شرح شواهد المغني: تفاوت میان نسخه‌ها

۲٬۲۵۹ بایت اضافه‌شده ،  ‏۸ اوت ۲۰۲۱
جز
جایگزینی متن - 'بداءة النحو (صفایی حائری)' به 'بداءة النحو (صفایی)'
(صفحه ای تازه حاوی «<div class='wikiInfo'> [[پرونده:NUR15200J1.jpg|بندانگش» ایجاد کرد.)
 
جز (جایگزینی متن - 'بداءة النحو (صفایی حائری)' به 'بداءة النحو (صفایی)')
 
(۲۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
<div class='wikiInfo'>
{{جعبه اطلاعات کتاب
[[پرونده:NUR15200J1.jpg|بندانگشتی|شرح شواهد المغني]]
| تصویر =NUR15200J1.jpg
{| class="wikitable aboutBookTable" style="text-align:Right"
| عنوان =شرح شواهد المغني
|+ |
| عنوان‌های دیگر =مغنی اللبیب عن کتب الاعاریب. برگزیده. شرح
|-
| پدیدآوران =
! نام کتاب!! data-type='bookName'|شرح شواهد المغني
[[سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر]] (نویسنده)
|-
| زبان =عربی
|نام های دیگر کتاب
| کد کنگره =‏PJ‎‏ ‎‏6151‎‏ ‎‏/‎‏الف‎‏2‎‏ ‎‏م‎‏60235‎‏
|data-type='otherBookNames'|مغنی اللبیب عن کتب الاعاریب. برگزیده. شرح
| موضوع =
|-
ابن هشام، عبدالله بن یوسف، 708 - 761ق. مغنی اللبیب عن کتب الاعاریب - نقد و تفسیر
|پدیدآورندگان
|data-type='authors'|[[سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌‌بکر]] (نويسنده)
|-
|زبان  
|data-type='language'|عربی
|-
|کد کنگره  
|data-type='congeressCode' style='direction:ltr'|‏PJ‎‏ ‎‏6151‎‏ ‎‏/‎‏الف‎‏2‎‏ ‎‏م‎‏60235‎‏
|-
|موضوع  
|data-type='subject'|ابن هشام، عبد الله بن یوسف، 708 - 761ق. مغنی اللبیب عن کتب الاعاریب - نقد و تفسیر


زبان عربی - شواهد شعری
زبان عربی - شواهد شعری


زبان عربی - نحو
زبان عربی - نحو
|-
| ناشر =
|ناشر  
ادب الحوزه
|data-type='publisher'|ادب الحوزه
| مکان نشر =قم - ایران
|-
| سال نشر =  
|مکان نشر  
|data-type='publishPlace'|قم - ایران
|-
|سال نشر  
|data-type='publishYear'|
|-class='articleCode'
|کد اتوماسیون
|data-type='automationCode'|AUTOMATIONCODE15200AUTOMATIONCODE
|}
</div>


| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE15200AUTOMATIONCODE
| چاپ =1
| تعداد جلد =2
| کتابخانۀ دیجیتال نور =15200
| کتابخوان همراه نور =15200
| کد پدیدآور =
| پس از =
| پیش از =
}}
'''شرح شواهد المغني'''، اثر [[سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر|جلال‌الدين عبدالرحمان بن ابوبكر سيوطى]]، به زبان عربى، در توضيح و شرح ابياتى است كه [[ابن هشام، عبدالله بن یوسف|ابن هشام انصارى]] در كتاب «[[مغني اللبيب عن كتب الأعاريب]]» به آنها استناد نموده است.


== معرفى اجمالى ==
تصحيحات و تعليقات علامه شيخ محمد محمود ابن تلاميد التركزى، در كتاب درج شده است.
 
== ساختار ==
كتاب در دو جلد تنظيم گرديده است؛ بدين ترتيب كه با مقدمه احمد ظافر كوجان آغاز شده و پس از آن، مقدمه مؤلف قرار گرفته و اشعار، مطابق همان نظمى كه در كتاب [[مغني اللبيب عن كتب الأعاريب|مغنى]] آمده، ذكر شده است.
 
روش كار مؤلف چنين است كه با ذكر هر شاهد به همراه بعضى از قسمت‌هاى قصيده مشتمل بر آن شاهد، نخست به شرح و توضيح لغات و اصطلاحات پرداخته، سپس در ذيل عنوان «فائده»، به پاره‌اى توضيحات درباره شاعر و ساير امور پرداخته است و اين سير را تا پايان كتاب در همه شواهد، دنبال كرده است.
 
== گزارش محتوا ==
مؤلف در اين كتاب، شاعر شعر مورد استشهاد را معرفى مى‌كند، مشكلات لفظى يا معنايى آن را ذكر مى‌نمايد و به ذكر برخى از ابيات قبل يا بعد شاهد مورد نظر مى‌پردازد.
 
[[سيوطى]] در اين كتاب سعى نموده است كه شواهد مذكور در كتاب [[مغني اللبيب عن كتب الأعاريب|مغنى]] را به قائلينش نسبت دهد و مشكلات لفظى و معنايى كتاب را حل نمايد.
 
نقش عمده [[سيوطى]] در اين كتاب، جمع‌آورى و ترتيب است؛ هرچند در پاره‌اى از موارد، رأى خود را نيز ابراز نموده است. در اين بين، وى قسمت‌هايى از قصيده‌اى را كه شاهد شعرى در آن بوده، آورده و به تفسير و توضيح مشكلات آن از جملات و كلمات پرداخته و اگر اختلافى در روايت بوده، با استناد هر قول به قائلش، اختلافات را ذكر كرده است. اين كتاب سرشار از مطالبى است كه كتب لغت و شعر آنها را در بر گرفته است.
 
از آنجا كه علماى ادبيات عرب، براى اثبات قواعد زبان عربى، بسيارى از اوقات به اشعار ادوار مختلف استشهاد و استدلال نموده‌اند، ناچار شده‌اند شعر را به چند دوره و شعرا را به چند طبقه تقسيم نمايند به شرح زير:
# شعراى جاهلى: مقصود شعرايى است كه قبل از اسلام بوده‌اند، مانند امرؤالقيس، اعشى و...
# شعراى مخضرمى: مقصود شعرايى است كه هم جاهليت را درك كرده‌اند و هم اسلام را، مانند لبيد، حسان و...
# شعراى متقدم يا شعراى اسلامى: مقصود شعرايى است كه در صدر اسلام بوده‌اند، مانند جرير و فرزدق و...
# شعراى مولد يا محدث: مقصود شعرايى است كه بعد از شعراى صدر اسلام آمده‌اند، مانند بشار و ابونواس و...
اينها بخشى از مطالبى است كه در مقدمه احمد ظافر كوجان آمده است.
 
== وضعيت كتاب ==
 
 
پاورقى‌هاى كتاب، بيشتر مربوط به ارجاع اسانيد و شرح و توضيح لغات غريب و نادر مى‌باشد.
 
فهرست‌هاى شواهد، تراجم، مراجع تحقيق، ادوات و موضوعات عامه و همچنين جدول خطا و صواب در پايان جلد دوم درج شده است.
 
== منابع مقاله ==
 
 
مقدمه و متن كتاب.
 
==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}
 
[[البهجة المرضية علی ألفية ابن مالك]]
 
[[مغني اللبيب عن كتب الأعاريب]]
 
[[تحفة الأديب في نحاة مغني اللبيب]]


[[النحو الوافي مع ربطه بالأساليب الرفيعة و الحياة اللغوية المتجددة]]


«شرح شواهد المغني»، اثر جلال‌الدين عبدالرحمان بن ابوبكر سيوطى، به زبان عربى، در توضيح و شرح ابياتى است كه ابن هشام انصارى در كتاب «مغني اللبيب عن كتب الأعاريب» به آنها استناد نموده است.
[[النحو الكافي]]


تصحيحات و تعليقات علامه شيخ محمد محمود ابن تلاميد التركزى، در كتاب درج شده است.
[[خودآموز هداية في النحو]]
 
[[معجم القواعد العربية في النحو و التصريف]]
 
[[المعجم المفصل في النحو العربي]]
 
[[مبادئ العربية في الصرف و النحو]]
 
[[النحو المستطاب: سؤال و جواب و إعراب]]
 
[[الجمل في النحو]]
 
[[أصول النحو عند السيوطي بين النظرية و التطبيق]]
 
[[الاقتراح في علم أصول النحو]]
 
[[الإنصاف في مسائل الخلاف بين النحو البصريين و الكوفيين]]
 
[[همع الهوامع شرح جمع الجوامع في النحو]]


== ساختار ==
[[شرح ملاجامي علی متن الكافية في النحو]]


[[أوضح المسالك إلی ألفية ابن مالك]]


كتاب در دو جلد تنظيم گرديده است؛ بدين ترتيب كه با مقدمه احمد ظافر كوجان آغاز شده و پس از آن، مقدمه مؤلف قرار گرفته و اشعار، مطابق همان نظمى كه در كتاب مغنى آمده، ذكر شده است.
[[النحو الواضح في قواعد اللغة العربية (المرحلة الابتدائية)]]


روش كار مؤلف چنين است كه با ذكر هر شاهد به همراه بعضى از قسمت‌هاى قصيده مشتمل بر آن شاهد، نخست به شرح و توضيح لغات و اصطلاحات پرداخته، سپس در ذيل عنوان «فائده»، به پاره‌اى توضيحات در باره شاعر و ساير امور پرداخته است و اين سير را تا پايان كتاب در همه شواهد، دنبال كرده است.
[[كشف المشكل في النحو]]


== گزارش محتوا ==
[[اللمع في العربية]]


[[أسرار العربية]]


مؤلف در اين كتاب، شاعر شعر مورد استشهاد را معرفى مى‌كند، مشكلات لفظى يا معنايى آن را ذكر مى‌نمايد و به ذكر برخى از ابيات قبل يا بعد شاهد مورد نظر مى‌پردازد.
[[شرح الشواهد الشعرية في أمات الكتب النحوية لأربعة آلاف شاهد شعري]]


سيوطى در اين كتاب سعى نموده است كه شواهد مذكور در كتاب مغنى را به قائلينش نسبت دهد و مشكلات لفظى و معنايى كتاب را حل نمايد.
[[التطبيق النحوي]]


نقش عمده سيوطى در اين كتاب، جمع‌آورى و ترتيب است؛ هرچند در پاره‌اى از موارد، رأى خود را نيز ابراز نموده است. در اين بين، وى قسمت‌هايى از قصيده‌اى را كه شاهد شعرى در آن بوده، آورده و به تفسير و توضيح مشكلات آن از جملات و كلمات پرداخته و اگر اختلافى در روايت بوده، با استناد هر قول به قائلش، اختلافات را ذكر كرده است. اين كتاب سرشار از مطالبى است كه كتب لغت و شعر آنها را در بر گرفته است.
[[شرح جمل الزجاجي]]


از آنجا كه علماى ادبيات عرب، براى اثبات قواعد زبان عربى، بسيارى از اوقات به اشعار ادوار مختلف استشهاد و استدلال نموده‌اند، ناچار شده‌اند شعر را به چند دوره و شعرا را به چند طبقه تقسيم نمايند به شرح زير:
[[شرح المكودي علی الألفية في علمي الصرف و النحو]]


1. شعراى جاهلى: مقصود شعرايى است كه قبل از اسلام بوده‌اند، مانند امرؤالقيس، اعشى و...
[[شرح اللمع في النحو]]


2. شعراى مخضرمى: مقصود شعرايى است كه هم جاهليت را درك كرده‌اند و هم اسلام را، مانند لبيد، حسان و...
[[شرح الدرة البهية، «نظم الآجرومية»، في أصول علم اللغة العربية]]


3. شعراى متقدم يا شعراى اسلامى: مقصود شعرايى است كه در صدر اسلام بوده‌اند، مانند جرير و فرزدق و...
[[الأشباه و النظائر في النحو]]


4. شعراى مولد يا محدث: مقصود شعرايى است كه بعد از شعراى صدر اسلام آمده‌اند، مانند بشار و ابونواس و...
[[مرجع الطلاب في قواعد النحو]]


اينها بخشى از مطالبى است كه در مقدمه احمد ظافر كوجان آمده است.
[[الخصائص]]


== وضعيت كتاب ==
[[النحو التطبيقي وفقا لمقررات النحو العربي في المعاهد و الجامعات العربية]]


[[المنهاج في القواعد و الإعراب]]


پاورقى‌هاى كتاب، بيشتر مربوط به ارجاع اسانيد و شرح و توضيح لغات غريب و نادر مى‌باشد.
[[المدارس النحوية]]


فهرست‌هاى شواهد، تراجم، مراجع تحقيق، ادوات و موضوعات عامه و همچنين جدول خطا و صواب در پايان جلد دوم درج شده است.
[[بداءة النحو (صفایی)]]


== منابع مقاله ==
[[شرح كتاب سيبويه]]


[[المفصل في صنعة الإعراب]]


مقدمه و متن كتاب.
[[الكواكب الدرية]]


[[شرح تسهيل الفوائد و تكميل المقاصد]]


== پیوندها ==
[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/20570 مطالعه کتاب شرح شواهد المغني در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور]
[[رده:کتاب‌شناسی]]




[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:زبان و ادبیات شرقی (مصری، قبطی، سامی، آشوری، سومری، عبری، آرامی، سریانی، عربی، حبشی)‎‏]]
۶۱٬۱۸۹

ویرایش