكر كرده است.

باب سوم:اين باب مربوط است به رواياتى كه قرّاء هفتگانه‌دربارۀ چگونگى روش تحقيق و تجويد هنگام قرائت قرآن ذكر كرده‌اند

باب چهارم:در اين باب ديدگاههاى علماء علم تجويد پيرامون معناى دو واژۀ «تحقيق» و «تجويد» و شرائط هر كدام مورد بررسى قرار گرفته است

باب پنجم:اين باب مربوط است به حقائق الفاظ و چگونگى نُطق و سخن گفتن بواسطۀ حروف.

وى در ابتدا توضيح مى‌دهد كه تجويد ممكن نيست مگر به شناخت حركات سه‌گانه و ساكن و ديگر حركات.كه با شناخت اين موارد است كه مى‌توان حروف را به صورت صحيح ادا كرد. آنگاه هر كدام از اصطلاحات: مُسكِّن، مُرام، مهموز، ممدود، مقصور و...را توضيح مى‌دهد.

باب ششم:در اين باب مخارج حروف بيان شده است

باب هفتم:اين باب مربوط است به تقسيم‌بندى حروف و بيان صفات هر كدام از آنها، كه در ابتدا آنها را به شانزده صنف تقسيم‌بندى كرده، آنگاه صفات هر كدام را ذكر كرده است‌باب هشتم:در اين باب احوال نون ساكن و تنوين بيان شده است كه در اين رابطه توضيح مى‌دهد كه نون ساكن و تنوين داراى چهار حالت مى‌باشند كه يا هر دو ظاهر مى‌شوند و يا هر دو ادغام مى‌شوند يا قلب به ميم مى‌شوند يا هر دو مخفى هستند كه هر كدام از اين چهار حالت را با مثالهایى از قرآن توضيح مى‌دهد

باب نهم:اين باب از مهمترين مباحث اين كتاب مى‌باشد كه در آن پيرامون حروف بحث نموده است وى هر كدام از حروف بيست و هشتگانه را يكى پس از ديگرى ذكر و دربارۀ ويژگى‌هاى هر كدام از آنها، نحوۀ تلفظ آنها، با توجه به مجهور يا مهموس بودن، توضيح داده است

باب دهم:اين باب اختصاص دارد به احوال حركات در هنگام وقف

ويژگى‌ها

1. از آنجا كه اين كتاب تقريباً از اولین تأليفات در بحث تجويد مى‌باشد، ارائه مطالب به صورت دسته‌بندى و بيان آنها در ابواب مختلف، نوعى ابتكار و روشى جديد به شمار مى‌رود.
2. مباحث كتاب به صورت ساده بيان شده به گونه‌ایى كه برای عموم افراد قابل فهم مى‌باشد.
3. در هر بحث از آيات قرآن به عنوان مثال استفاده كرده است.
4. تقسيم‌بندى مطالب و ذكر فروع مختلف برای آنها، مانند آنچه كه دربارۀ «احوال حركات» و يا «احوال نون ساكنه»آورده است
5. در ابتداى كتاب، روايات متعددى پيرامون اهميت علم تجويدو قرائت قرآن آورده است.

ويژگى‌هاى نسخه تحقيق

1. ارائه شرح مختصرى از زندگى‌نامۀ مؤلف همراه با تأليفات وى
2. بيان مقدمه‌اى كه در آن، كتاب مؤلف معرفى شده است
3. شرح مختصرى از واژه‌هاى مذكور در متن، در پاورقى مانند آنچه كه در صفحۀ 71 دربارۀ كلمۀ «لَكْز»آورده است
4. در بعضى از موارد برای مطالب ارائه شده در متن، برخى از روايات مربوطه را از کتاب‌هاى روايى اهل سنت نقل كرده است

‎#آدرس دهى به منابع ديگر جهت مطالعۀ بيشتر.

1. آدرس آيات و روايات موجود در متن، در پاورقى
2. اضافه نمودن فهرست اعلام و فهرست کتاب‌هایى كه در تحقيق كتاب از آنها استفاده شده است.

نسخه شناسى

كتاب يك جلد، متن آن عربى و داراى 201 صفحه مى‌باشد كه مشخصات آن به قرار زير مى‌باشد:

1. نوع كاغذ:اعلاء
2. جلد:شوميز
3. نوبت چاپ:اول
4. تاريخ انتشار:سال 1421 هجرى قمرى
5. ناشر:انتشارات دار عمار للنشر و التوزيع-عمان
6. داراى فهرست:

   الف:اعلام

   ب: مصادر تحقيق

   ج: موضوعات كتاب

7. مؤلف:ابوعمرو عثمان بن سعيد دانى
8. كتاب:التحديد في الاتقان و التجويد

تذكر:اين كتاب توسط دكتر غانم قَدُّورى الحَمَد تحقيق و به چاپ رسيده است.