۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
←منابع مقاله
جز (جایگزینی متن - '== گزارش محتوا == ' به '== گزارش محتوا == ') |
|||
| (۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
| عنوان‌های دیگر =کتاب الافعال | | عنوان‌های دیگر =کتاب الافعال | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[معافری، سعید بن محمد]] ( | [[معافری، سعید بن محمد]] (نویسنده) | ||
| زبان =عربی | | زبان =عربی | ||
| کد کنگره =PJ 6145 /م6الف7 | | کد کنگره =PJ 6145 /م6الف7 | ||
| خط ۱۴: | خط ۱۴: | ||
زبان عربی - مسایل لغوی | زبان عربی - مسایل لغوی | ||
| ناشر = | | ناشر = | ||
مؤسسة دار الشعب | |||
| مکان نشر =قاهره - مصر | | مکان نشر =قاهره - مصر | ||
| سال نشر = 1423 ق | | سال نشر = 1423 ق | ||
| خط ۲۱: | خط ۲۱: | ||
| چاپ =1 | | چاپ =1 | ||
| تعداد جلد =4 | | تعداد جلد =4 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =15206 | |||
| کتابخوان همراه نور =15206 | |||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| خط ۲۷: | خط ۲۸: | ||
}} | }} | ||
'''كتاب الأفعال'''، تأليف [[معافری، سعید بن محمد|سعيد بن محمد معافرى سرقسطى]] (متوفى حدود 400ق)، معروف به ابن حداد<ref>مقدمه محقق، ص 11</ref>، از جمله آثار با موضوع ادبيات عربى است كه با تحقيق حسين محمد محمدشرف و مقدمه محمدمهدى علام منتشر شده است. محمدمهدى علام در مقدمه‌اش بر كتاب، انگيزه اصلى | '''كتاب الأفعال'''، تأليف [[معافری، سعید بن محمد|سعيد بن محمد معافرى سرقسطى]] (متوفى حدود 400ق)، معروف به ابن حداد<ref>مقدمه محقق، ص 11</ref>، از جمله آثار با موضوع ادبيات عربى است كه با تحقيق حسين محمد محمدشرف و مقدمه محمدمهدى علام منتشر شده است. محمدمهدى علام در مقدمه‌اش بر كتاب، انگيزه اصلى نویسنده را از نگارش اين كتاب، تكميل «كتاب الأفعال» استادش دانسته است<ref>مقدمه، ص 6</ref>اين كتاب در حقيقت تكميل و بسط كتاب ابن قوطيه است. | ||
== ساختار == | == ساختار == | ||
كتاب، در چهار جزء و پنج جلد تنظيم شده است كه جلد پنجم به فهارس اختصاص دارد. | كتاب، در چهار جزء و پنج جلد تنظيم شده است كه جلد پنجم به فهارس اختصاص دارد. محققین كتاب، ابيات و اشعار كتاب را شماره‌گذارى كرده‌اند كه به 5015 مورد بالغ شده است. | ||
== گزارش محتوا == | == گزارش محتوا == | ||
| خط ۳۹: | خط ۴۰: | ||
ابوعثمان كتابش را بر مبناى مخارج حروف به‌گونه‌اى كه [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سيبويه]] انتخاب كرده، مرتب نموده است كه محقق اثر آن را در جدولى ارائه نموده است<ref>همان</ref> | ابوعثمان كتابش را بر مبناى مخارج حروف به‌گونه‌اى كه [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سيبويه]] انتخاب كرده، مرتب نموده است كه محقق اثر آن را در جدولى ارائه نموده است<ref>همان</ref> | ||
نویسنده در ذيل هر حرف، چهار قسم قرار داده كه عبارتند از: | |||
1. ثلاثى بر وزن فَعَل و أفعَل، به يك معنا؛ | 1. ثلاثى بر وزن فَعَل و أفعَل، به يك معنا؛ | ||
| خط ۵۱: | خط ۵۲: | ||
اين چهار قسم، به‌جز در حرف خاء كه خماسى به‌عنوان قسم پنجم به آن افزوده شده، به همين صورت آمده است. تذكر اين نكته لازم است كه در اينجا ثلاثى و رباعى و خماسى به معناى اصطلاحى آن مراد نبوده و منظور افعال سه يا چهار يا پنج حرفى با قطع نظر از اصلى يا زائد بودن حروف مزبور است. ثلاثى يا رباعى مفرد نيز بدين معناست كه در يك معنا تنها سه حرفى يا چهار حرفى يك فعل استعمال مى‌شود. | اين چهار قسم، به‌جز در حرف خاء كه خماسى به‌عنوان قسم پنجم به آن افزوده شده، به همين صورت آمده است. تذكر اين نكته لازم است كه در اينجا ثلاثى و رباعى و خماسى به معناى اصطلاحى آن مراد نبوده و منظور افعال سه يا چهار يا پنج حرفى با قطع نظر از اصلى يا زائد بودن حروف مزبور است. ثلاثى يا رباعى مفرد نيز بدين معناست كه در يك معنا تنها سه حرفى يا چهار حرفى يك فعل استعمال مى‌شود. | ||
در ذيل افعال ثلاثى (سه حرفى) تقسيم ديگرى ذكر شده كه عبارت است از: مضاعف، ثلاثى صحيح، ثلاثى مهموز و ثلاثى معتل، كه در اكثر حروف رعايت شده است. همچنين در ذيل تمامى چهار قسم قبل، صيغه‌هاى مختلف به ترتيب زير لحاظ شده است: فَعَلَ‌َ، فَعَلَ و فَعِلَ، فَعِلَ و فَعُلَ و...، كه اين ترتيب نيز جز در موارد سهوى رعايت شده است. رباعى مفرد نيز غالباً بر اين اوزان آمده است: أفعَلَ، فَعلَلَ، تَفَعلَلَ، فعَّلَ، تَفَعَّل و..<ref>همان، ص 27 - 25</ref> | در ذيل افعال ثلاثى (سه حرفى) تقسيم ديگرى ذكر شده كه عبارت است از: مضاعف، ثلاثى صحيح، ثلاثى مهموز و ثلاثى معتل، كه در اكثر حروف رعايت شده است. همچنين در ذيل تمامى چهار قسم قبل، صيغه‌هاى مختلف به ترتيب زير لحاظ شده است: فَعَلَ‌َ، فَعَلَ و فَعِلَ، فَعِلَ و فَعُلَ و...، كه اين ترتيب نيز جز در موارد سهوى رعايت شده است. رباعى مفرد نيز غالباً ً بر اين اوزان آمده است: أفعَلَ، فَعلَلَ، تَفَعلَلَ، فعَّلَ، تَفَعَّل و..<ref>همان، ص 27 - 25</ref> | ||
== وضعيت كتاب == | == وضعيت كتاب == | ||
| خط ۶۱: | خط ۶۲: | ||
==پانويس == | ==پانويس == | ||
<references /> | <references/> | ||
== منابع مقاله == | == منابع مقاله == | ||
| خط ۶۷: | خط ۶۸: | ||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده:زبان و ادبیات شرقی (مصری، قبطی، سامی، آشوری، سومری، عبری، آرامی، سریانی، عربی، حبشی)]] | |||