مفرح القلوب: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'عبارت‌اند' به 'عبارتند') |
جز (جایگزینی متن - '==وابسته‌ها== [[' به '==وابسته‌ها== {{وابسته‌ها}} [[') |
||
| (۱۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | |||
| تصویر =NUR12515J1.jpg | |||
| عنوان =مفرح القلوب | |||
| پدیدآوران = | |||
| | [[شاه ارزانی، محمد اکبر بن محمد]] (نویسنده) | ||
| | |||
|زبان | |زبان | ||
| | | زبان =فارسی | ||
| کد کنگره =R 128/3 /ش2م7 | |||
|کد کنگره | | موضوع = | ||
پزشکی اسلامی - متون قدیمی تا قرن 14 | |||
|موضوع | |||
پزشکی ایرانی - متون قدیمی تا قرن 14 | پزشکی ایرانی - متون قدیمی تا قرن 14 | ||
|ناشر | |ناشر | ||
| | | ناشر = | ||
مطبعة إسلامية | |||
|مکان نشر | | مکان نشر =لاهور - پاکستان | ||
| سال نشر = | |||
|سال نشر | |||
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE12515AUTOMATIONCODE | |||
| چاپ =1 | |||
| تعداد جلد =1 | |||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =12515 | |||
| کتابخوان همراه نور =12515 | |||
| کد پدیدآور = | |||
| پس از = | |||
| پیش از = | |||
}} | |||
'''مفرّح القلوب''' تأليف [[شاه‌ارزانی، محمداکبر|محمد اكبر بن مير مقيم ارزانى]] معروف به [[شاه‌ارزانی، محمداکبر|حكيم ارزانى]] در حقيقت شرحى فارسى بر كتاب «[[خلاصة القانون في الطب: قانونچه|قانونچه]]» تأليف [[چغمینی، محمود بن محمد|محمّد بن محمود چغمينى]] (متوفى 745ق) منجم و طبيب خوارزمى است. اين اثر، در عين ايجاز، پرمحتوا و آموزنده است. | |||
هر چند اسم قانونچه تداعى كننده، اين مطلب است كه اين اثر خلاصه‌اى از قانون است؛ ولى حقيقت اين است كه اين اثر -چنانچه مؤلف در مقدمه گفته- برگرفته از كتب مختلفى است. به هر حال، محتوا، سادگى، نظم منطقى و سير آموزشى كتاب موجب شده كه از ديرباز اين كتاب به عنوان يك كتاب درسى مورد توجه قرار گيرد، چنان‌كه حتى در زمان ما نيز علاقه‌مندان به دانش طب سنتى همچنان از اين اثر به عنوان كتاب درسى استفاده مى‌نمايند. درخواست برخى از دوستان در شرح كتاب قانونچه، انگيزه نگارش كتاب را فراهم آورده است.<ref>مفرح القلوب، ص2</ref> | |||
هر چند اسم قانونچه تداعى كننده، اين مطلب است كه اين اثر خلاصه‌اى از قانون است؛ ولى حقيقت اين است كه اين اثر -چنانچه مؤلف در مقدمه گفته- برگرفته از كتب مختلفى است. به هر حال، محتوا، سادگى، نظم منطقى و سير آموزشى كتاب موجب شده كه از ديرباز اين كتاب به عنوان يك كتاب درسى مورد توجه قرار گيرد، چنان‌كه حتى در زمان ما نيز علاقه‌مندان به دانش طب سنتى همچنان از اين اثر به عنوان كتاب درسى استفاده مى‌نمايند. درخواست برخى از دوستان در شرح كتاب قانونچه، انگيزه نگارش كتاب را فراهم آورده است. | |||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
مفرّح القلوب تنها شرح پنج مقاله اول [[خلاصة القانون في الطب: قانونچه|قانونچه]] است و مؤلف مبحث امراض آن را شرح نكرده، بلكه خواننده را در اين قسمت به كتاب ديگرش، طب اكبرى ارجاع داده است. | |||
مؤلف در نگارش اين اثر ابتدا بخشى از [[خلاصة القانون في الطب: قانونچه|قانونچه]] را عيناً نقل مى‌كند و سپس ترجمه آن را مى‌نگارد و در ادامه اين قسمت را شرح مى‌دهد و به همين ترتيب پنج مقاله اول قانونچه را ترجمه و شرح مى‌كند. | |||
مؤلف در نگارش اين اثر ابتدا بخشى از قانونچه را عيناً نقل مى‌كند و سپس ترجمه آن را مى‌نگارد و در ادامه اين قسمت را شرح مى‌دهد و به همين ترتيب پنج مقاله اول قانونچه را ترجمه و شرح مى‌كند. | |||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
اهميت كتاب قانونچه و اقبال عمومى به آن سبب شده است كه شروح متعددى به اين كتاب مختصر نگاشته شود. | اهميت كتاب قانونچه و اقبال عمومى به آن سبب شده است كه شروح متعددى به اين كتاب مختصر نگاشته شود. | ||
| خط ۶۵: | خط ۴۶: | ||
مؤلف در شرح مراد چغمينى از بسيارى از منابع مهم طب سنتى استفاده مى‌كند، ولى چنان‌كه مؤلف خود تصريح مى‌كند، بيشترين استفاده او از قانون و شرح قرشى بر آن است. وى مى‌گويد: «در اثناى نگارش اين رساله اگر چه اكثر كتب حاضر مى‌شدند، ليكن بيشتر از قانون و شرح قرشى مرقوم مى‌گشت». | مؤلف در شرح مراد چغمينى از بسيارى از منابع مهم طب سنتى استفاده مى‌كند، ولى چنان‌كه مؤلف خود تصريح مى‌كند، بيشترين استفاده او از قانون و شرح قرشى بر آن است. وى مى‌گويد: «در اثناى نگارش اين رساله اگر چه اكثر كتب حاضر مى‌شدند، ليكن بيشتر از قانون و شرح قرشى مرقوم مى‌گشت». | ||
هر چند مؤلف در شرح اين اثر از مراجعه به كتب گذشتگان غفلت نورزيده، ولى اهميت اين اثر تنها در نقل قول از ديگران نيست، بلكه شرح و نقد كلام اطباى بزرگ به بيانى روشن و ساده مهم‌ترين ويژگى اين كتاب است. همين ويژگى باعث شده كه حكيمانى كه پس از مؤلف قصد نگارش متنى در كليات طب سنتى داشته‌اند، به اين كتاب نيز مراجعه كنند. از جمله حكيم مير محمدحسين عقيلى خراسانى در خلاصه الحكمه چندين بار تحقيقات مؤلف در اين كتاب را نقل و احياناً نقد مى‌كند. | هر چند مؤلف در شرح اين اثر از مراجعه به كتب گذشتگان غفلت نورزيده، ولى اهميت اين اثر تنها در نقل قول از ديگران نيست، بلكه شرح و نقد كلام اطباى بزرگ به بيانى روشن و ساده مهم‌ترين ويژگى اين كتاب است. همين ويژگى باعث شده كه حكيمانى كه پس از مؤلف قصد نگارش متنى در كليات طب سنتى داشته‌اند، به اين كتاب نيز مراجعه كنند. از جمله حكيم مير محمدحسين عقيلى خراسانى در خلاصه الحكمه چندين بار تحقيقات مؤلف در اين كتاب را نقل و احياناً نقد مى‌كند.<ref>خلاصة الحكمة، ص815 و931 و999 و1101</ref> | ||
==وضعيت كتاب== | ==وضعيت كتاب== | ||
نسخه مورد استفاده در لاهور پاکستان چاپ شده است. ضمناً چنان كه پرفسور [[حکیم نیر واسطی|حكيم نير واسطى]] در تاريخ روابط پزشکى ايران و پاکستان گفته، اين كتاب با عنوان اکسیر القلوب توسط حكيم مولوى نور كريم به زبان اردو ترجمه شده است.<ref>تاريخ روابط پزشکى ايران و پاکستان، ص 463</ref> | |||
==پانویس== | |||
<references/> | |||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
| خط ۷۷: | خط ۶۰: | ||
مقدمه و متن كتاب | مقدمه و متن كتاب | ||
==وابسته‌ها== | |||
{{وابسته‌ها}} | |||
[[خلاصة القانون في الطب: قانونچه]] | |||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده:علوم پزشکی]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۴ سپتامبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۳:۲۷
| مفرح القلوب | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | شاه ارزانی، محمد اکبر بن محمد (نویسنده) |
| ناشر | مطبعة إسلامية |
| مکان نشر | لاهور - پاکستان |
| چاپ | 1 |
| موضوع | پزشکی اسلامی - متون قدیمی تا قرن 14 پزشکی ایرانی - متون قدیمی تا قرن 14 |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | R 128/3 /ش2م7 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
مفرّح القلوب تأليف محمد اكبر بن مير مقيم ارزانى معروف به حكيم ارزانى در حقيقت شرحى فارسى بر كتاب «قانونچه» تأليف محمّد بن محمود چغمينى (متوفى 745ق) منجم و طبيب خوارزمى است. اين اثر، در عين ايجاز، پرمحتوا و آموزنده است.
هر چند اسم قانونچه تداعى كننده، اين مطلب است كه اين اثر خلاصه‌اى از قانون است؛ ولى حقيقت اين است كه اين اثر -چنانچه مؤلف در مقدمه گفته- برگرفته از كتب مختلفى است. به هر حال، محتوا، سادگى، نظم منطقى و سير آموزشى كتاب موجب شده كه از ديرباز اين كتاب به عنوان يك كتاب درسى مورد توجه قرار گيرد، چنان‌كه حتى در زمان ما نيز علاقه‌مندان به دانش طب سنتى همچنان از اين اثر به عنوان كتاب درسى استفاده مى‌نمايند. درخواست برخى از دوستان در شرح كتاب قانونچه، انگيزه نگارش كتاب را فراهم آورده است.[۱]
ساختار
مفرّح القلوب تنها شرح پنج مقاله اول قانونچه است و مؤلف مبحث امراض آن را شرح نكرده، بلكه خواننده را در اين قسمت به كتاب ديگرش، طب اكبرى ارجاع داده است.
مؤلف در نگارش اين اثر ابتدا بخشى از قانونچه را عيناً نقل مى‌كند و سپس ترجمه آن را مى‌نگارد و در ادامه اين قسمت را شرح مى‌دهد و به همين ترتيب پنج مقاله اول قانونچه را ترجمه و شرح مى‌كند.
گزارش محتوا
اهميت كتاب قانونچه و اقبال عمومى به آن سبب شده است كه شروح متعددى به اين كتاب مختصر نگاشته شود.
معروف‌ترين شروح نگاشته شده بر قانونچه عبارتند از:
1. شرح مولى حسين بن محمد استرآبادى (متوفى 831ق)؛ 2. شرح ملا يحيى فتاحى نيشابورى (متوفى 832ق)؛ 3. شرح عبدالفتاح بن عبدالله قزوينى به نام المفرح فى علم الطب؛ 4. شرح ابوالقاسم بن محمد جعفر نائينى؛ 5. شرح لطفعلى بن محمدكاظم تبريزى ملقب به صدرالافاضل؛ 6. شرح محمد مؤمن جزايرى شيرازى (متوفى 1181ق) به نام تحفة الغريب و نخبة الطبيب.
و از مهم‌ترين اين شروح و بلكه مشهورترين آن‌ها مفرّح القلوب است كه مؤلف آن را به نام پادشاه وقت سلطان محمد فرخ و به زبان فارسى تأليف كرده است.
مؤلف در شرح مراد چغمينى از بسيارى از منابع مهم طب سنتى استفاده مى‌كند، ولى چنان‌كه مؤلف خود تصريح مى‌كند، بيشترين استفاده او از قانون و شرح قرشى بر آن است. وى مى‌گويد: «در اثناى نگارش اين رساله اگر چه اكثر كتب حاضر مى‌شدند، ليكن بيشتر از قانون و شرح قرشى مرقوم مى‌گشت».
هر چند مؤلف در شرح اين اثر از مراجعه به كتب گذشتگان غفلت نورزيده، ولى اهميت اين اثر تنها در نقل قول از ديگران نيست، بلكه شرح و نقد كلام اطباى بزرگ به بيانى روشن و ساده مهم‌ترين ويژگى اين كتاب است. همين ويژگى باعث شده كه حكيمانى كه پس از مؤلف قصد نگارش متنى در كليات طب سنتى داشته‌اند، به اين كتاب نيز مراجعه كنند. از جمله حكيم مير محمدحسين عقيلى خراسانى در خلاصه الحكمه چندين بار تحقيقات مؤلف در اين كتاب را نقل و احياناً نقد مى‌كند.[۲]
وضعيت كتاب
نسخه مورد استفاده در لاهور پاکستان چاپ شده است. ضمناً چنان كه پرفسور حكيم نير واسطى در تاريخ روابط پزشکى ايران و پاکستان گفته، اين كتاب با عنوان اکسیر القلوب توسط حكيم مولوى نور كريم به زبان اردو ترجمه شده است.[۳]
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن كتاب