دراسات في أصول التفسير: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'تـ' به 'ت'
جز (جایگزینی متن - 'یـ' به 'ی')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
جز (جایگزینی متن - 'تـ' به 'ت')
خط ۵۱: خط ۵۱:
در پنجمین باب کتاب به موضوع اسرائیلیات و چگونگی نفوذ آن‌ها به منابع اسلامی پرداخته شده است. در این باب به‌اختصار مهم‌ترین راویان اسرائیلیات از صحابه و تابعین و تابعین آن‌ها و میزان اطمینان به آن‌ها ذکر شده است. سپس ارزش‌گذاری اسرائیلیات در تبیین کتاب و سنت مطرح شده و در آخر نیز اسرائیلیات به سه بخش تقسیم و کذب و صدق آن‌ها بررسی شده است.<ref>ر.ک: مقدمه، ص7؛ متن کتاب، ص427</ref>. ‌
در پنجمین باب کتاب به موضوع اسرائیلیات و چگونگی نفوذ آن‌ها به منابع اسلامی پرداخته شده است. در این باب به‌اختصار مهم‌ترین راویان اسرائیلیات از صحابه و تابعین و تابعین آن‌ها و میزان اطمینان به آن‌ها ذکر شده است. سپس ارزش‌گذاری اسرائیلیات در تبیین کتاب و سنت مطرح شده و در آخر نیز اسرائیلیات به سه بخش تقسیم و کذب و صدق آن‌ها بررسی شده است.<ref>ر.ک: مقدمه، ص7؛ متن کتاب، ص427</ref>. ‌


در باب ششم، اصطلاحات رأی، اجتهاد، عقل و ارتباط و پیوند آن‌ها با هم شرح شده است. فریقین سند احادیث نهی از تفسیر به رأی را پذیرفته و درباره مفاد این‌ احادیث‌ به‌ دو گـروه کلی تـقسیم شده‌اند؛ گروهی با استناد به این روایات هر نوع کوششی را‌ برای استنباط مراد خدا از ظـواهر آیات مردود و حرام می‌دانند و گروه غالب با‌ ردّ این نگرش نهی‌ از‌ تفسیر به رأی را به معنای نفی مطلق تـفسیر قلمداد نمی‌کنند و بر این باورند که مقصود از این روایات تفسیر بدون علم و یا تحمیل رأی بر قرآن است.<ref>ر.ک: گل محمدی، جعفر، ص199</ref>. نویسنده ادله قرآنی و روایی هر دو گروه را مورد بررسی قرار است<ref>ر.ک: متن کتاب، ص445-441</ref>. ‌
در باب ششم، اصطلاحات رأی، اجتهاد، عقل و ارتباط و پیوند آن‌ها با هم شرح شده است. فریقین سند احادیث نهی از تفسیر به رأی را پذیرفته و درباره مفاد این‌ احادیث‌ به‌ دو گـروه کلی تقسیم شده‌اند؛ گروهی با استناد به این روایات هر نوع کوششی را‌ برای استنباط مراد خدا از ظـواهر آیات مردود و حرام می‌دانند و گروه غالب با‌ ردّ این نگرش نهی‌ از‌ تفسیر به رأی را به معنای نفی مطلق تفسیر قلمداد نمی‌کنند و بر این باورند که مقصود از این روایات تفسیر بدون علم و یا تحمیل رأی بر قرآن است.<ref>ر.ک: گل محمدی، جعفر، ص199</ref>. نویسنده ادله قرآنی و روایی هر دو گروه را مورد بررسی قرار است<ref>ر.ک: متن کتاب، ص445-441</ref>. ‌


در باب هفتم به موضوع تفسیر علمی پرداخته شده و دلائل موافقین و مخالفین مطرح شده است. از جمله ادله مهم‌ترین مخالفین تفسیر علمی این است که قرآن کریم کتاب علومی مانند کیمیا، اتم، هندسه، نجوم، فیزیک و مانند آن نیست بلکه کتابی است که خداوند برای هدایت و رحمت مردم نازل کرده است.<ref>ر.ک: همان، ص483</ref>. ‌
در باب هفتم به موضوع تفسیر علمی پرداخته شده و دلائل موافقین و مخالفین مطرح شده است. از جمله ادله مهم‌ترین مخالفین تفسیر علمی این است که قرآن کریم کتاب علومی مانند کیمیا، اتم، هندسه، نجوم، فیزیک و مانند آن نیست بلکه کتابی است که خداوند برای هدایت و رحمت مردم نازل کرده است.<ref>ر.ک: همان، ص483</ref>. ‌


در هشتمین باب کتاب، «تفسیر به اشاره» یا تفسیر اشاری، فیضی یا باطنی مورد بحث قرار گرفته است. نویسنده می‌گوید: [[زرقانی، محمد عبدالعظیم|محمد عبدالعظیم زرقانی]] این تفسیر را این‌گونه معرفی کرده است: تفسیر به اشاره، تأویل قرآن به غیر ظاهرش به اشاره‌ای پنهانی است که برای ارباب سلوک و تصوف آشکار می‌شود؛ و برای آن پنج شرط در نظر گرفته است. تفسیر اشاری‌ شامل دو قسم است: الف) تفسیر اشاری صحیح که مقصود‌ از آن به دست آوردن بطـن قرآن و تـأویل آن، به صورتی ضابطه‌مند و صحیح است که این ضابطه (ضوابط) نزد مفسران و علمای مختلف با توجه به تفاوت تعاریفشان از‌ بطن‌ قرآن‌، متفاوت است؛ ب) تفسیر اشـاری غـیرصحیح: که بر نظریات عرفانی یا شهود عرفانی پایه‌گـذاری شده و امری ‌ذوقی‌ و بدون‌ضابطه است که به تـفسیر به رأی منتهی می‌شـود<ref>ر.ک: علایی رحمانی، فاطمه و فتاحی زاده، فتحیه، ص162؛ متن کتاب، ص 522-518</ref>. ‌
در هشتمین باب کتاب، «تفسیر به اشاره» یا تفسیر اشاری، فیضی یا باطنی مورد بحث قرار گرفته است. نویسنده می‌گوید: [[زرقانی، محمد عبدالعظیم|محمد عبدالعظیم زرقانی]] این تفسیر را این‌گونه معرفی کرده است: تفسیر به اشاره، تأویل قرآن به غیر ظاهرش به اشاره‌ای پنهانی است که برای ارباب سلوک و تصوف آشکار می‌شود؛ و برای آن پنج شرط در نظر گرفته است. تفسیر اشاری‌ شامل دو قسم است: الف) تفسیر اشاری صحیح که مقصود‌ از آن به دست آوردن بطـن قرآن و تأویل آن، به صورتی ضابطه‌مند و صحیح است که این ضابطه (ضوابط) نزد مفسران و علمای مختلف با توجه به تفاوت تعاریفشان از‌ بطن‌ قرآن‌، متفاوت است؛ ب) تفسیر اشـاری غـیرصحیح: که بر نظریات عرفانی یا شهود عرفانی پایه‌گـذاری شده و امری ‌ذوقی‌ و بدون‌ضابطه است که به تفسیر به رأی منتهی می‌شـود<ref>ر.ک: علایی رحمانی، فاطمه و فتاحی زاده، فتحیه، ص162؛ متن کتاب، ص 522-518</ref>. ‌


==وضعیت کتاب==
==وضعیت کتاب==
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش