شرح الوريقات في المنطق: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'مـ' به 'م'
جز (جایگزینی متن - 'نـ' به 'ن')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
جز (جایگزینی متن - 'مـ' به 'م')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
خط ۵۲: خط ۵۲:


ایشان کتاب «ایساغوجی» را همچون مدخلی برای این علم می‌داند؛ لذا در ابتدا به معرفی آن می‌پردازد. در این کتاب مباحث مختلف ذکر شده از جمله این‌که کلیات‌ به ذاتـی و عرضی تقسیم می‌شوند. در تعریف کلی ذاتی، اقوال مختلف زیرا ارائه شده است:
ایشان کتاب «ایساغوجی» را همچون مدخلی برای این علم می‌داند؛ لذا در ابتدا به معرفی آن می‌پردازد. در این کتاب مباحث مختلف ذکر شده از جمله این‌که کلیات‌ به ذاتـی و عرضی تقسیم می‌شوند. در تعریف کلی ذاتی، اقوال مختلف زیرا ارائه شده است:
# محمولی که موضوع در ذات و مـاهیت بـدان احتیاج دارد؛ مثل جسم بودن برای انسان. یـا محمولی که قوام‌بخش به ماهیت موضوع خویش است.
# محمولی که موضوع در ذات و ماهیت بـدان احتیاج دارد؛ مثل جسم بودن برای انسان. یـا محمولی که قوام‌بخش به ماهیت موضوع خویش است.
# محمولی که قوام‌بخش به ذات شیء اسـت و از آن خـارج‌ نیست‌.
# محمولی که قوام‌بخش به ذات شیء اسـت و از آن خـارج‌ نیست‌.
# کـلی مـحمولی کـه یا تمام ماهیت موضوع و یا داخل در ذات موضوع‌ است‌<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/18757/74 ر.ک: ملکیان، محمدباقر، ص 74]</ref>. [[ابن نفیس، علی بن ابی‌حزم|ابن نفیس]] در یک تقسیم، کلی را به ذاتی و عرضی تقسیم می‌کند و ذاتی را مشتمل بر آنچه داخل در ماهیت موضوع است می‌داند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/25718/2/16 ر.ک: متن کتاب، ص17-16]</ref>.
# کـلی محمولی کـه یا تمام ماهیت موضوع و یا داخل در ذات موضوع‌ است‌<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/18757/74 ر.ک: ملکیان، محمدباقر، ص 74]</ref>. [[ابن نفیس، علی بن ابی‌حزم|ابن نفیس]] در یک تقسیم، کلی را به ذاتی و عرضی تقسیم می‌کند و ذاتی را مشتمل بر آنچه داخل در ماهیت موضوع است می‌داند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/25718/2/16 ر.ک: متن کتاب، ص17-16]</ref>.


در کتاب دوم مقولات یا قاطیغوریاس (کاتگوریای) مطرح شده است. نویسنده این فصل را از جمله مباحث منطق نمی‌داند؛ چراکه منطق به حقایق وجود کاری ندارد؛ اما ازآنجاکه معلم اول (ارسطو) برای کثرت مثال از آن یاد کرده او هم تبعیت می‌کند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/25718/2/34 ر.ک: متن کتاب، ص34]</ref>. [[ارسطو]] هم در مقولات (قاطیغوریاس) و هم در جدل (طوبیقا) از مقولات نام برده و تعداد آن‌ها را بالغ‌بر ده مقوله دانسته است<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1566/139 ر.ک: سعیدی مهر، محمد، ص139]</ref>. [[ابن نفیس، علی بن ابی‌حزم|ابن نفیس]] نیز در فصل چهارم از مقولات ده‌گانه نام برده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/25718/2/38 ر.ک: متن کتاب، ص38]</ref>.
در کتاب دوم مقولات یا قاطیغوریاس (کاتگوریای) مطرح شده است. نویسنده این فصل را از جمله مباحث منطق نمی‌داند؛ چراکه منطق به حقایق وجود کاری ندارد؛ اما ازآنجاکه معلم اول (ارسطو) برای کثرت مثال از آن یاد کرده او هم تبعیت می‌کند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/25718/2/34 ر.ک: متن کتاب، ص34]</ref>. [[ارسطو]] هم در مقولات (قاطیغوریاس) و هم در جدل (طوبیقا) از مقولات نام برده و تعداد آن‌ها را بالغ‌بر ده مقوله دانسته است<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1566/139 ر.ک: سعیدی مهر، محمد، ص139]</ref>. [[ابن نفیس، علی بن ابی‌حزم|ابن نفیس]] نیز در فصل چهارم از مقولات ده‌گانه نام برده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/25718/2/38 ر.ک: متن کتاب، ص38]</ref>.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش