گلدزیهر، ایگناس

ایگناس گلدزیهر
نام کامل	گلدزیهر، ایگناس
ولادت	22 ژوئن‌ 1850م برابر با 1266ق
محل تولد	استراسبورگ‌، مجارستان‌
رحلت	13 نوامبر 1921م برابر با 1340ق در بوداپست
پیشه	مستشرق
اطلاعات علمی
اساتید	فلایشر

ایگناس گلدزیهر (1850-1921م)، مستشرق، اسلام شناس نامدار یهودی مجارستانی، از مهمترین آثار او گرایش‌های تفسیری در میان مسلمانان

ولادت

گلدزيهر در 22 ژوئن‌ 1850م برابر با 1266ق در شهر استراسبورگ‌ مجارستان‌ در خانواده‌اى يهودى در سکش‌فهروار ديده‌ به‌ جهان‌گشود.

در آن‌ زمان‌ مجارستان‌ بخشى از قلمرو اطريش‌ محسوب‌ مى‌شد و اين‌ امر و نيز تعلق‌ او به‌خانواده‌اى يهودي عامل‌ مهمى در شكل‌گيرى شخصيت‌ او بود.

تحصیلات

خانوادۀ وی از لحاظ مذهبی، یهودی بودند و از تمکّن مالی نیز بهره داشتند. گلدزیهر تحصیلات ابتدایی خود را در بوداپست (پایتخت مجارستان) طی کرد و مدتی را هم در برلن به سر برد. تحصیلات دانشگاهی را در لایپزیک گذرانید و رشتۀ تحصیلی او در دانشگاه، «مطالعات شرق‌شناسی» بود و در این باره از فلایشر به ویژه در زبانشناسی، درس آموخت. گلدزیهر در سال 1870 رسالۀ دکترای خود را تحت نظر فلایشر به پایان رساند. موضوع رسالۀ وی پژوهش دربارۀ «تنخوم اورشلیمی» بود که از مفسّران یهودی تورات در قرون وسطی به شمار می‌رفت.

گلدزیهر پس از دریافت درجۀ دکترا، به بوداپست بازگشت و در سال 1872 به سمت دانشیار دانشگاه بوداپست انتخاب شد. اندکی بعد، در پی مأموریتی به وین و لیدن رفت و یک سال در آن دو شهر بماند. آنگاه سفر خود را به شرق آغاز کرد. ابتدا رهسپار سوریه شد و سپس از فلسطین و مصر دیدن کرد. در سوریه با شیخ طاهر جزایری عضو مجموع علمی دمشق و مدیر کتابخانۀ ظاهریّه، طرح دوستی ریخت و از او بهره‌های فراوان گرفت و در مصر نیز گاهی به دانشگاه الأزهر رفت و آمد می‌کرد و از دروس استادان و علمای مصر بهره‌مند می‌شد. پس از یکسال و نیم اقامت در شرق اسلامی (از سپتامبر 1873 تا آوریل سال بعد) به مجارستان بازگشت. در آنجا ابتدا او را به عنوان عضو مکاتبه‌ای آکادمی مجارستان برگزیدند و سپس در سال 1892 به عنوان عضو فعال آکادمی انتخاب گشت و سرانجام، در سال 1894 به سمت استاد زبان‌های سامی در دانشگاه بوداپست پذیرفته شد. گلدزیهر در کنگره‌های خاورشناسان نیز شرکت می‌کرد و به سخنرانی می‌پرداخت.

این خاورشناس یهودی در تتبّع و مطالعۀ متون از خاورشناسان سرآمد به شمار می‌رود و در عین حال، بخش اعظم معلومات خود را از علمای اسلامی فرا گرفته و مدیون شیخ طاهر جزایری و دیگران است ولی متأسّفانه پژوهش‌های خویش را با فرضیه‌سازی و خیال‌پردازی قرین ساخته و از مخالفت با اسلام خودداری نورزیده است.

وفات

او در 13 نوامبر 1921م برابر با 1340ق در بوداپست دیده از جهان فروبست.

آثار

1. سخنرانی‌هایی دربارۀ اسلام Vorlesungen uber den Islam
2. گرایش‌های تفسیری در میان مسلمانان
3. ظاهریّه، مذهب و تاریخ ایشان
4. پژوهش‌های اسلامی در دو جلد
5. منتخبات قرآن

منابع مقاله

1. خرمشاهی، بهاءالدین، دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی، ج2، ص1920، دوستان-ناهید، تهران، 1377
2. گلدزیهر، ایکناس، گرایشهای تفسیری در میان مسلمانان، ترجمه سید ناصر طباطبایی، تهران، ققنوس، 1383
3. اصلاح نت

وابسته‌ها

گرایش‌های تفسیری در میان مسلمانان

الأثر الغنوصي في الحديث النبوي و أبحاث أخري

درسهائی درباره اسلام

محاضرات في الاسلام