مفاكهة الخلان في حوادث الزمان

مفاکهة الخلان في حوادث الزمان (دار الکتب العلمیة)
پدیدآوران	منصور، خلیل (محقق) ابن طولون، محمد بن علی (نویسنده)
ناشر	دار الکتب العلمية، منشورات محمد علي بيضون
مکان نشر	بیروت - لبنان
سال نشر	1418 ق
چاپ	1
موضوع	سوریه - تاریخ مصر - تاریخ مصر - تاریخ - 1250 - 1517م.
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‏DS‎‏ ‎‏97‎‏ ‎‏/‎‏الف‎‏2
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

مفاكهة الخلان في حوادث الزمان تألیف شمس‌الدين محمد بن على بن احمد بن طولون صالحى به زبان عربى است. كتاب از منابع مهم قرن نهم درباره تاريخ مصر و شام (سيطره حكومت طولونيان) مى‌باشد. مؤلف كتاب كه يكى از بزرگ‌ترين مؤلفان آل طولون است كه اين اثر را به تقليد از تذكرة الاخوان فى حوادث الزمان نعيمى نوشته است.

ساختار

كتاب مشتمل بر مقدمه، شرح حال مؤلف و دو بخش است. كتاب بر اساس سالشمار بيان و به ترتيب از سال 884ق اطلاعات تاريخى هر سال ذكر شده است.

گزارش محتوا

در مقدمه كتاب به اختصار محتواى كتاب به قلم خليل منصور محقق كتاب نوشته شده است.

در بخش ترجمه مؤلف نيز شرح حال مختصرى از مؤلف بيان شده است.

در اين كتاب حوادث كوچك و بزرگ از روزگار ابن طولون بيان شده است. همچنين از احولات زندگى مردم و عوامل حوادث روزگار، طريقه وقوع اين حوادث، فتوحات، آشوبها و... سخن به بيان آمده است.

قسم اول كتاب در ذيل سى و شش سال به حوادث سال‌هاى 884ق تا 921ق اختصاص دارد كه در ذيل تاريخ هر سال ذكر شده است. در بيان حوادث سال 885ق چنين مى‌خوانيم كه در روز شنبه هفدهم ماه، طوفان عظيمى وزيدن گرفت. اين طوفان تا نيمه شب ادامه يافت. در اين ايام امير وردبش از قاهره برگشت و سلطان او را مورد توبيخ قرار داد.

قسم دوم حوادث سال 922 تا 926ق را دربر دارد. در ايام سال 924ق بيان داشته است در روز چهارشنبه... عده‌اى از اروام قصّاد وارد شدند. و بعضى گفته‌اند كه اسماعيل صوفى رئيس لشكر خارجى نيز همراه آنها بود...

مؤلف در بيان مطالب كتاب تنها به مشاهدات خود بسنده نكرده و بعضى از اقوال را نيز در كتاب خود بيان كرده است. گزارش روزها معمولا كوتاه و در چند سطر بيان شده است.

وضعيت كتاب

كتاب داراى پاورقى و توضيحاتى از محقق كتاب مى‌باشد. برخى از گزارشات كتاب ناتمام مانده است كه با عباراتى مانند «انقطاع فى النص» در پاورقى به آن اشاره شده است. در انتهاى كتاب تنها فهرست مطالب ذكر شده است.

منابع مقاله

مقدمه و متن كتاب

وابسته‌ها

تاریخ مصر لیوحنا النقيوسي، رؤية قبطية للفتح الإسلامي

الشيعة في مصر من الإمام علي حتى الإمام الخميني