۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۵۱: | خط ۵۱: | ||
محقق کتاب در مقدمه، متذکر مهجوریت علم انساب در طول قرنها و احیای آن توسط فقیه نسابه سید شهابالدین مرعشی نجفی با انتشار کتبی پیرامون این موضوع شده است. سپس کتاب «اللباب» [[بیهقی، علی بن زید|بیهقی]] را از کتب ممتاز در موضوع خود دانسته که پر از نکات رجالی و تاریخی است که در سایر کتب ذکر نشده است. این کتاب منبع بسیاری از کتب نسابه پس از خود بوده و نویسنده در نگارش آن سختیهای زیادی را متحمل شده و تلاشهای فراوان کرده است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص161-160</ref>. | محقق کتاب در مقدمه، متذکر مهجوریت علم انساب در طول قرنها و احیای آن توسط فقیه نسابه سید شهابالدین مرعشی نجفی با انتشار کتبی پیرامون این موضوع شده است. سپس کتاب «اللباب» [[بیهقی، علی بن زید|بیهقی]] را از کتب ممتاز در موضوع خود دانسته که پر از نکات رجالی و تاریخی است که در سایر کتب ذکر نشده است. این کتاب منبع بسیاری از کتب نسابه پس از خود بوده و نویسنده در نگارش آن سختیهای زیادی را متحمل شده و تلاشهای فراوان کرده است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص161-160</ref>. | ||
بیهقی در ابتدای کتاب، فصلی را به ذکر اسامی نویسندگان در علم انساب اختصاص داده است. سید ابواسحاق ابراهیم بن اسماعیل ملقب به طباطبا، ابوالغنائم دمشقی، حسن بن علی بن محمد ملقب به عینالزمان مؤلف کتاب «الدوحه» و ابوعبدالله حسین بن علی بن داعی علوی ساکن نیشابور از مشهورترین علمای ثقه در این رشته بودهاند<ref>ر.ک: متن کتاب، ج1، ص185-181</ref>. | [[بیهقی، علی بن زید|بیهقی]] در ابتدای کتاب، فصلی را به ذکر اسامی نویسندگان در علم انساب اختصاص داده است. سید ابواسحاق ابراهیم بن اسماعیل ملقب به طباطبا، ابوالغنائم دمشقی، حسن بن علی بن محمد ملقب به عینالزمان مؤلف کتاب «الدوحه» و ابوعبدالله حسین بن علی بن داعی علوی ساکن نیشابور از مشهورترین علمای ثقه در این رشته بودهاند<ref>ر.ک: متن کتاب، ج1، ص185-181</ref>. | ||
در فصلی دیگر، قرابت بین قریش و بنیتمیم مطرح شده است. امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب در نهج البلاغه به این قرابت اشاره کرده است<ref>ر.ک: همان، ص190</ref>. | در فصلی دیگر، قرابت بین قریش و بنیتمیم مطرح شده است. [[امام علی علیهالسلام|امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب]] در نهج البلاغه به این قرابت اشاره کرده است<ref>ر.ک: همان، ص190</ref>. | ||
در سفارش امام علی(ع) به ابن عباس حاکم بصره در مورد رعایت حال قبیله «بنیتمیم» آمده: «آنها [قبیله بنیتمیم] با ما پیوند خویشاوندى نزدیک و قرابت خاص دارند که ما نزد خداوند بهوسیله صله رحم نسبت به آنها مأجور خواهیم بود و با قطع آن مؤاخذه خواهیم شد». به اعتقاد مفسّرانِ «نهج البلاغه»، دلیل خویشاوندى بنىتمیم و بنىهاشم بهواسطه جد اعلایشان - «الیاس بن مضَر» - بوده است؛ هاشم با سیزده واسطه به الیاس مىرسید و بنىتمیم نیز با واسطههاى زیادى به او مىرسیدند، ولى ازآنجاکه مسئله خویشاوندى در اسلام بسیار اهمیت دارد، امام(ع) حتى با این مقدار واسطه باز هم آنها را خویشاوندِ نزدیک شمرده است<ref>ر.ک: مکارم شیرازی، ناصر، ص227</ref>. البته [[بیهقی، علی بن زید|بیهقی]] نسب هاشم به الیاس را با ده واسطه ذکر کرده است<ref>ر.ک: متن کتاب، ج1، ص190</ref>. | در سفارش امام علی(ع) به ابن عباس حاکم بصره در مورد رعایت حال قبیله «بنیتمیم» آمده: «آنها [قبیله بنیتمیم] با ما پیوند خویشاوندى نزدیک و قرابت خاص دارند که ما نزد خداوند بهوسیله صله رحم نسبت به آنها مأجور خواهیم بود و با قطع آن مؤاخذه خواهیم شد». به اعتقاد مفسّرانِ «نهج البلاغه»، دلیل خویشاوندى بنىتمیم و بنىهاشم بهواسطه جد اعلایشان - «الیاس بن مضَر» - بوده است؛ هاشم با سیزده واسطه به الیاس مىرسید و بنىتمیم نیز با واسطههاى زیادى به او مىرسیدند، ولى ازآنجاکه مسئله خویشاوندى در اسلام بسیار اهمیت دارد، امام(ع) حتى با این مقدار واسطه باز هم آنها را خویشاوندِ نزدیک شمرده است<ref>ر.ک: مکارم شیرازی، ناصر، ص227</ref>. البته [[بیهقی، علی بن زید|بیهقی]] نسب هاشم به الیاس را با ده واسطه ذکر کرده است<ref>ر.ک: متن کتاب، ج1، ص190</ref>. | ||
| خط ۶۵: | خط ۶۵: | ||
آنگونه که نویسنده تصریح کرده در نگارش این کتاب عالم نسابه ابوالحسن علی بن مطهر حسنی - که عمرش را در گردآوری کتب انساب و آموزش راه و روش آن صرف کرده - او را یاری کرده است<ref>ر.ک: همان، ص332</ref>. | آنگونه که نویسنده تصریح کرده در نگارش این کتاب عالم نسابه ابوالحسن علی بن مطهر حسنی - که عمرش را در گردآوری کتب انساب و آموزش راه و روش آن صرف کرده - او را یاری کرده است<ref>ر.ک: همان، ص332</ref>. | ||
در ادامه مطالب، نسل امیرالمؤمنین علی(ع) و حسنین(ع) اعم از پسران، دختران، همسران و فرزندان هریک در جداولی ذکر شده است<ref>ر.ک: همان، ص350-335</ref>. | در ادامه مطالب، نسل [[امام علی علیهالسلام|امیرالمؤمنین علی(ع)]] و حسنین(ع) اعم از پسران، دختران، همسران و فرزندان هریک در جداولی ذکر شده است<ref>ر.ک: همان، ص350-335</ref>. | ||
از دیگر جداول کتاب، جدول مقاتل الطالبيين است<ref>ر.ک: همان، ص409-396</ref>. | از دیگر جداول کتاب، جدول مقاتل الطالبيين است<ref>ر.ک: همان، ص409-396</ref>. | ||
نسل برخی از طالبیین مقطوع بوده، ذکر نشده یا مورد اختلاف است که این موارد را نیز نویسنده گردآوری و لیست کرده است<ref>ر.ک: همان، ج2، ص472-439</ref>. | نسل برخی از طالبیین مقطوع بوده، ذکر نشده یا مورد اختلاف است که این موارد را نیز نویسنده گردآوری و لیست کرده است<ref>ر.ک: همان، ج2، ص472-439</ref>. | ||
| خط ۷۴: | خط ۷۴: | ||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== | ||
محقق کتاب، از چهار نسخه خطی در تحقیق و تصحیح آن استفاده کرده است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص163-162</ref>. | محقق کتاب، از چهار نسخه خطی در تحقیق و تصحیح آن استفاده کرده است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص163-162</ref>. | ||
فهارس مطالب «كشف الارتياب»، «لباب الأنساب»، اعلام طالبیین، اعلام غیر طالبیین، نساء، القاب، بقاع و اماکن و کتب و رسائل در انتهای جلد دوم ذکر شده است. | فهارس مطالب «كشف الارتياب»، «لباب الأنساب»، اعلام طالبیین، اعلام غیر طالبیین، نساء، القاب، بقاع و اماکن و کتب و رسائل در انتهای جلد دوم ذکر شده است. | ||