۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز (جایگزینی متن - '</ref>.' به '</ref>') |
|||
(۲۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | |||
| تصویر =NUR15800J1.jpg | |||
| عنوان =شرح جمل العلم و العمل | |||
| عنوانهای دیگر =جمل العلم و العمل. شرح | |||
| | | پدیدآوران = | ||
[[علمالهدی، علی بن الحسین]] (نویسنده) | |||
| | |||
| | |||
[[جعفری، یعقوب]] (تصحيح و تعليق) | [[جعفری، یعقوب]] (تصحيح و تعليق) | ||
| زبان =عربی | |||
|زبان | | کد کنگره =BP 209/7 /ع8 ج8027 | ||
| موضوع = | |||
علم الهدی، علی بن حسین، 355 - 436ق. جمل العلم و العمل - نقد و تفسیر | |||
|کد کنگره | |||
|موضوع | |||
کلام شیعه امامیه - قرن 5ق. | کلام شیعه امامیه - قرن 5ق. | ||
| ناشر = | |||
|ناشر | منظمة الاوقاف و الشؤون الخیریة، دار الأسوة للطباعة و النشر | ||
| مکان نشر =تهران - ایران | |||
| سال نشر = 1419 ق | |||
|مکان نشر | |||
|سال نشر | |||
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE15800AUTOMATIONCODE | |||
| چاپ =2 | |||
| تعداد جلد =1 | |||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =15800 | |||
| کتابخوان همراه نور =15800 | |||
| کد پدیدآور = | |||
| پس از = | |||
| پیش از = | |||
}} | |||
'''شرح جمل العلم و العمل'''، نوشته علمالهدى [[علمالهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]] (م 436ق)، شرحى بر بخش «اعتقادات» كتاب خودش «جمل العلم و العمل» است. سيد كتابش را در پاسخ به درخواست يكى از شاگردانش شرح كرده و او نوشته است<ref>متن كتاب، ص38</ref>[[جعفری، یعقوب|يعقوب جعفرى]] مراغى كتاب را تصحيح نموده و بر آن پاورقى زده است. | |||
لازم به توضيح است كه در كتاب دائرةالمعارف تشيع<ref>روحانى، محمدحسين، ص443</ref>درباره «جمل العلم و العمل» چنين مىخوانيم: «وى اين كتاب را به خواهش يكى از ياران و شاگردان خود نوشته». اين در حالى است كه «جمل العلم و العمل» به توصيه [[شيخ مفيد]] استاد [[علمالهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]] نوشته شده است. سپس يكى از شاگردان [[علمالهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]] شرح اين اثر را درخواست مىكند و لذا توضيح مذكور درباره «شرح جمل العلم و العمل» صحيح است. | |||
«جمل العلم و العمل» مشتمل بر بخش فقه نيز است كه [[ابن براج، عبدالعزیز بن نحریر|ابن براج]]، يكى ديگر از شاگردان شريف مرتضى، نيز بخش احكام فقهى كتاب را شرح كرده كه آن نيز با همين عنوان «شرح جمل العلم و العمل» به همت [[مدیرشانهچی، کاظم|كاظم مديرشانهچى]] در اسفند 1352 در مشهد به چاپ رسيده است. | |||
جمل به معناى ريسمان كلفت و طناب ستبر كشتى است و بنابراین، عنوان كتاب به معناى ريسمان سخت و ستبر علم و عمل است. از قرن سوم تا پنجم، كتابهايى نوشته شده كه در عنوان آنها واژه «جمل» به كار رفته است؛ از جمله: «الجمل في الإمامة»، نوشته اسماعيل بن على بن اسحاق بن ابىسهل بن نوبخت؛ «جمل الفرائض»، نوشته [[شيخ مفيد]] و «[[الجمل و العقود في العبادات|الجمل و العقود]]»، نوشته [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]]. در كتابهاى جمل، اصلىترين و اساسىترين مطالب را مىآوردند و از ذكر فروع خوددارى میكردند<ref>طالقانى، سيد على، ص757</ref> | |||
كتاب «جمل العلم و العمل» يكى از مهمترين آثارى است كه [[علمالهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]] در علم كلام و فقه نوشته است. اين اثر بااينكه از حجم كمى برخوردار است، اما علما از زمان [[علمالهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]] تا زمان ما آن را پذيرفتهاند. قاضى عبدالجبار امام معتزله درباره اين اثر چنين گفته است: اگر [[علمالهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]] تنها اين اثر مختصر را داشت بر تمام مصنفين برترى داشت<ref>ر.ک: مقدمه مصحح، ص23</ref>اين كتاب را تعدادى از علما شرح كردهاند: | |||
كتاب «جمل العلم و العمل» يكى از مهمترين آثارى است كه [[علمالهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]] در علم كلام و فقه نوشته است. اين اثر بااينكه از حجم كمى برخوردار است، اما علما از زمان [[علمالهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]] تا زمان ما آن را پذيرفتهاند. قاضى عبدالجبار امام معتزله درباره اين اثر چنين گفته است: اگر [[علمالهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]] تنها اين اثر مختصر را داشت بر تمام مصنفين برترى داشت <ref>ر. | |||
#[[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]]: قسمت عقائد، معروف به «تمهيد الأصول في الكلام؛ | #[[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]]: قسمت عقائد، معروف به «تمهيد الأصول في الكلام؛ | ||
#قاضى ابن براج: قسمت احكام كتاب؛ | #قاضى [[ابن براج، عبدالعزیز بن نحریر|ابن براج]]: قسمت احكام كتاب؛ | ||
#شيخ [[کراجکی، محمد بن علی|ابوالفتح كراجكى]]: قسمت عقائد كتاب؛ | #شيخ [[کراجکی، محمد بن علی|ابوالفتح كراجكى]]: قسمت عقائد كتاب؛ | ||
#شرح خود [[علمالهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]]: كتاب حاضر <ref>ر. | #شرح خود [[علمالهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]]: كتاب حاضر<ref>ر.ک: مقدمه مصحح، ص24-23</ref> | ||
از متن كتاب مشخص مىشود كه سيد اين شرح را در اواخر عمرش املا نموده؛ چراكه در جاهاى مختلفى از كتاب به آثار ديگرى چون الذخيرة، المخلص، الأمالي، الشافي، الصرفة، | از متن كتاب مشخص مىشود كه سيد اين شرح را در اواخر عمرش املا نموده؛ چراكه در جاهاى مختلفى از كتاب به آثار ديگرى چون الذخيرة، المخلص، الأمالي، الشافي، الصرفة، [[المقنع]]، المسائل الموصليات و تنزيه الأنبياء ارجاع داده است<ref>ر.ک: همان، ص26</ref> | ||
[[علمالهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]] در اين كتاب آنچه را كه اعتقاد به آن ضرورى است (ما يجب الاعتقاد به) گرد آورده و در بخش اعتقادات، دلايل هر عقيده را ذكر كرده است. احتمالاً به اين دليل كه اعتقادات تقليدى نيستند و مكلف بايد آنها را از روى دليل و برهان، نه از روى تقليد، بپذيرد. اين بخش نخست از شش قسمت تشكيل شده است: توحيد، عدل، نبوت، امامت، معاد، آجال و ارزاق و اسعار. اما، تمام نسخههاى چاپى كتاب، بخش معاد ندارند و برخى از نسخههاى چاپى نيز علاوه بر اين، فاقد بخش آجال و ارزاق و اسعارند <ref>طالقانى، سيد على، ص757</ref> | [[علمالهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]] در اين كتاب آنچه را كه اعتقاد به آن ضرورى است (ما يجب الاعتقاد به) گرد آورده و در بخش اعتقادات، دلايل هر عقيده را ذكر كرده است. احتمالاً به اين دليل كه اعتقادات تقليدى نيستند و مكلف بايد آنها را از روى دليل و برهان، نه از روى تقليد، بپذيرد. اين بخش نخست از شش قسمت تشكيل شده است: توحيد، عدل، نبوت، امامت، معاد، آجال و ارزاق و اسعار. اما، تمام نسخههاى چاپى كتاب، بخش معاد ندارند و برخى از نسخههاى چاپى نيز علاوه بر اين، فاقد بخش آجال و ارزاق و اسعارند<ref>طالقانى، سيد على، ص757</ref> | ||
محقق اثر در مقدمهاش، پس از معرفى [[علمالهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]] و اساتيد و شاگردان و آثار او، به كتاب مورد بحث پرداخته و شيوه تحقيقى خود را تبيين كرده است <ref>ر. | محقق اثر در مقدمهاش، پس از معرفى [[علمالهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]] و اساتيد و شاگردان و آثار او، به كتاب مورد بحث پرداخته و شيوه تحقيقى خود را تبيين كرده است<ref>ر.ک: مقدمه مصحح، ص27-5</ref>وى سه نسخه مورد استفاده خود را معرفى كرده و چنين نوشته كه در پاورقى موارد اختلاف نسخهها را - مگر در مواردى كه غلطى روشن و قطعى بوده است - ذكر كردهايم. وى تذكر داده كه در تعليقهها رعايت اختصار شده و محقق، در مسائل مهم به كتب كلامى شيعه، معتزله و اشاعره و... به حسب اقتضاى مطلب ارجاع داده شده است. در ابتداى هر مسئله براى فهم بهتر خواننده، عنوانى ذكر شده است<ref>ر.ک: همان، ص28-27</ref> | ||
در انتهاى اثر، فهارس مصطلحات كلامى، اشخاص، كتب، فرق و طوائف، مكانها و شهرها و فهرست موضوعات ذكر شده است. | در انتهاى اثر، فهارس مصطلحات كلامى، اشخاص، كتب، فرق و طوائف، مكانها و شهرها و فهرست موضوعات ذكر شده است. | ||
==پانويس == | ==پانويس == | ||
<references /> | <references/> | ||
== منابع مقاله == | == منابع مقاله == | ||
خط ۷۱: | خط ۵۹: | ||
#روحانى، محمدحسين، دائرةالمعارف تشيع، جلد پنجم، زير نظر احمد صدر حاج سيد جوادى و ديگران، تهران، نشر شهيد سعيد محبى، چاپ اول، 1375. | #روحانى، محمدحسين، دائرةالمعارف تشيع، جلد پنجم، زير نظر احمد صدر حاج سيد جوادى و ديگران، تهران، نشر شهيد سعيد محبى، چاپ اول، 1375. | ||
==وابستهها== | |||
{{وابستهها}} | |||
[[شرح جمل العلم و العمل (ابن براج)]] | |||
ویرایش