نفزی، محمد بن ابراهیم: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۷ نوامبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۹:۰۹

نفزی، محمد بن ابراهیم

نام	نفزی، محمد بن ابراهیم
نام‌های دیگر
نام پدر	ابراهیم
متولد	733ق برابر با 1333م
محل تولد	شهر رُنده اندلس
رحلت	792 ق
اساتید	پدرش ابراهیم بن عبدالله عبدالله فریسى ابوعبدالله تلمسانى ابوعبدالله مقرى ابن عاشر
برخی آثار	غیث المواهب العلیة فی شرح الحکم العطائیة
کد مؤلف	AUTHORCODE08450AUTHORCODE

محمد بن ابراهیم نفزى (733-792ق)، معروف به ابن عبّاد فقیه، خطیب و از مشاهیر صوفیه اندلس به طریقه شاذلیه در قرن هشتم هجری

ولادت

ابوعبدالله محمد بن ابراهیم بن عبدالله بن مالک بن ابراهیم بن محمد بن مالک بن إبراهیم بن یحیى بن عبّاد نفزی حمیری در سال 733ق برابر با 1333م، در شهر رُنده اندلس به دنیا آمد.

تحصیلات

اساتید

قرائت را نزد پدرش که مردى خطیب و دانشمند بود فراگرفت و علم لغت را نزد دایى خود قاضى عبدالله فریسى آموخت و در هفت سالگى قرآن را ازبر داشت.

در رنده در مجلس درس على بن ابى‌الحسن رندى نیز حاضر مى‌شد، سپس براى تکمیل تحصیلات خود به مغرب رفت و در تلمسان و فاس نزد استادانى چون ابوعبدالله تلمسانى، ابوعبدالله مقرى، ابومحمد عبدالنور عمرانى، ابوعبدالله آبلى و ابوعمران موسى عبدوسى و دیگران علم لغت، فقه، اصول، کلام و فلسفه فراگرفت.

ابن عبّاد پس از تحصیل علوم ظاهرى به علوم باطنى روى آورد و براى ملاقات صوفى مشهور ابن عاشر، ابوالعباس به سلا مهاجرت کرد و چندین سال در خدمت او بسربرد و از بزرگان اصحاب و از برگزیدگان شاگردان او شد؛ چنان‌که ابن عاشر او را بر دیگر اصحاب خویش مقدم مى‌داشت و آنان را به پیروى و بهره‌مند شدن از او امر مى‌کرد و درباره او مى‌گفت که ابن عبّاد به تنهایى یک امّت است.

ابن عبّاد پس از وفات ابن عاشر، براى ملاقات ابومروان عبدالملک صوفى به طنجه رفت و از مصاحبت او بهره فراوان برد و از او اجازه عام دریافت. وى هرگز ازدواج نکرد و کنیزى نیز اختیار ننمود. بیشترین بهره او از دنیا بوى خوش و بخور بود. کارهایش را خود انجام مى‌داد، لباسش در خانه وصله‌دار بود، اما وقتى که از خانه خارج مى‌شد، روى آن، لباسى سبز یا سفید مى‌پوشید. درباره خصلت‌هاى معنوى او گفته‌اند که در عبودیت و برائت از حول و قوّه غیر خالق و عدم توجه به مدح و ذم مردم و اعراض از خلق و ذکر حق و سکون و زهد و صلاح ممتاز بود.

طریقه او در تصوف طریقه شاذلیه بود و ظاهراً این طریقه را از استاد خویش، ابن عاشر، گرفته بود. ابوسعید سلوى بر روى دیوار مسجد قرویین سه بیت شعر به خط ابن عبّاد دیده بود که مضامین عاشقانه داشت. هنگامى که ابوسعید این ابیات را به سبب مضامین تغزّلى آنها با اظهار تردید براى ابوالقاسم صیرفى نقل کرد، صیرفى یادآور شد که این اشعار درباره مهدى قائم سروده شده است.

شاگردان

در میان شاگردان برجسته ابن عباد مى‌توان یحیى سرّاج، ابوعبدالله بن سکاک، لسان‌الدین بن خطیب و خطیب بن قنفذ را نام برد. ابن عباد پس از ملاقات با ابومروان عبدالملک صوفى به فاس رفت و در آنجا امام و خطیب مسجد قرویین شد و پس از 15 سال وعظ و ارشاد در سال 792ق وفات یافت و در محلى به نام کدیة البراطل در باب الفتوح به خاک سپرده شد، اما یحیى سراج گفته است که ابن عباد در فاس نزدیک باب المسدود معروف به حمراء مدفون گشته است.

به گفته مقرى، سلطان ابوالعباس احمد بن ابى‌سالم و مردم دو شهر جدید و قدیم فاس بر جنازه او حاضر شدند. همو مى‌افزاید: من قبر او را بارها در فاس زیارت کرده‌ام و او نزد مردم فاس همچون شافعى است نزد مصریان.^[۱]

وفات

در سال 792ق برابر با 1390م در شهر فاس مغرب از دنیا رفت.

آثار

آثار و نوشته‌هاى ابن عباد در نشر طریقه شاذلیه در مغرب و اندلس بسیار مؤثر بوده است. این آثار عبارتند از:

غیث المواهب العلیة فى شرح الحکم العطائیة که شرحى است بر الحکم تألیف ابن عطاء الله سکندرى؛
الرسائل الکبرى (این مجموعه که ابن عباد آن را به شاگرد خود یحیى سراج هدیه کرده، مشتمل بر 38 رساله در آداب سلوک الى الله است)؛
الرسائل الصغرى (این کتاب شامل 16 رساله است که 6 رساله اول آن به محمد بن ادبیه و 9 رساله بعدى به یحیى سراج و رساله آخر به ابواسحاق ابراهیم شاطبى نوشته شده است)؛
ادعیة مرتبة على اسماء الله الحسنى که شرح اسماء الله الحسنى نیز نامیده شده؛
نظم الحکم العطائیة؛
تحقیق العلامة فى احکام الامامة؛
مجموعه خطب، مشتمل بر خطبه‌هاى ابن عباد در مسجد قرویین فاس؛
رسائل على قوت القلوب؛
اجوبة فى مسائل العلوم.

بستانى و زرکلى کتابى از تألیفات او با عنوان «کفایة المحتاج» یاد کرده‌اند. برخى از اشعار او را ابن خطیب نقل کرده است.^[۲]

پانویس

↑ دائرةالمعارف بریتانیکا
↑ [ر.ک.دایرةالمعارف بزرگ اسلامى، ج 4، ص 180]

منابع مقاله

دایرةالمعارف بزرگ اسلامى، ج 4، ص 180.
Encyclopædia Britannica

وابسته‌ها

غيث المواهب العلية في شرح الحکم العطائية

[1] دائرةالمعارف بریتانیکا

[2] [ر.ک.دایرةالمعارف بزرگ اسلامى، ج 4، ص 180]

[۱]

[۲]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-<div class='wikiInfo'>
+<div class="wikiInfo">
 [[پرونده:NUR08450.jpg|بندانگشتی|نفزی، محمد بن ابراهیم]]
 {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
 |-
-! نام!! data-type='authorName'|نفزی، محمد بن ابراهیم
+! نام!! data-type="authorName" |نفزی، محمد بن ابراهیم
 |-
-|نام های دیگر
+|نام‌های دیگر
-|data-type='authorOtherNames'|
+| data-type="authorOtherNames" |
 |-
 |نام پدر
-|data-type='authorfatherName'|
+| data-type="authorfatherName" |ابراهیم
 |-
 |متولد
-|data-type='authorbirthDate'|
+| data-type="authorbirthDate" |733ق برابر با 1333م
 |-
 |محل تولد
-|data-type='authorBirthPlace'|
+| data-type="authorBirthPlace" |شهر رُنده اندلس
 |-
 |رحلت
-|data-type='authorDeathDate'|792 هـ.ق
+| data-type="authorDeathDate" |792 ق
 |-
 |اساتید
-|data-type='authorTeachers'|
+| data-type="authorTeachers" |پدرش ابراهیم  بن عبدالله
+[[عبدالله فريسى|عبدالله فریسى]]
+[[ابوعبدالله تلمسانى]]
+[[ابوعبدالله مقرى]]
+[[ابن عاشر]]
 |-
 |برخی آثار
-|data-type='authorWritings'|
+| data-type="authorWritings" |[[غيث المواهب العلية في شرح الحكم العطائية|غیث المواهب العلیة فی شرح الحکم العطائیة]]
-|-class='articleCode'
+|- class="articleCode"
 |کد مؤلف
-|data-type='authorCode'|AUTHORCODE8450AUTHORCODE
+| data-type="authorCode" |AUTHORCODE08450AUTHORCODE
 |}
 </div>
+'''محمد بن ابراهیم نفزى''' (733-792ق)، معروف به ابن عبّاد  فقیه، خطیب و از مشاهیر صوفیه اندلس به طریقه شاذلیه در قرن هشتم هجری
-«ابن عَبّاد، ابوعبدالله محمد بن ابراهيم نفزى حميرى رُندى»، فقيه، خطيب و از مشاهير صوفيه اندلس بوده است. وى در سال 733ق، در شهر رُنده به دنيا آمد. قرائت را نزد پدرش كه مردى خطيب و دانشمند بود فراگرفت و علم لغت را نزد دايى خود قاضى عبدالله فريسى آموخت و در هفت سالگى قرآن را ازبر داشت.
+== ولادت ==
+ابوعبدالله محمد بن ابراهیم  بن عبدالله بن مالک بن ابراهیم بن محمد بن مالک بن إبراهیم بن یحیى بن عبّاد نفزی حمیری در سال 733ق برابر با 1333م، در شهر رُنده اندلس به دنیا آمد.
-در رنده در مجلس درس على بن ابى‌الحسن رندى نيز حاضر مى‌شد، سپس براى تكميل تحصيلات خود به مغرب رفت و در تلمسان و فاس نزد استادانى چون ابوعبدالله تلمسانى، ابوعبدالله مقرى، ابومحمد عبدالنور عمرانى، ابوعبدالله آبلى و ابوعمران موسى عبدوسى و ديگران علم لغت، فقه، اصول، كلام و فلسفه فراگرفت.
+== تحصیلات ==
-ابن عبّاد پس از تحصيل علوم ظاهرى به علوم باطنى روى آورد و براى ملاقات صوفى مشهور ابن عاشر، ابوالعباس به سلا مهاجرت كرد و چندين سال در خدمت او بسربرد و از بزرگان اصحاب و از برگزيدگان شاگردان او شد؛ چنان‌كه ابن عاشر او را بر ديگر اصحاب خويش مقدم مى‌داشت و آنان را به پيروى و بهره‌مند شدن از او امر مى‌كرد و در باره او مى‌گفت كه ابن عبّاد به تنهايى يك امّت است.
+=== اساتید ===
+قرائت را نزد پدرش که مردى خطیب و دانشمند بود فراگرفت و علم لغت را نزد دایى خود قاضى [[عبدالله فريسى|عبدالله فریسى]] آموخت و در هفت سالگى قرآن را ازبر داشت.
-ابن عبّاد پس از وفات ابن عاشر، براى ملاقات ابومروان عبدالملك صوفى به طنجه رفت و از مصاحبت او بهره فراوان برد و از او اجازه عام دريافت. وى هرگز ازدواج نكرد و كنيزى نيز اختيار ننمود. بيشترين بهره او از دنيا بوى خوش و بخور بود. كارهايش را خود انجام مى‌داد، لباسش در خانه وصله‌دار بود، اما وقتى كه از خانه خارج مى‌شد، روى آن، لباسى سبز يا سفيد مى‌پوشيد. در باره خصلت‌هاى معنوى او گفته‌اند كه در عبوديت و برائت از حول و قوّه غير خالق و عدم توجه به مدح و ذم مردم و اعراض از خلق و ذكر حق و سكون و زهد و صلاح ممتاز بود.
+در رنده در مجلس درس [[على بن ابى‌الحسن رندى]] نیز حاضر مى‌شد، سپس براى تکمیل تحصیلات خود به مغرب رفت و در تلمسان و فاس نزد استادانى چون [[ابوعبدالله تلمسانى]]، [[ابوعبدالله مقرى]]، [[ابومحمد عبدالنور عمرانى]]، [[ابوعبدالله آبلى]] و [[ابوعمران موسى عبدوسى]] و دیگران علم لغت، فقه، اصول، کلام و فلسفه فراگرفت.
-طريقه او در تصوف طريقه شاذليه بود و ظاهراً اين طريقه را از استاد خويش، ابن عاشر، گرفته بود. ابوسعيد سلوى بر روى ديوار مسجد قرويين سه بيت شعر به خط ابن عبّاد ديده بود كه مضامين عاشقانه داشت. هنگامى كه ابوسعيد اين ابيات را به سبب مضامين تغزّلى آنها با اظهار ترديد براى ابوالقاسم صيرفى نقل كرد، صيرفى يادآور شد كه اين اشعار در باره مهدى قائم سروده شده است.
+ابن عبّاد پس از تحصیل علوم ظاهرى به علوم باطنى روى آورد و براى ملاقات صوفى مشهور [[ابن عاشر]]، ابوالعباس به سلا مهاجرت کرد و چندین سال در خدمت او بسربرد و از بزرگان اصحاب و از برگزیدگان شاگردان او شد؛ چنان‌که ابن عاشر او را بر دیگر اصحاب خویش مقدم مى‌داشت و آنان را به پیروى و بهره‌مند شدن از او امر مى‌کرد و درباره او مى‌گفت که ابن عبّاد به تنهایى یک امّت است.
-در ميان شاگردان برجسته ابن عباد مى‌توان يحيى سرّاج، ابوعبدالله بن سكاك، لسان‌الدين بن خطيب و خطيب بن قنفذ را نام برد. ابن عباد پس از ملاقات با ابومروان عبدالملك صوفى به فاس رفت و در آنجا امام و خطيب مسجد قرويين شد و پس از 15 سال وعظ و ارشاد در سال 792ق وفات يافت و در محلى به نام كدية البراطل در باب الفتوح به خاك سپرده شد، اما يحيى سراج گفته است كه ابن عباد در فاس نزديك باب المسدود معروف به حمراء مدفون گشته است.
+ابن عبّاد پس از وفات [[ابن عاشر]]، براى ملاقات ابومروان عبدالملک صوفى به طنجه رفت و از مصاحبت او بهره فراوان برد و از او اجازه عام دریافت. وى هرگز ازدواج نکرد و کنیزى نیز اختیار ننمود. بیشترین بهره او از دنیا بوى خوش و بخور بود. کارهایش را خود انجام مى‌داد، لباسش در خانه وصله‌دار بود، اما وقتى که از خانه خارج مى‌شد، روى آن، لباسى سبز یا سفید مى‌پوشید. درباره خصلت‌هاى معنوى او گفته‌اند که در عبودیت و برائت از حول و قوّه غیر خالق و عدم توجه به مدح و ذم مردم و اعراض از خلق و ذکر حق و سکون و زهد و صلاح ممتاز بود.
-به گفته مقرى، سلطان ابوالعباس احمد بن ابى‌سالم و مردم دو شهر جديد و قديم فاس بر جنازه او حاضر شدند. همو مى‌افزايد: من قبر او را بارها در فاس زيارت كرده‌ام و او نزد مردم فاس همچون شافعى است نزد مصريان.
+طریقه او در تصوف طریقه شاذلیه بود و ظاهراً این طریقه را از استاد خویش، ابن عاشر، گرفته بود. ابوسعید سلوى بر روى دیوار مسجد قرویین سه بیت شعر به خط ابن عبّاد دیده بود که مضامین عاشقانه داشت. هنگامى که ابوسعید این ابیات را به سبب مضامین تغزّلى آنها با اظهار تردید براى ابوالقاسم صیرفى نقل کرد، صیرفى یادآور شد که این اشعار درباره مهدى قائم سروده شده است.
-== آثار ==
+=== شاگردان ===
+در میان شاگردان برجسته ابن عباد مى‌توان یحیى سرّاج، ابوعبدالله بن سکاک، لسان‌الدین بن خطیب و خطیب بن قنفذ را نام برد. ابن عباد پس از ملاقات با ابومروان عبدالملک صوفى به فاس رفت و در آنجا امام و خطیب مسجد قرویین شد و پس از 15 سال وعظ و ارشاد در سال 792ق وفات یافت و در محلى به نام کدیة البراطل در باب الفتوح به خاک سپرده شد، اما یحیى سراج گفته است که ابن عباد در فاس نزدیک باب المسدود معروف به حمراء مدفون گشته است.
+به گفته مقرى، سلطان ابوالعباس احمد بن ابى‌سالم و مردم دو شهر جدید و قدیم فاس بر جنازه او حاضر شدند. همو مى‌افزاید: من قبر او را بارها در فاس زیارت کرده‌ام و او نزد مردم فاس همچون شافعى است نزد مصریان.<ref>[https://www.britannica.com/biography/Ibn-Abbad دائرةالمعارف بریتانیکا]</ref>
-آثار و نوشته‌هاى ابن عباد در نشر طريقه شاذليه در مغرب و اندلس بسيار مؤثر بوده است. اين آثار عبارتند از:
+== وفات ==
+در سال 792ق برابر با 1390م در شهر فاس مغرب از دنیا رفت.
-. غيث المواهب العلية فى شرح الحكم العطائية كه شرحى است بر الحكم تأليف ابن عطاء الله سكندرى؛
+== آثار ==
-. الرسائل الكبرى (اين مجموعه كه ابن عباد آن را به شاگرد خود يحيى سراج هديه كرده، مشتمل بر 38 رساله در آداب سلوك الى الله است)؛
+آثار و نوشته‌هاى ابن عباد در نشر طریقه شاذلیه در مغرب و اندلس بسیار مؤثر بوده است. این آثار عبارتند از:
+# غیث المواهب العلیة فى شرح الحکم العطائیة که شرحى است بر الحکم تألیف ابن عطاء الله سکندرى؛
+# الرسائل الکبرى (این مجموعه که ابن عباد آن را به شاگرد خود یحیى سراج هدیه کرده، مشتمل بر 38 رساله در آداب سلوک الى الله است)؛
+# الرسائل الصغرى (این کتاب شامل 16 رساله است که 6 رساله اول آن به محمد بن ادبیه و 9 رساله بعدى به یحیى سراج و رساله آخر به ابواسحاق ابراهیم شاطبى نوشته شده است)؛
+# ادعیة مرتبة على اسماء الله الحسنى که شرح اسماء الله الحسنى نیز نامیده شده؛
+# نظم الحکم العطائیة؛
+# تحقیق العلامة فى احکام الامامة؛
+# مجموعه خطب، مشتمل بر خطبه‌هاى ابن عباد در مسجد قرویین فاس؛
+# رسائل على قوت القلوب؛
+# اجوبة فى مسائل العلوم.
+بستانى و [[زرکلی، خیرالدین|زرکلى]] کتابى از تألیفات او با عنوان «کفایة المحتاج» یاد کرده‌اند. برخى از اشعار او را ابن خطیب نقل کرده است.<ref>[ر.ک.دایرةالمعارف بزرگ اسلامى، ج 4، ص 180]</ref>
-. الرسائل الصغرى (اين كتاب شامل 16 رساله است كه 6 رساله اول آن به محمد بن ادبيه و 9 رساله بعدى به يحيى سراج و رساله آخر به ابواسحاق ابراهيم شاطبى نوشته شده است)؛
+==پانویس ==
+<references />
-. ادعية مرتبة على اسماء الله الحسنى كه شرح اسماء الله الحسنى نيز ناميده شده؛
-. نظم الحكم العطائية؛
-. تحقيق العلامة فى احكام الامامة؛
-. مجموعه خطب، مشتمل بر خطبه‌هاى ابن عباد در مسجد قرويين فاس؛
-. رسائل على قوت القلوب؛
-. اجوبة فى مسائل العلوم.
-بستانى و [[زرکلی، خیرالدین|زركلى]] كتابى از تأليفات او با عنوان «كفاية المحتاج» ياد كرده‌اند. برخى از اشعار او را ابن خطيب نقل كرده است.
 == منابع مقاله ==
+#دایرةالمعارف بزرگ اسلامى، ج 4، ص 180.
+# [https://www.britannica.com/biography/Ibn-Abbad Encyclopædia Britannica]
-دايرةالمعارف بزرگ اسلامى، ج 4، ص 180.
+==وابسته‌ها==
+{{وابسته‌ها}}
-== وابسته‌ها ==
 [[غيث المواهب العلية في شرح الحکم العطائية]]
 [[رده:زندگی‌نامه]]
+[[رده:آبان(1400)]]