فیاض، محمداسحاق

فیاض، محمد اسحاق

نام	فیاض، محمد اسحاق
نام‌های دیگر	فیاض، محمداسحاق بن محمدرضا
نام پدر	محمدرضا
متولد	1934م برابر با 1348ق
محل تولد	کابل
اساتید	میرزا کاظم تبریزى، سید اسدالله مدنى، میرزا على فلسفى، شیخ مجتبى لنکرانى
برخی آثار	تعالیق مبسوطة علی العروة الوثقی الاراضی - مجموعه دراسات و بحوث فقهیه اسلامیه الأنموذج في منهج الحكومة الاسلامية مناسک حج (فیاض) المسایل المستحدثه مائة سؤال و سؤال حول الكتابة و الكتاب و المكتبات و جوابها منهاج الصالحين (فیاض)
کد مؤلف	AUTHORCODE00258AUTHORCODE

محمداسحاق فیاض (متولد 1348ق)، مرجع تقلید، از فقهاى مشهور نجف اشرف كه به تدريس دوره عالى فقه و اصول اشتغال دارد، از شاگردان آیت‌الله ابوالقاسم خویی

ولادت

محمداسحاق فیاض در سال 1348ق در جنوب کابل، پایتخت افغانستان در روستای صوبه از بخش جاغوری در ولایت غزنی واقع در افغانستان به‌دنیا آمد. والدین محمداسحاق فیاض از قوم هزاره بودند. پدرش، محمدرضا (وفات ۱۳۶۸ش) کشاورز بود.

تحصیلات

به اهتمام پدر بزرگوارشان جهت فراگیرى علوم در حوزه‌های علمیه مشغول به تحصیل شد و پس از آموختن قرآن، کتاب جامع‌المقدمات و سیوطی را نزد شیخ ملااسماعیل و ملاحیدر على فراگرفت.

مهاجرت به ایران

پس از فوت مادرشان اولین هجرت در راه تحصیل علم را متحمل شدند و به شهر مقدس مشهد در ایران مهاجرت کردند. ایشان در خلال اقامتش در شهر مشهد کتاب‌های حاشیه ملاعبدالله و قسمتى از کتاب مطول را نزد شیخ محمدحسن نیشابورى معروف به ادیب نیشابورى درس گرفت. سپس به قم و از آنجا به اهواز رفت. فیاض در اهواز به کمک سید ابوالحسن بحرانی، به بصره رفت.

ورود به نجف

سپس به شهر نجف اشرف مهاجرت کرد و از حوزه آن دیار بهره‌مند شد. آیت‌الله فیاض در بصره، مهمان شیخ عبدالمهدی مظفر بود که اسباب رفتن او را به سوی نجف مهیا کرد. او در مدرسه سلیمیه در محله مشراق نجف ساکن شد و کتاب مطول را با شیخ محمدعلی مدرس افغانی تکمیل کرد و قوانین الاصول، حاشیه ملاعبداللّه، و بخشی از شرح لمعه را نیز نزد میرزا کاظم تبریزی خواند و ادامه شرح لمعه را با سید اسدالله مدنی و میرزا علی آقا فلسفی فرا گرفت.

سپس او درس های سطوح عالی را آغاز کرد و کفایة الاصول، رسائل و مکاسب محرمه را از شیخ مجتبی لنکرانی فرا گرفت. آیت‌الله فیاض در ۲۰ سالگی به کلاس و مجالس بحث های خارج حوزه نجف راه یافت و در درس آیت‌الله سید ابوالقاسم خویی شرکت کرد.

شاگردی و همراهی آیت‌الله خویی

ارتباط و همراهی آیت‌الله فیاض با حضرت آیت‌الله خویی حدود ۳۵ سال تا زمان فوت وی ادامه داشت. به نقل از محمود فیاض فرزند آیت‌الله فیاض، پدرش شخصیت آیت‌الله خویی را الگوی خود می داند و هر ساله مراسم گرامی‌داشت استاد خود را در نجف برگزار می کند.

حضور آیت‌الله شیخ محمد اسحاق فیاض در درس حضرت آیت‌الله خویی، ۱۵ سال طول کشید. او از اواخر دوره شاگردی، در کارهای دفتر و سفر به شهرهای دور و نزدیک، آیت‌الله خویی را همراهی می کرد. علاوه بر این، ایشان در شورای استفتای آیت‌الله خویی نیز فعالیت می کرد که از دیگر اعضای این شورا سید محمد روحانی، میرزا علی غروی، سید محمدباقر صدر، میرزا جواد تبریزی، حسین وحید خراسانی، سید محمدتقی قمی، میرزا علی آقا فلسفی و سید علی سیستانی بودند که برخی از آنها بعدها به مرجعیت رسیدند. فعالیت اصلی این شورا، پاسخ به پرسش و مسائل فقهی روزانه بود که از نقاط مختلف عراق و خارج آن برای دفتر آیت‌الله خویی فرستاده می شد.

تدریس

در ایام تحصیل در دروس خارج، شروع به تدریس دروس حوزوی نمود به‌گونه‌ای که بعد از مدتی به یکى از اساتید مبرز در حوزه نجف مبدل شد و جمع کثیرى از فضلا و طلاب علوم دینی در درس ایشان حاضر شدند.

ایشان تا ۱۳۵۶ش، کتاب های سطوح عالی معمول و رایج در حوزه یعنی رسائل، مکاسب و کفایه را در جلسات پیاپی در مسجد هندی تدریس می‌کرد. شیخ فیاض همچنین بیش از ۱۰ سال استاد سطوح عالی حوزه در جامعة الدینیة النجف بود که سید محمد کلانتر آن را تأسیس کرد.

در سال ۱۳۵۶ش آیت‌الله فیاض شروع به ارائه درس خارج کرد. جلسات این درس در مدرسه سید یزدی واقع در محله عماره برگزار می‌گردید. بعد از افتتاح مدرسه دارالعلم توسط آیت‌الله خویی در ۱۳۵ش؛ مجلس درس وی به این مدرسه منتقل شد. پس از تخریب این مدرسه توسط صدام، مسجد هندی برای مدت کوتاهی مکان درس وی شد. ولی دوباره از آنجا به مدرسه سید یزدی منتقل شد و تا امروز در این مدرسه جلسات درس این مرجع ادامه دارد. تدریس وی به زبان عربی است.

ایشان تدریس در درس خارج را در سال 1398ق آغاز نمود. و هم‌اکنون شاگردان زیادى در درس ایشان حاضر می‌شوند که به تقریر درس ایشان مشغول هستند.

مرجعیت

شروع مرجعیت آیت‌الله فیاض در زمان آیت‌الله خویی بوده ولی به احترام استاد خود، تا چند سال از چاپ و نشر توضیح المسائل خودداری می کند و مقلدین را به آیت‌الله خویی ارجاع می دهد ولی پس از اصرار فراوان آنها، رساله علمیه خود را چاپ و توزیع می کند. هم چنین سید محمد صدر، پدر مقتدی صدر، به فرزندان و پیروان خود توصیه کرد که پس از وی، از سید کاظم حائری یا محمداسحاق فیاض تقلید کنند. دفاتر این مرجع پس از سقوط صدام، در خارج از عراق، در ایران؛ قم، تهران و مشهد؛ در افغانستان، غزنی، کابل، مزار شریف و هرات؛ و در پاکستان؛ کویته تاسیس شد.

آثار

1. زندگی‌نامه فارسی آیت‌الله خویی؛
2. حياة سيد الخويي؛
3. محاضرات في اصول الفقه؛
4. الأراضي؛
5. النظرة الخاطفة في الاجتهاد؛
6. تعاليق مبسوطة علی العروة الوثقی؛
7. منهاج الصالحين؛
8. مناسك الحج؛
9. أحكام البنوك؛
10. المباحث الأصولية؛
11. الإستفتاءات الشرعية؛
12. المسائل الطبية؛
13. المسائل المستحدثة؛
14. موقع المرأة في النظام السیاسی الإسلامي؛
15. الحكومة الإسلامية؛
16. مائة سؤال و سؤال حول الكتابة و...
17. السيرة الذاتية

منابع مقاله

1. پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه

وابسته‌ها

المسائل المستحدثة (فیاض)

مناسك الحج (فیاض)

تعالیق مبسوطة علی العروة الوثقی

الاراضی - مجموعه دراسات و بحوث فقهیه اسلامیه

الأنموذج في منهج الحكومة الاسلامية

مناسک حج (فیاض)

المسایل المستحدثه

مائة سؤال و سؤال حول الكتابة و الكتاب و المكتبات و جوابها

منهاج الصالحين (فیاض)

رساله توضیح المسائل (فیاض)

تعاليق مبسوطة علی العروة الوثقی

محاضرات في أصول الفقه (خویی، ابوالقاسم)

المباحث الأصولیه

محاضرات فی أصول الفقه

المسائل الطبیة

مختصر مناسک الحج

البنوک (أحکام البنوک و الأسهم و السندات و الأسواق المالية، البورصات، من وجهه النظر الإسلامية)

النظرة الخاطفة في الاجتهاد

أجوبة المسائل الطبية

نبذه مختصرة من حياة الشيخ الفياض

المختصر في الحياة العلمية لزعيم الطائفة السيد الخوئي

نموذج لمجموعة أسئلة حول موقع المرأة فی النظام السیاسی الإسلامی

النظرة الخاطفة في الاجتهاد (نجف)