۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
دیوان حکیم فرخی سیستانی: تفاوت میان نسخهها
جز
جایگزینی متن - 'طـ' به 'ط'
جز (جایگزینی متن - 'نگ' به 'نگ') |
جز (جایگزینی متن - 'طـ' به 'ط') |
||
| (۱۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
| عنوانهای دیگر =ديوان حکيم فرخي سيستاني | | عنوانهای دیگر =ديوان حکيم فرخي سيستاني | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[ | [[فرخی سیستانی، علی بن جولوق]] (نویسنده) | ||
[[ | [[عبدالرسولی، علی]] (مصحح) | ||
| زبان =فارسی | | زبان =فارسی | ||
| کد کنگره = | | کد کنگره = | ||
| خط ۲۰: | خط ۲۰: | ||
| شابک = | | شابک = | ||
| تعداد جلد =1 | | تعداد جلد =1 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور = | | کتابخانۀ دیجیتال نور =38849 | ||
| کتابخوان همراه نور =38849 | |||
| کد پدیدآور =23878 | | کد پدیدآور =23878 | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| خط ۲۶: | خط ۲۷: | ||
}} | }} | ||
'''دیوان حکیم فرخی سیستانی'''، مشتمل بر شرح حال و دیوان اشعار [[ | '''دیوان حکیم فرخی سیستانی'''، مشتمل بر شرح حال و دیوان اشعار [[فرخی سیستانی، علی بن جولوق|ابوالحسن علی بن جولوغ]]، مشهور به [[فرخی سیستانی، علی بن جولوق|فرخی سیستانی]] (متوفی 924ق) است. مقدمه، تحقیق و تصحیح اثر به قلم [[عبد الرسولي، علي|علی عبدالرسولی]] است. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
| خط ۳۷: | خط ۳۸: | ||
همچنین در ذکر شاعران معاصر او مینویسد: «فردوسی طوسی، عسجدی مروزی، عنصری بلخی، زینتی علوی، منوچهری دامغانی، غضایری رازی و دیگران از شعرای دربار محمود که گویند تعداد آنها به چهارصد نفر بالغ و مقتدای ایشان عنصری بود»<ref>ر.ک: همان، صفحه ط</ref>. | همچنین در ذکر شاعران معاصر او مینویسد: «فردوسی طوسی، عسجدی مروزی، عنصری بلخی، زینتی علوی، منوچهری دامغانی، غضایری رازی و دیگران از شعرای دربار محمود که گویند تعداد آنها به چهارصد نفر بالغ و مقتدای ایشان عنصری بود»<ref>ر.ک: همان، صفحه ط</ref>. | ||
فرخی مدیحهسرایی است فصیح البیان. در تغزل، ملیح و | فرخی مدیحهسرایی است فصیح البیان. در تغزل، ملیح و شیرینزبان. طبعی ساده و سرشار دارد. در سخن راه تعقید و تکلف و تخیلات غریب ناپسند نمیسپارد. کلامش منسجم و منظم و بیانش مطبوع و دلنشین است. رقت و سلاست و فصاحت و جزالت از شعرش پیداست. فکر روشن و قریحه مستحسن و روح نشاط و طرب در بیانش ظاهر و هویدا و معانی فلسفی و دقایق حکمی و نکات اخلاقی در کلماتش کمتر دیده میشود. در حسن تغزل سرآمد همگان است. در حلاوت بیان و اقتدار بر تعبیر معانی لطیف و حسن صیاغت در قوالب الفاظ مأنوس و احتراز از استعمال و ایراد کلمات غریب و وحشی استادی زبردست است. شعرش خالی از حشو و تصنعات نامطبوع است. متانت و پختگی و روانی را جمع کرده و افکار دقیق را در لباس الفاظ رقیق بیرون آورده و چون شعر و موسیقی رضیع یک پستان و کودک یک دبستانند، نغمه خوش و زخمه دلکش او به لطف طبع و استقامت ذوقش یاری کرده و این شیوایی و زیبایی بیان را به ظهور آورده. همه او را استاد دانند و برخی حکیم خوانند. بههرتقدیر در طریقه تغزل، صاحب قدح معلی است و کسی کلامش را قدح نکرده و عیبی برنشمرده است. رشیدالدین وطواط (متوفی 573/578ق) در حدائق السحر سخن سهل و ممتنع در عرب را مخصوص ابوفراس و در عجم خاصه فرخی دانسته است.<ref>ر.ک: همان، صفحه ح - ط</ref>. شعرهای او معمولا از زبانی ساده و دلپذیر برخوردار و از کلمات غریب و نامأنوس خالی است.<ref>ر.ک: میرجعفری، سید اکبر، ص34</ref>. | ||
غالب قصیدهسرایان بعد از وی سبک او را تقلید و پیروی کردهاند و به نزدیک او نرسیدهاند. بالجمله در مقام شاعری و طریقه تغزل و مدح در طبقه اول اهل این صناعت و در ردیف نخستین از شعرای دوره محمود سبکتگین است.<ref>ر.ک: مقدمه مصحح، صفحه ط</ref>. | غالب قصیدهسرایان بعد از وی سبک او را تقلید و پیروی کردهاند و به نزدیک او نرسیدهاند. بالجمله در مقام شاعری و طریقه تغزل و مدح در طبقه اول اهل این صناعت و در ردیف نخستین از شعرای دوره محمود سبکتگین است.<ref>ر.ک: مقدمه مصحح، صفحه ط</ref>. | ||
| خط ۴۷: | خط ۴۸: | ||
در انتهای مقدمه مصحح ابیاتی که در فرهنگ اسدی و جهانگیری و انجمن ناصری به نام فرخی ایراد شده و نیز یک غزل و یک دوبیتی ذکر شده است.<ref>ر.ک: همان، صفحات یب - ید</ref>. | در انتهای مقدمه مصحح ابیاتی که در فرهنگ اسدی و جهانگیری و انجمن ناصری به نام فرخی ایراد شده و نیز یک غزل و یک دوبیتی ذکر شده است.<ref>ر.ک: همان، صفحات یب - ید</ref>. | ||
بسیاری از قصاید فرخی در مدح سلطان محمود غزنوی است. در یکی از قصاید معروف فرخی، فتوحات سلطان محمود غزنوی به تصویر کشیده شده است. آنچه معروف و مشهور است آن است | بسیاری از قصاید فرخی در مدح سلطان محمود غزنوی است. در یکی از قصاید معروف فرخی، فتوحات سلطان محمود غزنوی به تصویر کشیده شده است. آنچه معروف و مشهور است آن است که شاعران مدیحهپرداز در مدح ممدوح خود از هیچگونه اغراق و غلو کوتاهی نمیکنند. آنان سعی میکنند ممدوح خود را شخصی ماورایی با قدرتی غیر قابل باور توصیف کنند؛ اما به گفته صاحبنظران مدیحههای فرخی سیستانی تا حدودی در این زمینه مستثناست. وی سعی کرده آنچه به ممدوح خود نسبت میدهد - البته تا حدودی - با واقعیات منطبق باشد<ref>ر.ک: میرجعفری، سید اکبر، ص34</ref>؛ اگرچه گاه شرابخواری سلطان محمود را نیز وصف کرده و میخوارگی او را سبب شادی مردم دانسته است: | ||
{{شعر}} | {{شعر}} | ||
{{ب|''خسرو می خواست هم از بامداد''|2='' خلق به میخوردن او گشت شاد''}} | {{ب|''خسرو می خواست هم از بامداد''|2='' خلق به میخوردن او گشت شاد''}} | ||
{{ب|''خرمی و شادی در میبود''|2=''خرمی و شادی را داد داد''}}{{پایان شعر}} | {{ب|''خرمی و شادی در میبود''|2=''خرمی و شادی را داد داد''}}{{پایان شعر}} | ||
فرخی سیستانی | فرخی سیستانی طبیعتگراست و وصف طبیعت معمولا زینتبخش قصاید اوست. بسیاری از ابیات و مصرعهای فرخی بهعنوان ضربالمثل در کلام فارسیزبانها رواج یافته است.<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== | ||
| خط ۵۸: | خط ۵۹: | ||
==پانویس == | ==پانویس == | ||
<references /> | <references/> | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
| خط ۶۵: | خط ۶۶: | ||
== وابستهها == | == وابستهها == | ||