خلدی، جعفر بن محمد: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    (صفحه‌ای تازه حاوی «<div class='wikiInfo'> بندانگشتی|جعفر بن محمد بن خلدی {| class="wikitable aboutAutho...» ایجاد کرد)
     
    جز (جایگزینی متن - 'بـ' به 'ب')
     
    (۳۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
    خط ۱: خط ۱:
    <div class='wikiInfo'>
    <div class="wikiInfo">
    [[پرونده:NUR46392.jpg|بندانگشتی|جعفر بن محمد بن خلدی]]
    [[پرونده:NUR46392.jpg|بندانگشتی|جعفر بن محمد بن خلدی]]
    {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
    {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
    |-
    |-
    ! نام!! data-type='authorName'|جعفر بن محمد بن خلدی
    ! نام!! data-type="authorName" |جعفر بن محمد بن خلدی
    |-
    |-
    |نام‌های دیگر  
    |نام‌های دیگر  
    |data-type='authorOtherNames'|أبو محمد جعفر بن محمد بن نصير بن قاسم البغدادي المعروف بـ الخلدي  
    | data-type="authorOtherNames" |أبو محمد جعفر بن محمد بن نصير بن قاسم البغدادي المعروف ب الخلدي  


    |-
    |-
    |نام پدر  
    |نام پدر  
    |data-type='authorfatherName'|
    | data-type="authorfatherName" |محمد
    |-
    |-
    |متولد  
    |متولد  
    |data-type='authorbirthDate'|  
    | data-type="authorbirthDate" | 253ق
    |-
    |-
    |محل تولد
    |محل تولد
    |data-type='authorBirthPlace'|
    | data-type="authorBirthPlace" |بغداد
    |-
    |-
    |رحلت  
    |رحلت  
    |data-type='authorDeathDate'|/ 348ق  
    | data-type="authorDeathDate" |348ق  
    |-
    |-
    |اساتید
    |اساتید
    |data-type='authorTeachers'|
    | data-type="authorTeachers" |ابومحمد‎ حارث‎ بن ابی‌اسامه تمیمی
     
    ابوجعفر احمد بن علی خراز
     
    علی بن عبدالعزیز بغوی
    |-
    |-
    |برخی آثار
    |برخی آثار
    |data-type='authorWritings'|
    | data-type="authorWritings" |[[الفوائد و الزهد و الرقائق و المراثي]]
     


    |-class='articleCode'
    |- class="articleCode"
    |کد مؤلف
    |کد مؤلف
    |data-type='authorCode'|AUTHORCODE46392AUTHORCODE
    | data-type="authorCode" |AUTHORCODE46392AUTHORCODE
    |}
    |}
    </div>
    </div>


    '''جعفر بن محمد بن خلدی''' (253-‎348ق)، معروف به خلدی، صوفی و محدث بغدادی است که ابوالقاسم جنید بغدادی و ابوبکر شبلی از مهم‎ترین اساتید او و ابونصر سراج طوسی از مهم‏ترین شاگردان او در تصوف می‎باشند. کتاب «الفوائد‎ و الزهد‎ و الرقائق و المراثي» از جمله آثار وی می‎باشد.
    '''جعفر بن محمد بن خلدی''' (253-‎348ق)، معروف به خلدی، صوفی و محدث بغدادی است که ابوالقاسم جنید بغدادی و ابوبکر شبلی از مهم‎ترین اساتید او و ابونصر سراج طوسی از مهم‏ترین شاگردان او در تصوف می‌باشند. کتاب «الفوائد‎ و الزهد‎ و الرقائق و المراثي» از جمله آثار وی می‌باشد.


    ==نام و نسب==
    ==نام و نسب==
    ابومحمد جعفر بن محمد بن نصیر‎ بن‎ قاسم خواص صوفی زاهد محدث بغدادی، معروف به «جعفر خلدی» که‎ گاه‎ او را در منابع «جعفر خواص» و «ابومحمد خواص» و «جعفر بغدادی» و نیز‎ به نسبت جد، «جعفر بن‎ نصیر‎ بن قاسم» یا چنان‏که در ترجمه رساله قشیریه آمده، «جعفر نصیر» می‎گویند، از صوفیان‎ برجسته و محدثان موثق دو قرن سوم و چهارم‎ هجری‎ است. او را در برخی منابع به تصحیف لقب، «جعفر خالدی» و به تصحیف جد‎، «جعفر‎ بن نصر» نیز خوانده‎اند<ref>سوری، محمد؛ سوری محمود، ص92-‎93</ref>.
    ابومحمد جعفر بن محمد بن نصیر‎ بن‎ قاسم خواص صوفی زاهد محدث بغدادی، معروف به «جعفر خلدی» که‎ گاه‎ او را در منابع «جعفر خواص» و «ابومحمد خواص» و «جعفر بغدادی» و نیز‎ به نسبت جد، «جعفر بن‎ نصیر‎ بن قاسم» یا چنان‏که در ترجمه رساله قشیریه آمده، «جعفر نصیر» می‌گویند، از صوفیان‎ برجسته و محدثان موثق دو قرن سوم و چهارم‎ هجری‎ است. او را در برخی منابع به تصحیف لقب، «جعفر خالدی» و به تصحیف جد‎، «جعفر‎ بن نصر» نیز خوانده‌اند<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/80725/92 سوری، محمد؛ سوری محمود، ص92-‎93]</ref>.


    ==ولادت==
    ==ولادت==
    وی در‎ سال‎ 253ق، در‎ بغداد‎ به‎ دنیا آمد و پس از رسیدن به سن رشد و پیوستن به مشایخ صوفیه، به سفرهای بسیار‎ پرداخت‎ و از آن پس به زادگاه خویش‎ بازگشت‎ و تا‎ پایان‎ عمر‎ در آنجا مسکن‎ گزید؛. ازاین‎رو، اینکه ابوطالب مکی، جعفر خلدی را «جعفر بن نصیر الخواص‎ الخراسانی» دانسته و او را از‎ اهالی‎ خراسان‎ پنداشته‎ است‎، نباید‎ توجیهی داشته باشد؛ زیرا در منابع، حتی از سفر خلدی به عراق عجم و خراسان نیز گزارشی در دست نیست، گرچه او چنان‎که خود تصریح کرده، همچون بسیاری از مشایخ متقدم عراق، پارسی می‎دانسته است<ref>ر.ک: همان، ص93</ref>.
    وی در‎ سال‎ 253ق، در‎ بغداد‎ به‎ دنیا آمد و پس از رسیدن به سن رشد و پیوستن به مشایخ صوفیه، به سفرهای بسیار‎ پرداخت‎ و از آن پس به زادگاه خویش‎ بازگشت‎ و تا‎ پایان‎ عمر‎ در آنجا مسکن‎ گزید؛. ازاین‌رو، اینکه ابوطالب مکی، جعفر خلدی را «جعفر بن نصیر الخواص‎ الخراسانی» دانسته و او را از‎ اهالی‎ خراسان‎ پنداشته‎ است‎، نباید‎ توجیهی داشته باشد؛ زیرا در منابع، حتی از سفر خلدی به عراق عجم و خراسان نیز گزارشی در دست نیست، گرچه او چنان‌که خود تصریح کرده، همچون بسیاری از مشایخ متقدم عراق، پارسی می‌دانسته است<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/80725/93 ر.ک: همان، ص93]</ref>.


    ==سفرها==
    ==سفرها==
    به‎ نظر‎ می‎رسد وی بسیار سفر کرده است. او از بغداد ‎‎به‎ دیگر شهرهای عراق همچون کوفه و کربلا و نیز‎ مصر‎، مکه، مدینه، بیت‎المقدس و حمص سفر کرد و هرجا از شیخی، نام و آوازه‎ای برمی‎خاست، خود را به مجلس او‎ می‎رساند و بهره می‎برد و سرانجام‎ در‎ زادگاهش بغداد رحل اقامت افکند<ref>ر.ک: همان، ص99</ref>.
    به‎ نظر‎ می‌رسد وی بسیار سفر کرده است. او از بغداد ‎‎به‎ دیگر شهرهای عراق همچون کوفه و کربلا و نیز‎ مصر‎، مکه، مدینه، بیت‌المقدس و حمص سفر کرد و هرجا از شیخی، نام و آوازه‌ای برمی‌خاست، خود را به مجلس او‎ می‌رساند و بهره می‌برد و سرانجام‎ در‎ زادگاهش بغداد رحل اقامت افکند<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/80725/99 ر.ک: همان، ص99]</ref>.


    از سفرهای او حکایت‎هایی نقل کرده‎اند. یک ‎بار که به حمص رفته بود، مردم آنجا از او خواستند مدتی در شهرشان رحل اقامت اندازد‎. او این مسئله را به گردآوری مقادیر زیادی دینار مشروط کرد. مردمان نیز پذیرفتند و وقتی آن مال فراوان جمع شد، خلدی به ایشان گفت که ندا دردهند تا فقیران شهر در‎ مسجد‎ جامع گرد آیند. سپس تمام دینارها را میان ایشان تقسیم کرد و خود چیزی از آنها برنداشت و علت کارش را چنین توضیح داد: لم أكن أحتاجُ إلى الدَّنانيرِ و لكن أرَدتُ أن‎ أُجرِّبَ‎ رَغبَتَكم في وُقُوفي عِندَكم؛ مرا به دینارهای شما نیازی نیست، می‎خواستم رغبتتان را بر حضورم در اینجا بیازمایم<ref>ر.ک: همان</ref>.
    از سفرهای او حکایت‎هایی نقل کرده‌اند. یک ‎بار که به حمص رفته بود، مردم آنجا از او خواستند مدتی در شهرشان رحل اقامت اندازد‎. او این مسئله را به گردآوری مقادیر زیادی دینار مشروط کرد. مردمان نیز پذیرفتند و وقتی آن مال فراوان جمع شد، خلدی به ایشان گفت که ندا دردهند تا فقیران شهر در‎ مسجد‎ جامع گرد آیند. سپس تمام دینارها را میان ایشان تقسیم کرد و خود چیزی از آنها برنداشت و علت کارش را چنین توضیح داد: لم أكن أحتاجُ إلى الدَّنانيرِ و لكن أرَدتُ أن‎ أُجرِّبَ‎ رَغبَتَكم في وُقُوفي عِندَكم؛ مرا به دینارهای شما نیازی نیست، می‌خواستم رغبتتان را بر حضورم در اینجا بیازمایم<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/80725/99 ر.ک: همان]</ref>.


    ==مشایخ==
    ==مشایخ==
    خلدی جز‎ مشایخ‎ بغداد‎، به دلیل سفرهای پرشمارش به سرزمین‎های اسلامی، با مشایخ بسیاری صحبت داشته و از مجالس‎ ایشان‎ بهره برده است. این مشایخ را می‎توان به دو دسته زیر تقسیم‎ کرد:
    خلدی جز‎ مشایخ‎ بغداد‎، به دلیل سفرهای پرشمارش به سرزمین‌های اسلامی، با مشایخ بسیاری صحبت داشته و از مجالس‎ ایشان‎ بهره برده است. این مشایخ را می‌توان به دو دسته زیر تقسیم‎ کرد:
    {{ستون-شروع|2}}
    # مشایخ‎ حدیثی‎:
    # مشایخ‎ حدیثی‎:
    ## ابومحمد‎ حارث‎ بن ابی‎اسامه تمیمی (186-282ق)؛
    ## ابومحمد‎ حارث‎ بن ابی‌اسامه تمیمی (186-282ق)؛
    ## ابوجعفر احمد بن علی خراز (ف 286ق)؛
    ## ابوجعفر احمد بن علی خراز (ف 286ق)؛
    ## علی بن عبدالعزیز بغوی (ف 286‎ق)؛
    ## علی بن عبدالعزیز بغوی (ف 286‎ق)؛
    خط ۶۰: خط ۶۴:
    ## ابومحمد خلف بن عمرو بن عبدالرحمان بن عیسى عکبری (ف 296ق)؛
    ## ابومحمد خلف بن عمرو بن عبدالرحمان بن عیسى عکبری (ف 296ق)؛
    ## ابوجعفر‎ محمد‎ بن عبدالله بن سلیمان حضرمی‎ کوفی‎ (ف 297ق)؛
    ## ابوجعفر‎ محمد‎ بن عبدالله بن سلیمان حضرمی‎ کوفی‎ (ف 297ق)؛
    ## ابوجعفر‎ محمد‎ بن‎ عثمان بن ابى‎شیبه ابراهیم بن عثمان‎ (ف 297‎ق)؛
    ## ابوجعفر‎ محمد‎ بن‎ عثمان بن ابی‌شیبه ابراهیم بن عثمان‎ (ف 297‎ق)؛
    ## ابومسلم ابراهیم بن عبدالله بصری معروف به کجی (ف 298ق)؛
    ## ابومسلم ابراهیم بن عبدالله بصری معروف به کجی (ف 298ق)؛
    ## ابوالعباس احمد بن‎ محمد‎ بن مسروق طوسی (214-299ق)؛
    ## ابوالعباس احمد بن‎ محمد‎ بن مسروق طوسی (214-299ق)؛
    خط ۷۴: خط ۷۸:
    ## رویم بن احمد بغدادی (ف 303ق)؛
    ## رویم بن احمد بغدادی (ف 303ق)؛
    ## ابومحمد جریری‎ (ف 311ق)؛
    ## ابومحمد جریری‎ (ف 311ق)؛
    ## ابوبکر شبلی (ف ۳۳۴ق) <ref>ر.ک: همان، ص95</ref>.
    ## ابوبکر شبلی (ف ۳۳۴ق)<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/80725/95 ر.ک: همان، ص95]</ref>.
    {{پایان}}


    ==شاگردان==
    ==شاگردان==
    وی چند‎ شاگرد‎ برجسته‎ و بسیاری‎ شاگرد کمتر معروف‎ دارد‎. ابونصر سراج طوسی (ف 378ق) صاحب «اللمع في التصوف» از مهم‏ترین شاگردان او در تصوف است که‎ در‎ این‎ کتاب بارها از وی یاد و سخنان بسیاری‎ از‎ او‎ نقل‎ کرده‎ است‎. ابوالحسن علی بن عمر دارقطنی (ف 385ق)، محدث و رجالی معروف، ابوحفص بن شاهین (ف 385ق)، ابوالحسن حمزه علوی (ف 396ق)، ابوحیان توحیدی (ف 4۱۴ق)، حاکم نیشابوری (ف 40۵ق) و ابوالعباس نهاوندی (ف 441ق)، از‎ دیگر شاگردان برجسته او بشمار می‏آیند<ref>ر.ک: همان، ص96</ref>.
    وی چند‎ شاگرد‎ برجسته‎ و بسیاری‎ شاگرد کمتر معروف‎ دارد‎. [[ابونصر سراج، عبدالله بن علی|ابونصر سراج طوسی]] (ف 378ق) صاحب «[[اللمع في التصوف]]» از مهم‏ترین شاگردان او در تصوف است که‎ در‎ این‎ کتاب بارها از وی یاد و سخنان بسیاری‎ از‎ او‎ نقل‎ کرده‎ است‎. [[دارقطنی، علی بن عمر|ابوالحسن علی بن عمر دارقطنی]] (ف 385ق)، محدث و رجالی معروف، ابوحفص بن شاهین (ف 385ق)، ابوالحسن حمزه علوی (ف 396ق)، [[ابوحیان توحیدی، علی بن محمد|ابوحیان توحیدی]] (ف 4۱۴ق)، [[حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله|حاکم نیشابوری]] (ف 40۵ق) و ابوالعباس نهاوندی (ف 441ق)، از‎ دیگر شاگردان برجسته او بشمار می‏آیند<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/80725/96 ر.ک: همان، ص96]</ref>.


    ==مرگ==
    ==مرگ==
    وی سرانجام در 95 سالگی، در‎ روز‎ یک‎شنبه هفتم رمضان 348ق، در‎ بغداد دیده از جهان‎ فروبست و در قبرستان شونیزیه این شهر، کنار قبر جنید بغدادی و سری سَقَطی، به خاک‎ سپرده‎ شد، ولی‎ امروزه‎ قبر‎ وی‎ در‎ بغداد شناخته‎شده‎ نیست‎<ref>ر.ک: همان، ص106</ref>.
    وی سرانجام در 95 سالگی، در‎ روز‎ یک‎شنبه هفتم رمضان 348ق، در‎ بغداد دیده از جهان‎ فروبست و در قبرستان شونیزیه این شهر، کنار قبر جنید بغدادی و سری سَقَطی، به خاک‎ سپرده‎ شد، ولی‎ امروزه‎ قبر‎ وی‎ در‎ بغداد شناخته‌شده‎ نیست‎<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/80725/106 ر.ک: همان، ص106]</ref>.


    ==آثار==
    ==آثار==
    آثاری که تاکنون از سوی مهم‎ترین‎ فرهنگ‎های‎ اعلام‎ و نگارش‎های عربی به خلدی نسبت داده‎اند، کم‎شمار است، در حدّ دو‎ تا‎ چهار کتاب؛ حال آنکه نوشته‎های موجود و مفقود وی بیش از این تعداد‎ است‎. در‎ اینجا فهرست آثاری را که به دست ما رسیده است، می‏آوریم:
    آثاری که تاکنون از سوی مهم‎ترین‎ فرهنگ‎های‎ اعلام‎ و نگارش‌های عربی به خلدی نسبت داده‌اند، کم‌شمار است، در حدّ دو‎ تا‎ چهار کتاب؛ حال آنکه نوشته‌های موجود و مفقود وی بیش از این تعداد‎ است‎. در‎ اینجا فهرست آثاری را که به دست ما رسیده است، می‏آوریم:
    # الفوائد‎ و الزهد‎ و الرقائق و المراثي؛
    # الفوائد‎ و الزهد‎ و الرقائق و المراثي؛
    # چهار مجلس در مجموع فيه‎ عشرة‎ أجزاء حديثية؛
    # چهار مجلس در مجموع فيه‎ عشرة‎ أجزاء حديثية؛
    خط ۹۱: خط ۹۶:
    # رسالة في التصوف؛
    # رسالة في التصوف؛
    # حكایات المشايخ یا حكایات الأولياء؛
    # حكایات المشايخ یا حكایات الأولياء؛
    # جزء فيه حكايات إبراهيم بن أدهم الزاهد<ref>ر.ک: همان، ص102-‎106</ref>.
    # جزء فيه حكايات إبراهیم بن أدهم الزاهد<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/80725/102 ر.ک: همان، ص102-‎106]</ref>.


    ==پانویس ==
    ==پانویس ==
    <references />
    <references/>


    ==منابع مقاله==
    ==منابع مقاله==
    سوری، محمد؛ سوری، محمود، «جعفر خلدی، صوفی ناشناخته مکتب بغداد»، پایگاه مجلات تخصصی نور، مجله: جاویدان خرد، بهار و تابستان 1396، ‎شماره 31، علمی - پژوهشی/ISC ‏(20 صفحه، ‎از 91 تا 110)، به آدرس:
    [[:noormags:1265700|سوری، محمد؛ سوری، محمود، «جعفر خلدی، صوفی ناشناخته مکتب بغداد»، پایگاه مجلات تخصصی نور، مجله: جاویدان خرد، بهار و تابستان 1396، ‎شماره 31، علمی - پژوهشی/ISC ‏(20 صفحه، ‎از 91 تا 110)]].
    www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1265700/
     
     
    ==وابسته‌ها==
    {{وابسته‌ها}}
     
    [[الفوائد و الزهد و الرقائق و المراثي]]


    [[رده:زندگی‌نامه]]
    [[رده:زندگی‌نامه]]
    [[رده:قربانی-باقی زاده]]
    [[رده:25 خرداد الی 24 تیر(98)]]

    نسخهٔ کنونی تا ‏۲۹ نوامبر ۲۰۲۱، ساعت ۲۰:۱۳

    جعفر بن محمد بن خلدی
    نام جعفر بن محمد بن خلدی
    نام‌های دیگر أبو محمد جعفر بن محمد بن نصير بن قاسم البغدادي المعروف ب الخلدي
    نام پدر محمد
    متولد 253ق
    محل تولد بغداد
    رحلت 348ق
    اساتید ابومحمد‎ حارث‎ بن ابی‌اسامه تمیمی

    ابوجعفر احمد بن علی خراز

    علی بن عبدالعزیز بغوی

    برخی آثار الفوائد و الزهد و الرقائق و المراثي
    کد مؤلف AUTHORCODE46392AUTHORCODE

    جعفر بن محمد بن خلدی (253-‎348ق)، معروف به خلدی، صوفی و محدث بغدادی است که ابوالقاسم جنید بغدادی و ابوبکر شبلی از مهم‎ترین اساتید او و ابونصر سراج طوسی از مهم‏ترین شاگردان او در تصوف می‌باشند. کتاب «الفوائد‎ و الزهد‎ و الرقائق و المراثي» از جمله آثار وی می‌باشد.

    نام و نسب

    ابومحمد جعفر بن محمد بن نصیر‎ بن‎ قاسم خواص صوفی زاهد محدث بغدادی، معروف به «جعفر خلدی» که‎ گاه‎ او را در منابع «جعفر خواص» و «ابومحمد خواص» و «جعفر بغدادی» و نیز‎ به نسبت جد، «جعفر بن‎ نصیر‎ بن قاسم» یا چنان‏که در ترجمه رساله قشیریه آمده، «جعفر نصیر» می‌گویند، از صوفیان‎ برجسته و محدثان موثق دو قرن سوم و چهارم‎ هجری‎ است. او را در برخی منابع به تصحیف لقب، «جعفر خالدی» و به تصحیف جد‎، «جعفر‎ بن نصر» نیز خوانده‌اند[۱].

    ولادت

    وی در‎ سال‎ 253ق، در‎ بغداد‎ به‎ دنیا آمد و پس از رسیدن به سن رشد و پیوستن به مشایخ صوفیه، به سفرهای بسیار‎ پرداخت‎ و از آن پس به زادگاه خویش‎ بازگشت‎ و تا‎ پایان‎ عمر‎ در آنجا مسکن‎ گزید؛. ازاین‌رو، اینکه ابوطالب مکی، جعفر خلدی را «جعفر بن نصیر الخواص‎ الخراسانی» دانسته و او را از‎ اهالی‎ خراسان‎ پنداشته‎ است‎، نباید‎ توجیهی داشته باشد؛ زیرا در منابع، حتی از سفر خلدی به عراق عجم و خراسان نیز گزارشی در دست نیست، گرچه او چنان‌که خود تصریح کرده، همچون بسیاری از مشایخ متقدم عراق، پارسی می‌دانسته است[۲].

    سفرها

    به‎ نظر‎ می‌رسد وی بسیار سفر کرده است. او از بغداد ‎‎به‎ دیگر شهرهای عراق همچون کوفه و کربلا و نیز‎ مصر‎، مکه، مدینه، بیت‌المقدس و حمص سفر کرد و هرجا از شیخی، نام و آوازه‌ای برمی‌خاست، خود را به مجلس او‎ می‌رساند و بهره می‌برد و سرانجام‎ در‎ زادگاهش بغداد رحل اقامت افکند[۳].

    از سفرهای او حکایت‎هایی نقل کرده‌اند. یک ‎بار که به حمص رفته بود، مردم آنجا از او خواستند مدتی در شهرشان رحل اقامت اندازد‎. او این مسئله را به گردآوری مقادیر زیادی دینار مشروط کرد. مردمان نیز پذیرفتند و وقتی آن مال فراوان جمع شد، خلدی به ایشان گفت که ندا دردهند تا فقیران شهر در‎ مسجد‎ جامع گرد آیند. سپس تمام دینارها را میان ایشان تقسیم کرد و خود چیزی از آنها برنداشت و علت کارش را چنین توضیح داد: لم أكن أحتاجُ إلى الدَّنانيرِ و لكن أرَدتُ أن‎ أُجرِّبَ‎ رَغبَتَكم في وُقُوفي عِندَكم؛ مرا به دینارهای شما نیازی نیست، می‌خواستم رغبتتان را بر حضورم در اینجا بیازمایم[۴].

    مشایخ

    خلدی جز‎ مشایخ‎ بغداد‎، به دلیل سفرهای پرشمارش به سرزمین‌های اسلامی، با مشایخ بسیاری صحبت داشته و از مجالس‎ ایشان‎ بهره برده است. این مشایخ را می‌توان به دو دسته زیر تقسیم‎ کرد:

    1. مشایخ‎ حدیثی‎:
      1. ابومحمد‎ حارث‎ بن ابی‌اسامه تمیمی (186-282ق)؛
      2. ابوجعفر احمد بن علی خراز (ف 286ق)؛
      3. علی بن عبدالعزیز بغوی (ف 286‎ق)؛
      4. ابوجعفر‎ محمد بن فضل بن جابر سقطی (ف 288ق)؛
      5. ابوبکر عمر بن حفص سدوسی‎ (ف 293‎ق)؛
      6. ابوشعیب حرانی (ف 295ق)؛
      7. ابوعلی حسن بن علی‎ بن‎ شبیب‎ معمری (ف 295ق)؛
      8. ابوجعفر محمد بن یوسف معروف‎ به‎ ابن‎ ترکی (ف 295ق)؛
      9. ابومحمد خلف بن عمرو بن عبدالرحمان بن عیسى عکبری (ف 296ق)؛
      10. ابوجعفر‎ محمد‎ بن عبدالله بن سلیمان حضرمی‎ کوفی‎ (ف 297ق)؛
      11. ابوجعفر‎ محمد‎ بن‎ عثمان بن ابی‌شیبه ابراهیم بن عثمان‎ (ف 297‎ق)؛
      12. ابومسلم ابراهیم بن عبدالله بصری معروف به کجی (ف 298ق)؛
      13. ابوالعباس احمد بن‎ محمد‎ بن مسروق طوسی (214-299ق)؛
      14. ابوعمر‎ محمد بن جعفر بن‎ حبیب‎ قتات کوفی (ف 300ق)؛
      15. حسن بن‎ علویه‎ قطان؛
      16. جعفر بن محمد بن حرب عبادانی؛
      17. ابوعلی بشر بن موسی الاسدی.
    2. مشایخ‎ عرفانی‎:
      1. ابوالقاسم جنید بغدادی؛
      2. ابوالحسین‎ نوری (ف 295ق)؛
      3. ابراهیم خواص (ف 296ق)؛
      4. سمنون محب (ف 298ق)؛
      5. رویم بن احمد بغدادی (ف 303ق)؛
      6. ابومحمد جریری‎ (ف 311ق)؛
      7. ابوبکر شبلی (ف ۳۳۴ق)[۵].

    شاگردان

    وی چند‎ شاگرد‎ برجسته‎ و بسیاری‎ شاگرد کمتر معروف‎ دارد‎. ابونصر سراج طوسی (ف 378ق) صاحب «اللمع في التصوف» از مهم‏ترین شاگردان او در تصوف است که‎ در‎ این‎ کتاب بارها از وی یاد و سخنان بسیاری‎ از‎ او‎ نقل‎ کرده‎ است‎. ابوالحسن علی بن عمر دارقطنی (ف 385ق)، محدث و رجالی معروف، ابوحفص بن شاهین (ف 385ق)، ابوالحسن حمزه علوی (ف 396ق)، ابوحیان توحیدی (ف 4۱۴ق)، حاکم نیشابوری (ف 40۵ق) و ابوالعباس نهاوندی (ف 441ق)، از‎ دیگر شاگردان برجسته او بشمار می‏آیند[۶].

    مرگ

    وی سرانجام در 95 سالگی، در‎ روز‎ یک‎شنبه هفتم رمضان 348ق، در‎ بغداد دیده از جهان‎ فروبست و در قبرستان شونیزیه این شهر، کنار قبر جنید بغدادی و سری سَقَطی، به خاک‎ سپرده‎ شد، ولی‎ امروزه‎ قبر‎ وی‎ در‎ بغداد شناخته‌شده‎ نیست‎[۷].

    آثار

    آثاری که تاکنون از سوی مهم‎ترین‎ فرهنگ‎های‎ اعلام‎ و نگارش‌های عربی به خلدی نسبت داده‌اند، کم‌شمار است، در حدّ دو‎ تا‎ چهار کتاب؛ حال آنکه نوشته‌های موجود و مفقود وی بیش از این تعداد‎ است‎. در‎ اینجا فهرست آثاری را که به دست ما رسیده است، می‏آوریم:

    1. الفوائد‎ و الزهد‎ و الرقائق و المراثي؛
    2. چهار مجلس در مجموع فيه‎ عشرة‎ أجزاء حديثية؛
    3. جزء فيه من فوائد أبي‎محمد جعفر بن ‎‎محمّد‎ بن نُصير بن القاسم الخوّاص الخُلْدي الزاهد؛
    4. جزء فيه من فوائد أبي‎محمد ‎جعفر بن محمّد بن نُصير بن القاسم الخُلْدي‎ الزاهد الخواص عن شيوخه؛
    5. محنة الشافعي أبي‎عبدالله محمد بن إدريس؛
    6. رسالة في التصوف؛
    7. حكایات المشايخ یا حكایات الأولياء؛
    8. جزء فيه حكايات إبراهیم بن أدهم الزاهد[۸].

    پانویس

    1. ↑ سوری، محمد؛ سوری محمود، ص92-‎93
    2. ↑ ر.ک: همان، ص93
    3. ↑ ر.ک: همان، ص99
    4. ↑ ر.ک: همان
    5. ↑ ر.ک: همان، ص95
    6. ↑ ر.ک: همان، ص96
    7. ↑ ر.ک: همان، ص106
    8. ↑ ر.ک: همان، ص102-‎106

    منابع مقاله

    سوری، محمد؛ سوری، محمود، «جعفر خلدی، صوفی ناشناخته مکتب بغداد»، پایگاه مجلات تخصصی نور، مجله: جاویدان خرد، بهار و تابستان 1396، ‎شماره 31، علمی - پژوهشی/ISC ‏(20 صفحه، ‎از 91 تا 110).


    وابسته‌ها

    برگرفته از «https://fa.wikinoor.ir/w/index.php?title=خلدی،_جعفر_بن_محمد&oldid=560955»