شرح ابن رشد لأرجوزة ابن سينا في الطب: تفاوت میان نسخهها
جز (Hbaghizadeh@noornet.net صفحهٔ شرح ابن رشد لأرجوزة ابن سینا في الطب را بدون برجایگذاشتن تغییرمسیر به شرح ابن رشد لأرجوزة ابن سينا في الطب منتقل ک...) |
جز (جایگزینی متن - 'ابن سينا' به 'ابن سينا') |
||
خط ۴۹: | خط ۴۹: | ||
ارجوزه طبى ابن | ارجوزه طبى [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]]، مشهور به الفيه طبيه، از مشهورترين نگاشتههاى ادبيات منظوم تعليمى در زمينه طب است كه به قلم طبيب مشهور ايرانى، حكيم ابو على سينا، به نظم درآمده است. | ||
اين منظومه درازدامن پس از سرايش، مورد توجه پزشكان بسيارى قرار گرفت؛ از اين جهت حكيمان و طبيبان به شرح و حاشيه آن پرداختند. | اين منظومه درازدامن پس از سرايش، مورد توجه پزشكان بسيارى قرار گرفت؛ از اين جهت حكيمان و طبيبان به شرح و حاشيه آن پرداختند. | ||
خط ۵۵: | خط ۵۵: | ||
از جمله شروح معتبر و مفصل اين منظومه، شرح طبيب و فيلسوف شهير اندلسى، ابن رشد است. | از جمله شروح معتبر و مفصل اين منظومه، شرح طبيب و فيلسوف شهير اندلسى، ابن رشد است. | ||
وى، در باره انگيزهاش از نگارش اين اثر، چنين مىنويسد: در مجلس سيد اجل ابو ربيع، فرزند خليفه اعظم، ابو محمد، سخن از ارجوزه منسوب به ابن سينا به ميان آمد و گفته شد كه اين ارجوزه حاوى جميع كليات دانش پزشكى است و از بسيارى نگاشتههاى ديگر طبى ارزشمندتر است، علاوه بر اين، اين نگاشته، به سبب منظومه بودن، براى تعليم و از بر نمودن مناسب است؛ از اين رو سيد اجل به خاطر رغبت فطرىاى كه به علم و امور خيريه دارند، امر نمودند كه اين ارجوزه را به اختصار شرح كنم و توصيه نمودند كه از تطويل و زيادهگويى اجتناب نمايم.(شرح ابن رشد لارجوزة ابن سينا فى الطب، ص 2 - 1). | وى، در باره انگيزهاش از نگارش اين اثر، چنين مىنويسد: در مجلس سيد اجل ابو ربيع، فرزند خليفه اعظم، ابو محمد، سخن از ارجوزه منسوب به [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]] به ميان آمد و گفته شد كه اين ارجوزه حاوى جميع كليات دانش پزشكى است و از بسيارى نگاشتههاى ديگر طبى ارزشمندتر است، علاوه بر اين، اين نگاشته، به سبب منظومه بودن، براى تعليم و از بر نمودن مناسب است؛ از اين رو سيد اجل به خاطر رغبت فطرىاى كه به علم و امور خيريه دارند، امر نمودند كه اين ارجوزه را به اختصار شرح كنم و توصيه نمودند كه از تطويل و زيادهگويى اجتناب نمايم.(شرح ابن رشد لارجوزة [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]] فى الطب، ص 2 - 1). | ||
تاريخ پايان يافتن اين شرح - چنانكه در آخر آن آمده است - بيست و ششم ماه ذى القعده سال 693ق، است.(شرح ابن رشد، ص285). | تاريخ پايان يافتن اين شرح - چنانكه در آخر آن آمده است - بيست و ششم ماه ذى القعده سال 693ق، است.(شرح ابن رشد، ص285). | ||
خط ۶۲: | خط ۶۲: | ||
ارجوزه طبى ابن سينا در دو جزء سروده شده است: جزء اول، در امور نظرى است. در اين بخش، كليات دانش پزشكى بيان شده است. مطالب اين بخش عبارت است از: 1- امور طبيعيه كه شامل مزاج، اخلاط، ارواح، قوا و... است. | ارجوزه طبى [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]] در دو جزء سروده شده است: جزء اول، در امور نظرى است. در اين بخش، كليات دانش پزشكى بيان شده است. مطالب اين بخش عبارت است از: 1- امور طبيعيه كه شامل مزاج، اخلاط، ارواح، قوا و... است. | ||
2- سته ضروريه كه مشتمل است بر مباحث آب و هوا، خواب و بيدارى، خوردن و نوشيدن و... | 2- سته ضروريه كه مشتمل است بر مباحث آب و هوا، خواب و بيدارى، خوردن و نوشيدن و... | ||
خط ۸۹: | خط ۸۹: | ||
الفيه طبيه ابن | الفيه طبيه [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]]، از معتبرترين متون آموزشى طب سنتى است. اين منظومه در عين اختصار، در بر گيرنده بسيارى از مباحث مورد نياز طب است. | ||
در كنار مزاياى غير قابل انكار اين ارجوزه، گاه رعايت وزن و قافيه باعث پيچيدگى و اغلاق آن شده است؛ از اين رو، اين ارجوزه، نيازمند شرحى سودمند و مناسب است. | در كنار مزاياى غير قابل انكار اين ارجوزه، گاه رعايت وزن و قافيه باعث پيچيدگى و اغلاق آن شده است؛ از اين رو، اين ارجوزه، نيازمند شرحى سودمند و مناسب است. | ||
ابن رشد كه خود فيلسوف و پزشكى دانشمند است، اين مهم را بر عهده گرفته و به خوبى توانسته مراد ابن سينا را تبيين كند. | ابن رشد كه خود فيلسوف و پزشكى دانشمند است، اين مهم را بر عهده گرفته و به خوبى توانسته مراد [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]] را تبيين كند. | ||
ابن رشد، در اين شرح، سعى نموده به تبيين و توضيح الفيه بسنده كند؛ از اين رو، با نقد و كنكاش، در اين شرح، كمتر مواجه مىشويم. همچنين ابن رشد - على رغم احاطهاش بر اقوال اطباى نامآور - در اين اثر، كمتر به نقل اقوال مىپردازد. | ابن رشد، در اين شرح، سعى نموده به تبيين و توضيح الفيه بسنده كند؛ از اين رو، با نقد و كنكاش، در اين شرح، كمتر مواجه مىشويم. همچنين ابن رشد - على رغم احاطهاش بر اقوال اطباى نامآور - در اين اثر، كمتر به نقل اقوال مىپردازد. | ||
خط ۱۰۲: | خط ۱۰۲: | ||
شرح ابن رشد لارجوزة ابن سينا فى الطب، به كوشش دكتر عمار طالبى(استاد فلسفه دانشگاههاى قطر) و بر اساس چندين نسخه خطى، تصحيح و تحقيق شده و در سال 1417ق(1996م) توسط دانشگاه علوم اجتماعى دانشگاه قطر در 396 صفحه چاپ و منتشر شده است. | شرح ابن رشد لارجوزة [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]] فى الطب، به كوشش دكتر عمار طالبى(استاد فلسفه دانشگاههاى قطر) و بر اساس چندين نسخه خطى، تصحيح و تحقيق شده و در سال 1417ق(1996م) توسط دانشگاه علوم اجتماعى دانشگاه قطر در 396 صفحه چاپ و منتشر شده است. | ||
محقق در مقدمهاى نسبتاً طولانى، به زندگى و آثار ابن رشد پرداخته، همچنين توضيحاتى پيرامون الفيه طبيه ابن سينا و شرح ابن رشد بر آن داده و نيز شيوه تصحيح آن را بيان نموده است. | محقق در مقدمهاى نسبتاً طولانى، به زندگى و آثار ابن رشد پرداخته، همچنين توضيحاتى پيرامون الفيه طبيه [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]] و شرح ابن رشد بر آن داده و نيز شيوه تصحيح آن را بيان نموده است. | ||
پاورقىهاى نسبتاً مفصل اين اثر به بيان اختلاف نسخ اختصاص دارد. | پاورقىهاى نسبتاً مفصل اين اثر به بيان اختلاف نسخ اختصاص دارد. | ||
خط ۱۱۲: | خط ۱۱۲: | ||
[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/8195 مطالعه کتاب شرح ابن رشد لأرجوزة ابن سینا في الطب در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور] | [http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/8195 مطالعه کتاب شرح ابن رشد لأرجوزة ابن سینا في الطب در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور] | ||
[[رده:کتابشناسی]] | [[رده:کتابشناسی]] | ||
نسخهٔ ۲۶ اکتبر ۲۰۱۶، ساعت ۱۷:۵۹
نام کتاب | شرح ابن رشد لأرجوزة ابن سینا في الطب |
---|---|
نام های دیگر کتاب | |
پدیدآورندگان | طالبی، عمار جمعی (محقق)
ابنسینا، حسین بن عبدالله (نويسنده) ابن رشد، محمد بن احمد (نويسنده) |
زبان | عربی |
کد کنگره | R 128/3 /الف25الف4022* |
موضوع | ابن رشد، محمد بن احمد، 520 - 595ق.
ابن سینا، حسین بن عبد الله، 370 - 428ق. ارجوزه فی الطب - نقد و تفسیر پزشکی اسلامی پزشکی ایرانی |
ناشر | [بی نا] |
مکان نشر | [بی جا] - [بی جا] |
سال نشر | |
کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE12607AUTOMATIONCODE |
معرفى اجمالى
ارجوزه طبى ابن سينا، مشهور به الفيه طبيه، از مشهورترين نگاشتههاى ادبيات منظوم تعليمى در زمينه طب است كه به قلم طبيب مشهور ايرانى، حكيم ابو على سينا، به نظم درآمده است.
اين منظومه درازدامن پس از سرايش، مورد توجه پزشكان بسيارى قرار گرفت؛ از اين جهت حكيمان و طبيبان به شرح و حاشيه آن پرداختند.
از جمله شروح معتبر و مفصل اين منظومه، شرح طبيب و فيلسوف شهير اندلسى، ابن رشد است.
وى، در باره انگيزهاش از نگارش اين اثر، چنين مىنويسد: در مجلس سيد اجل ابو ربيع، فرزند خليفه اعظم، ابو محمد، سخن از ارجوزه منسوب به ابن سينا به ميان آمد و گفته شد كه اين ارجوزه حاوى جميع كليات دانش پزشكى است و از بسيارى نگاشتههاى ديگر طبى ارزشمندتر است، علاوه بر اين، اين نگاشته، به سبب منظومه بودن، براى تعليم و از بر نمودن مناسب است؛ از اين رو سيد اجل به خاطر رغبت فطرىاى كه به علم و امور خيريه دارند، امر نمودند كه اين ارجوزه را به اختصار شرح كنم و توصيه نمودند كه از تطويل و زيادهگويى اجتناب نمايم.(شرح ابن رشد لارجوزة ابن سينا فى الطب، ص 2 - 1).
تاريخ پايان يافتن اين شرح - چنانكه در آخر آن آمده است - بيست و ششم ماه ذى القعده سال 693ق، است.(شرح ابن رشد، ص285).
ساختار
ارجوزه طبى ابن سينا در دو جزء سروده شده است: جزء اول، در امور نظرى است. در اين بخش، كليات دانش پزشكى بيان شده است. مطالب اين بخش عبارت است از: 1- امور طبيعيه كه شامل مزاج، اخلاط، ارواح، قوا و... است.
2- سته ضروريه كه مشتمل است بر مباحث آب و هوا، خواب و بيدارى، خوردن و نوشيدن و...
3- امراض و اسباب آنها.
4- اعراض.
5- دلائل كه مشتمل است بر مباحث نبض، قاروره، براز.
6- بحران.
7- نشانههاى صحت و مرگ.
جزء دوم كه مشتمل است بر امور عملى، در بر گيرنده اين مباحث است: 1- حفظ الصحة.
2- ادويه و تقسيم آنها بر اساس خواصشان.
3- شيوههاى درمان مثل فصد و حجامت.
4- درمان شكستگىها.
ابن رشد نيز در نگارش شرح، ساختار اين ارجوزه را در هم نمىريزد، بلكه به ترتيب، ابياتى از اين ارجوزه را نقل مىنمايد و آنگاه به شرح آن مىپردازد.
گزارش محتوا
الفيه طبيه ابن سينا، از معتبرترين متون آموزشى طب سنتى است. اين منظومه در عين اختصار، در بر گيرنده بسيارى از مباحث مورد نياز طب است.
در كنار مزاياى غير قابل انكار اين ارجوزه، گاه رعايت وزن و قافيه باعث پيچيدگى و اغلاق آن شده است؛ از اين رو، اين ارجوزه، نيازمند شرحى سودمند و مناسب است.
ابن رشد كه خود فيلسوف و پزشكى دانشمند است، اين مهم را بر عهده گرفته و به خوبى توانسته مراد ابن سينا را تبيين كند.
ابن رشد، در اين شرح، سعى نموده به تبيين و توضيح الفيه بسنده كند؛ از اين رو، با نقد و كنكاش، در اين شرح، كمتر مواجه مىشويم. همچنين ابن رشد - على رغم احاطهاش بر اقوال اطباى نامآور - در اين اثر، كمتر به نقل اقوال مىپردازد.
البته وى، به ندرت، مطالبى را از پزشكان بزرگ، مانند بقراط و جالينوس نقل مىكند.(رك شرح ارجوزه، ص3، 5، 19، ...)
وضعيت كتاب
شرح ابن رشد لارجوزة ابن سينا فى الطب، به كوشش دكتر عمار طالبى(استاد فلسفه دانشگاههاى قطر) و بر اساس چندين نسخه خطى، تصحيح و تحقيق شده و در سال 1417ق(1996م) توسط دانشگاه علوم اجتماعى دانشگاه قطر در 396 صفحه چاپ و منتشر شده است.
محقق در مقدمهاى نسبتاً طولانى، به زندگى و آثار ابن رشد پرداخته، همچنين توضيحاتى پيرامون الفيه طبيه ابن سينا و شرح ابن رشد بر آن داده و نيز شيوه تصحيح آن را بيان نموده است.
پاورقىهاى نسبتاً مفصل اين اثر به بيان اختلاف نسخ اختصاص دارد.
پیوندها
مطالعه کتاب شرح ابن رشد لأرجوزة ابن سینا في الطب در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور