۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱۸: | خط ۱۸: | ||
|- | |- | ||
|نام پدر | |نام پدر | ||
| data-type="authorfatherName" | | | data-type="authorfatherName" |احمد | ||
|- | |- | ||
|متولد | |متولد | ||
| خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
|- | |- | ||
|محل تولد | |محل تولد | ||
| data-type="authorBirthPlace" | | | data-type="authorBirthPlace" | سرخس خراسان | ||
|- | |- | ||
|رحلت | |رحلت | ||
| data-type="authorDeathDate" | | | data-type="authorDeathDate" |483ق یا 490ق | ||
|- | |- | ||
|اساتید | |اساتید | ||
| data-type="authorTeachers" | | | data-type="authorTeachers" |[[شمس‌الائمه ابومحمد عبدالعزیز بن احمد حلوانی]] | ||
|- | |- | ||
|برخی آثار | |برخی آثار | ||
| خط ۴۲: | خط ۴۲: | ||
</div> | </div> | ||
'''محمد بن احمد سرخسی'''، فقیه و اصولی بزرگ حنفی، در سرخس خراسان متولد شد. او از شاگردان شمس‌الائمه حلوانی است. خود سرخسی نیز بعدها به شمس‌الائمه ملقب گردید. | '''محمد بن احمد سرخسی''' (متوفای 490ق)، فقیه و اصولی بزرگ حنفی، در سرخس خراسان متولد شد. او از شاگردان [[شمس‌الائمه حلوانی]] است. خود سرخسی نیز بعدها به شمس‌الائمه ملقب گردید. | ||
وی تألیفات فراوان دارد که «[[أصول السرخسي]]»، از آن جمله است | |||
وی تألیفات فراوان دارد که «[[أصول السرخسي]]»، از آن جمله است. | |||
==انتساب به سرخس== | ==انتساب به سرخس== | ||
نسبت شمس‌الائمه محمد بن احمد بن ابی‌سهل سرخسی، مشهور به ابن ابی‌سهل به سَرَخس، به فتح سین و راء، شهر بزرگی در خراسان برمی‌گردد؛ چنان‌که المجد در قاموسش گفته است. | نسبت شمس‌الائمه محمد بن احمد بن ابی‌سهل سرخسی، مشهور به ابن ابی‌سهل به سَرَخس، به فتح سین و راء، شهر بزرگی در خراسان برمی‌گردد؛ چنان‌که المجد در قاموسش گفته است. | ||
ابوسعد سمعانی گفته است: سرخس اسم مردی در زمان کیکاوس بوده است که در این مکان ساکن بود و این مکان را آباد کرد و ذوالقرنین بنای آن را کامل نمود<ref>ر.ک: افغانی، ابوالوفاء، ص5</ref>. | ابوسعد سمعانی گفته است: سرخس اسم مردی در زمان کیکاوس بوده است که در این مکان ساکن بود و این مکان را آباد کرد و ذوالقرنین بنای آن را کامل نمود<ref>ر.ک: افغانی، ابوالوفاء، ص5</ref>. | ||
==تحصیل و ملازمت استاد== | ==تحصیل و ملازمت استاد== | ||
شهاب بن فضل‌الله عمری در | [[ابن فضل‌الله عمری، احمد بن یحیی|شهاب بن فضل‌الله عمری]] در «[[مسالك الأبصار في ممالك الأمصار|مسالك الأبصار]]» درباره سرخسی نوشته است: وی از محضر شمس‌الائمه (حلوانی) استفاده کرد، تا اینکه بدری تمام شد و در صدر قرار گرفت. او از [[شمس‌الائمه ابومحمد عبدالعزیز بن احمد حلوانی]] فقه آموخت و ملقب به لقب او گردید. او امام فاضل و متکلم و فقیه و اصولی و بسیار تیزهوش بود. | ||
وی همواره ملازم شمس‌الائمه بود تا اینکه یگانه دوران شد و از معاصرانش سبقت گرفت. او سپس شروع به نگارش تصنیفات و تعلیقات نمود و مشهور شد<ref>ر.ک: همان</ref>. | وی همواره ملازم شمس‌الائمه بود تا اینکه یگانه دوران شد و از معاصرانش سبقت گرفت. او سپس شروع به نگارش تصنیفات و تعلیقات نمود و مشهور شد<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
==حافظه سرشار و تألیفات فراوان== | ==حافظه سرشار و تألیفات فراوان== | ||
در زمانی که محبوس بود، کتاب | در زمانی که محبوس بود، کتاب «[[کتاب المبسوط|المبسوط]]» در فقه را در چهارده جلد، از حافظه خویش بدون اینکه به کتاب یا تعلیقه‌ای مراجعه کند بر طلابی که در بالای سیاه‌چال وی حاضر می‌شدند، املا نمود<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
عبدالقادر قرشی در | |||
علامه قاسم بن قطلوبغا در | [[عبدالقادر قرشی]] در «[[الجواهر المضية]]»، شرح حال وی را نگاشته و افزوده است: سرخسی در آخر ابواب عبادات، طلاق، عتاق و اقرار از کتاب «المبسوط»، سخنانی گفته که حاکی از ابراز دردمندی و ناراحتی از حبس در زندان اشرار است<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
علامه [[ابن قطلوبغا، قاسم بن قطلوبغا|قاسم بن قطلوبغا]] در «[[تاج التراجم]]» درباره وی نوشته است: کتابی قطور در اصول فقه در دو جزء از او دیدم که همان کتاب «[[أصول السرخسي]]» است و نیز کتاب «[[شرح السير الكبير]]» او را در دو جزء قطور ملاحظه کردم؛ وی آنها را هنگامی‌که در زندان بود، املا کرد و چون به باب شروط رسید از زندان آزاد شد و در آخر عمرش به فرغانه رفت و در منزل امیر حسن ساکن شد و در دالان خانه وی طلاب حاضر می‌شدند و او املای مذکور را کامل کرد<ref>ر.ک: همان، ص7-6</ref>. | |||
==علت زندانی شدن== | ==علت زندانی شدن== | ||
| خط ۶۲: | خط ۶۷: | ||
==شاگردان== | ==شاگردان== | ||
# ابوبکر محمد بن ابراهیم | # [[ابوبکر محمد بن ابراهیم حصیری]]؛ | ||
# ابوعمرو عثمان بن علی بن محمد | # [[ابوعمرو عثمان بن علی بن محمد بیکندی]]؛ | ||
# ابوحفص عمر بن حبیب<ref>ر.ک: افغانی، ابوالوفاء، ص6</ref>. | # [[ابوحفص عمر بن حبیب]]<ref>ر.ک: افغانی، ابوالوفاء، ص6</ref>. | ||
==وفات== | ==وفات== | ||
مقریزی در تذکره‌اش نوشته: او در حدود سال پانصد قمری از دنیا رفت. | [[مقریزی، احمد بن علی|مقریزی]] در تذکره‌اش نوشته: او در حدود سال پانصد قمری از دنیا رفت.تراجم وفات او را 483ق یا 490ق، دانسته‌اند. [[عبدالقادر قرشی]]، تاریخ وفات او را حدود 490ق، دانسته است<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
عبدالقادر | |||
==آثار== | ==آثار== | ||
| خط ۸۴: | خط ۸۸: | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
<references/> | <references /> | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||