۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز (جایگزینی متن - ' عبد ' به ' عبد') |
|||
(۵۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | |||
| تصویر =NUR02748J1.jpg | |||
| عنوان =کفایة الأصول | |||
| عنوانهای دیگر = | |||
| پدیدآوران = | |||
[[مؤسسة آل البيت عليهمالسلام لاحياء التراث]] (محقق) | |||
| | |||
| | |||
[[آخوند خراسانی، محمدکاظم بن حسین]] ( | [[آخوند خراسانی، محمدکاظم بن حسین]] (نویسنده) | ||
| زبان =عربی | |||
|زبان | | کد کنگره =BP 159/8 /آ3ک7 1367* | ||
| موضوع = | |||
اصول فقه شیعه - قرن 14 | |||
|کد کنگره | | ناشر = | ||
مؤسسة آل البیت علیهمالسلام لإحیاء التراث | |||
| مکان نشر =قم - ایران | |||
|موضوع | | سال نشر = 1409 ق | ||
|ناشر | |||
|مکان نشر | |||
|سال نشر | |||
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE02748AUTOMATIONCODE | |||
| چاپ =1 | |||
| تعداد جلد =1 | |||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =02748 | |||
| کتابخوان همراه نور =02748 | |||
| کد پدیدآور = | |||
| پس از = | |||
| پیش از = | |||
}} | |||
'''كفاية الأصول'''، اثر عربى [[آخوند خراسانى]] است كه در سالهاى 1321ق، به بعد تأليف شده و برخى، فهم آن را ملاك اجتهاد(به معنى مصطلح) دانستهاند. اين كتاب، آخرين متن درسى علم اصول، در دوره سطح حوزههاى تشيع است كه در آن، آخرين يافتههاى [[آخوند خراسانى]] در علم اصول، به سبک كلاسيك و نو مطرح شده است. | |||
'''كفاية الأصول'''، اثر عربى | |||
== ساختار == | == ساختار == | ||
كتاب، فراهم آمده است از مقدمه، هشت مقصد و خاتمه كه در سه جلد ارائه شده است؛ مقدمه و پنج مقصد اول، قسمت مباحث الفاظ را شامل و سه مقصد ديگر با خاتمه، بيان قسمت ادله عقليه را متكفل مىباشد. | كتاب، فراهم آمده است از مقدمه، هشت مقصد و خاتمه كه در سه جلد ارائه شده است؛ مقدمه و پنج مقصد اول، قسمت مباحث الفاظ را شامل و سه مقصد ديگر با خاتمه، بيان قسمت ادله عقليه را متكفل مىباشد. | ||
كتاب، حاصل مغز متفكرى است كه هم به معقول و هم به منقول نظر داشته است. | كتاب، حاصل مغز متفكرى است كه هم به معقول و هم به منقول نظر داشته است. | ||
اين اثر قيّم، بر اثر ايجاز، جامعيت، دشوارى فهم و درك مطالب عميق آن، از آغاز انتشار، مورد توجه فقهاء و مدرسان بزرگ و محور مبانى علمى و بحثهاى عالى اجتهادى در حوزههاى علمى شيعه واقع گرديده و بهعنوان آخرين كتاب درسى اصول فقه، قبل از درس خارج اصول، انتخاب شده است و به همين جهت، دانشمندان، محقّقان و | اين اثر قيّم، بر اثر ايجاز، جامعيت، دشوارى فهم و درك مطالب عميق آن، از آغاز انتشار، مورد توجه فقهاء و مدرسان بزرگ و محور مبانى علمى و بحثهاى عالى اجتهادى در حوزههاى علمى شيعه واقع گرديده و بهعنوان آخرين كتاب درسى اصول فقه، قبل از درس خارج اصول، انتخاب شده است و به همين جهت، دانشمندان، محقّقان و پژوهشگران بسيارى براى حل معضلات و غوامض و نيز توضيح مقاصد نویسنده، بر آن شرح نوشته يا حاشيه نگاشتهاند. | ||
اين كتاب، يكى از آثار ارزشمند | اين كتاب، يكى از آثار ارزشمند نویسنده است كه از مهمترين و رايجترين تأليفات عصر حاضر مىباشد. | ||
كتاب، علاوه بر مزايا و جهاتى كه در خود داشته است، ترقى و تكميل دانشمندان را نيز ايجاب و ازاينرو ترجيحش را بر كتب اين فن، اقتضاء مىنموده است. | كتاب، علاوه بر مزايا و جهاتى كه در خود داشته است، ترقى و تكميل دانشمندان را نيز ايجاب و ازاينرو ترجيحش را بر كتب اين فن، اقتضاء مىنموده است. | ||
خط ۵۶: | خط ۴۱: | ||
اين اثر، در سالهاى آخر عمر آخوند، در نجف، نوشته شده و دو سال از وقت وى را گرفته است و تا كنون بارها در شهرهاى ايران و عراق تجديد چاپ شده است. | اين اثر، در سالهاى آخر عمر آخوند، در نجف، نوشته شده و دو سال از وقت وى را گرفته است و تا كنون بارها در شهرهاى ايران و عراق تجديد چاپ شده است. | ||
تدريس | تدريس مطالب «كفايه»، قبل از تدوين آن، 6 سال طول كشيده و بعدها كه كتاب، به طبع رسيده، اين مدت تقريبا نصف گرديده است. | ||
== گزارش محتوا == | == گزارش محتوا == | ||
در جلد اول، در مقدمه، سيزده امر زير كه از مبادى فن مىباشد، مورد بحث قرار گرفته است: | در جلد اول، در مقدمه، سيزده امر زير كه از مبادى فن مىباشد، مورد بحث قرار گرفته است: | ||
# تعريف علم اصول و موضوع آن: علم به قواعدى كه براى استنباط حكم شرعى، تعبيه شدهاند. | |||
# تعريف وضع و اقسام آن: نویسنده، معتقد است وضع، نوعى از اختصاص لفظ به معنا و ارتباط خاص بين آن دو بوده كه ناشى از تخصيص آن لفظ، به آن معنا و يا كثرت استعمال مىباشد. | |||
# کیفیت استعمال لفظ در معناى مجازى. | |||
# صحت اطلاق لفظ و اراده نوع يا مثل يا شخص از آن. | |||
# اينكه الفاظ براى معانى من حيث هى هى، وضع شده، نه از حيث مراد بودن آنها. | |||
# وضع مركبات: نویسنده، معتقد كه وضع مركبات، مانند وضع مفردات بوده و نيازى به وضع متفاوت ندارد. | |||
# علائم حقيقت و مجاز. | |||
# احوال پنجگانه لفظ و حكم تعارض ميان آنها: اين احوال، عبارتند از: تجوز، اشتراك، تخصيص، نقل و اضمار. | |||
# حقيقت شرعيه: ثمره بحث از آن، در حمل يا عدم حمل الفاظى كه در كلام شارع واقع شده است، بر معانى لغوى آنها مىباشد. | |||
# صحيح و اعم: نویسنده، معتقد است كه اين مسئله، مبتنى بر ثبوت حقيقت شرعيه مىباشد. وى، پس از بررسى معناى صحت و فساد و لزوم تصور قدر جامع بنا بر هر دو قول، در دو بخش، به ادله هر يك اشاره كرده است: | |||
#:الف) ادله صحيحى: تبادر صحيح، صحت سلب از فاسد، اخبار و عدم تخطى شارع از طريقه واضعين؛ | |||
#:ب) ادله اعمى: تبادر اعم، عدم صحت سلب از فاسد، صحت تقسيم به صحيح و فاسد، اخبار، صحت تعلق نذر و شبه آن به ترك نماز در حمام. | |||
#اشتراك. | |||
#استعمال لفظ در بيشتر از يك معنى: ضمن بحث از اين موضوع، اين توهم كه اخبار دال بر وجود هفت يا هفتاد بطن براى قرآن، بر وقوع اين استعمال دلالت مىكنند، بررسى شده است. | |||
#مبحث مشتق و متعلقات آن: در آن، پيرامون بساطت مفهوم مشتق، فرق بين مشتق و مبادى آن، ملاك حمل، کیفیت حمل صفات خداوند بر ذات مقدسش، چگونگى ارتباط مبادى با ذات و اعتبار تلبس حقيقى، بحث شده است. | |||
الف) ادله صحيحى: تبادر صحيح، صحت سلب از فاسد، اخبار و عدم تخطى شارع از طريقه واضعين؛ | |||
ب) ادله اعمى: تبادر اعم، عدم صحت سلب از فاسد، صحت تقسيم به صحيح و فاسد، اخبار، صحت تعلق نذر و شبه آن به ترك نماز در حمام. | |||
در مقصد اول، در طى سيزده فصل، مطالب مربوط به مبحث اوامر، بحث و بررسى شده است كه مهمترين فصول آن عبارتند از: معنى ماده امر و بحث از اتحاد طلب و اراده، معنى حقيقى صيغه امر، دلالت جمله خبرى بر وجوب، اقتضاء اطلاق صيغه امر نسبت به وجوب توصلى و تعبدى و همچنين نسبت به وجوب نفسى و عينى و تعيينى، امر بعد از حظر، مره و تكرار، فور و تراخى، اجزاء، مقدمه واجب، مسئله ضد و... | در مقصد اول، در طى سيزده فصل، مطالب مربوط به مبحث اوامر، بحث و بررسى شده است كه مهمترين فصول آن عبارتند از: معنى ماده امر و بحث از اتحاد طلب و اراده، معنى حقيقى صيغه امر، دلالت جمله خبرى بر وجوب، اقتضاء اطلاق صيغه امر نسبت به وجوب توصلى و تعبدى و همچنين نسبت به وجوب نفسى و عينى و تعيينى، امر بعد از حظر، مره و تكرار، فور و تراخى، اجزاء، مقدمه واجب، مسئله ضد و... | ||
خط ۹۷: | خط ۶۶: | ||
جلد دوم، دربردارنده مقاصد زير مىباشد: | جلد دوم، دربردارنده مقاصد زير مىباشد: | ||
مقصد دوم كه در آن، | مقصد دوم كه در آن، درباره مبحث نواهى، در سه فصل، بحث شده است و از جمله مهمترين مباحث آن مىتوان به حقيقت مدلول ماده و صيغه نهى، اجتماع امر و نهى، نهى از شىء نسبت به اقتضاى فساد اشاره كرد. | ||
در مقصد سوم، در پنج فصل، به بررسى مطالب مربوط به مفاهيم پرداخته شده است. تعريف مفهوم، مفهوم جمله شرطيه، مفهوم استثناء، لقب، عدد، و ادات حصر از جمله مباحث اين مقصد مىباشند. | در مقصد سوم، در پنج فصل، به بررسى مطالب مربوط به مفاهيم پرداخته شده است. تعريف مفهوم، مفهوم جمله شرطيه، مفهوم استثناء، لقب، عدد، و ادات حصر از جمله مباحث اين مقصد مىباشند. | ||
خط ۱۲۲: | خط ۹۱: | ||
اين كتاب، به زبان عربى، به وسيله انتشارات مؤسسه نشر اسلامى قم، در دو جزء در يك مجلد، در | اين كتاب، به زبان عربى، به وسيله انتشارات مؤسسه نشر اسلامى قم، در دو جزء در يك مجلد، در سالق چاپ و منتشر شده است. | ||
حدود 73 نفر بر اين كتاب حاشيه نوشتهاند، حدود 17 نفر آن را شرح كردهاند و حدود 13 نفر، بر آن تقرير نوشتهاند. | حدود 73 نفر بر اين كتاب حاشيه نوشتهاند، حدود 17 نفر آن را شرح كردهاند و حدود 13 نفر، بر آن تقرير نوشتهاند. | ||
از جمله شروح و حواشى چاپ شده كتاب عبارتند از: | از جمله شروح و حواشى چاپ شده كتاب عبارتند از: | ||
{{ستون-شروع|2}} | |||
# تعليقة وجيزة فى مباحث الالفاظ، حسن اشگذرى يزدى؛ | |||
# تعليقة على كفاية الاصول، شيخ عباسعلى شاهرودى؛ | |||
# التعليقة على كفاية الاصول، شيخ على قوچانى بن شيخ قاسم؛ | |||
# الحاشية على كفاية الاصول، ميرزا ابوالحسن بن عبدالحسين مشكينى؛ | |||
# الحاشية على الكفاية، شيخ محمد على بن محمد جعفر صفايى حائرى قمى؛ | |||
# حقائق الاصول، [[حکیم، سید محسن|سيد محسن طباطبائى حكيم]]؛ | |||
# حاشيه كفايه، شيخ مهدى بن شيخ محمدحسین بن عزيز خالصى كاظمى؛ | |||
# حاشية على كفاية الاصول، شيخ محمد بن على، مشهور به سلطان العلماء عراقى؛ | |||
# حاشية الكفاية، مرحوم سيّد محمّد حسين طباطبائى تبريزى؛ | |||
# حاشية الكفاية، سيد محمد بن حسين موسوى نجفآبادى؛ | |||
# حاشيه بر كفايه، [[آملی، محمدتقی|محمدتقى آملى]] بن ملا محمد؛ | |||
# دروس و حلول فى شرح كفاية الاصول، على بن حسين علوى؛ | |||
# دراسات فى اصول الفقه، سيّد محمّد كلانتر؛ | |||
# سبائك الذهب فى شرح الكفاية، شيخ محمّد صالح حائرى، معروف به علاّمه مازندرانى؛ | |||
# شرح كفاية الاصول، شيخ عبدالحسين بن شيخ عيسى رشتى نجفى؛ | |||
# طريق الوصول الى تحقيق كفاية الاصول، محمّد كرمى بن شيخ نصراللّه حويزى؛ | |||
# عناية الاصول فى شرح كفاية الاصول، سيّد مرتضى حسينى فيروزآبادى؛ | |||
# منتهى الدراية فى توضيح الكفاية، سيّد محمد جعفر جزايرى مروج؛ | |||
# مصباح العقول، محمّد بن محمّد حسين اشكورى؛ | |||
# نهاية المأمول فى شرح كفاية الاصول، مير سيّد حسن بن سيّد عزيز رضوى قمى، متخلص به «قدرت»؛ | |||
# نهاية المأمول فى شرح كفاية الاصول، سيّد حسين بن سيّد عزيز حسينى تهرانى؛ | |||
# نهاية الوصول فى شرح كفاية الاصول، شيخ مصطفى کرمانشاهى بن مرحوم شيخ مرتضى؛ | |||
# نهاية الدارية فى شرح الكفاية، شيخ محمدحسین غروى اصفهانى، مشهور به كمپانى؛ | |||
# نهاية النهاية فى شرح الكفاية، ميرزا على بن عبدالحسين بن مولى اصغر بن محمدباقرايروانى؛ | |||
# نهاية المأمول فى شرح كفاية الاصول، شيخ محمد على اجتهادى؛ | |||
# نهاية الاصول الى كفاية الاصول، سيّد مصطفى محسن موسوى حائرى؛ | |||
# الهداية فى شرح الكفاية، شيخ عبدالحسين بن محمّد تقى آل شيخ اسد اللّه كاظمى؛ | |||
# الهداية فى شرح الكفاية، سيّد محمّد جعفر بن محمّد طاهر موسوى طاهرى شيرازى. | |||
{{پایان}} | |||
== منابع مقاله == | |||
# مقدمه و متن كتاب. | |||
# باقرى بيدهندى، ناصر، «كتابشناسى كتب درسى حوزه(2): كفاية الاصول / خراسانى، ملا محمد كاظم»، پايگاه مجلات تخصصى نور، قرآن و حديث، نور علم، فروردين 1368ش، شماره 30. | |||
==وابستهها== | |||
{{وابستهها}} | |||
[[نهایة الوصول في شرح كفايه الأصول]] | |||
[[بدایة الوصول فی شرح کفایة الأصول]] | [[بدایة الوصول فی شرح کفایة الأصول]] | ||
خط ۲۰۲: | خط ۱۴۸: | ||
[[نهایة الدرایة في شرح الکفایة]] | [[نهایة الدرایة في شرح الکفایة]] | ||
[[منتهی الوصول إلی غوامض | [[منتهی الوصول إلی غوامض كفاية الأصول من إفادات سيدنا العلامة الرباني السيد أبوالحسن الإصفهاني قدسسرهالعالی]] | ||
[[دروس في الکفایة]] | [[دروس في الکفایة]] | ||
[[غایة الأصول في شرح کفایة الأصول]] | [[غایة الأصول في شرح کفایة الأصول]] | ||
[[دروس و حلول في شرح كفاية الأصول]] | |||
[[الهدایة إلی أسرار الکفایة]] | [[الهدایة إلی أسرار الکفایة]] | ||
خط ۲۱۹: | خط ۱۶۷: | ||
[[تعلیقة القوچاني علی کفایة الأصول]] | [[تعلیقة القوچاني علی کفایة الأصول]] | ||
[[تعليقة وجيزة في مباحث الألفاظ علی الكفاية]] | |||
[[ترجمه و شرح کفایة الأصول]] | [[ترجمه و شرح کفایة الأصول]] | ||
خط ۲۳۲: | خط ۱۸۲: | ||
[[منتهی العنایة في شرح الکفایة]] | [[منتهی العنایة في شرح الکفایة]] | ||
[[ | [[نهایة الوصول في شرح كفايه الأصول]] | ||
[[خود آموز کفایه]] | [[خود آموز کفایه]] | ||
خط ۲۳۸: | خط ۱۸۸: | ||
[[کفایة الأصول]] | [[کفایة الأصول]] | ||
[[دروس و حلول فی شرح کفایه الاصول ( مباحث الفاظ)]] | [[دروس و حلول فی شرح کفایه الاصول (مباحث الفاظ)]] | ||
[[شرح کفایة الأصول ( رشتی، عبدالحسین)]] | [[شرح کفایة الأصول (رشتی، عبدالحسین)]] | ||
[[طریق الوصول الی تحقیق کفایة الأصول]] | [[طریق الوصول الی تحقیق کفایة الأصول]] | ||
خط ۲۶۲: | خط ۲۱۲: | ||
[[منتهی الدرایة في توضیح الکفایة]] | [[منتهی الدرایة في توضیح الکفایة]] | ||
[[نهایة الدرایة فی شرح الکفایة ( طبع قدیم)]] | [[نهایة الدرایة فی شرح الکفایة (طبع قدیم)]] | ||
[[نهایة النهایة في شرح الکفایة]] | [[نهایة النهایة في شرح الکفایة]] | ||
خط ۲۷۰: | خط ۲۲۰: | ||
[[دروس في مسائل علم الأصول]] | [[دروس في مسائل علم الأصول]] | ||
[[رده:کتابشناسی]] | [[رده:کتابشناسی]] | ||
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]] | [[رده:اسلام، عرفان، غیره]] |
ویرایش