شوارد الإعراب

شوارد الإعراب
پدیدآوران	صافي، محمود (نویسنده)
ناشر	دار الفکر
مکان نشر	سوريه - دمشق
چاپ	1
شابک	‎1-57547-362-3
تعداد جلد	1
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

شوارد الإعراب، اثر محمود صافی، دربردارنده توضیح و تشریح اعراب پاره‌ای از کلمات و ترکیباتی است که از نظر اعرابی نادر و غریبند؛ اعم از آنچه در اشعار و اقوال عرب است و آنچه در قرآن کریم وجود دارد.

نویسنده از آنجا که در خلال سال‎ها تدریس زبان عربی، به برخی از کلمات و ترکیبات که از نظر اعراب، غریبند و نمی‌توان آنها را به‌روشنی به یک قاعده نحوی مدون در کتب درسی بازگرداند، یا آنکه در اعراب آن‌ها بر تأویل و تخریج حسب معنی مقصود در نص اعتماد می‌شود، برخورد کرده است، چنین صلاح دیده که این کتاب را برای توضیح و تشریح پاره‌ای از آن کلمات و ترکیبات که از نظر اعرابی دشوارند، به رشته تحریر درآورد.

ساختار

کتاب با دو مقدمه از نورالدین شمسی پاشا و نویسنده آغاز و مطالب، حاوی صد مسئله نحوی و اعراب صدوشصت بیت از اشعار عرب و همچنین آیات قرآنی و اقوال مأثوره می‌باشد.

گزارش محتوا

در مقدمه شمسی پاشا، علاوه بر بیان اهمیت و جایگاه علم نحو، به امتیازات کتاب حاضر، اشاره گردیده است.

در مقدمه نویسنده، ضمن بیان انگیزه تألیف، به روش کار نویسنده و امتیازات کتاب، اشاره شده است.

نویسنده سعی کرده است تا الفاظی را که اعراب آنها نادر و دشوار است، در ضمن آیات قرآنی، احادیث شریف، ابیات شعرای قدیم، جملات نثری و... توضیح دهد؛ تا ضمن نشان دادن تعبیر فصیح و صحیح در خلال این شواهد، اعراب آن‌ها روشن‎تر شود؛ زیرا اعراب این‌گونه کلمات در ضمن شواهد، بهتر از هنگامی که الفاظ مزبور، مجرد از شواهد آورده شوند، نمایان می‌گردد.

وی ابحاث و مسائل کتاب را بر اساس ترتیب هجائی و حروف اصلی کلمات تنظیم نموده است تا دسترسی به آن‌ها آسان گردیده و خواننده به‌راحتی بتواند شواهد مورد نظر خود را یافته و از آن بهره‌برداری نماید؛ بنابراین برای پیدا کردن فلان مسئله اعرابی، کافی است که کلمه مورد نظر به اصل اشتقاقی‌اش برگردانده شود و با توجه به حرف اول آن اصل، در میان حروف الفبا به جستجوی آن پرداخته شود؛ مثلاً«ليت شعري» در حرف «شین» دنبال می‌شود.

اگر در مورد اعراب کلمه‌ای اقوال متفاوتی وجود داشته، تلاش نویسنده بر آن بوده که به اوضح و افضل آراء اخذ نموده و آن را نقل نماید و به آرای دیگر در پاورقی اشاره کرده و بسیاری از اوقات، خواننده را به مصدر اصلی که آن رای را از آن نقل نموده، ارجاع داده است.

وضعیت کتاب

فهرست مطالب در ابتدا و فهرست ابیات شعری برحسب قوافی و منابع مورد استفاده نویسنده در انتهای کتاب آمده است.

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.

وابسته‌ها

إعراب الألفية المسماة بتمرين الطلاب في صناعة الإعراب