مجموعه گفتمان‌های مذاهب اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۵: خط ۲۵:
| پس از =
| پس از =
| پیش از =
| پیش از =
}}'''مجموعه گفتمانهاى مذاهب اسلامى''' به قلم دكتر [[فخلعی، محمدتقی|محمدتقى فخلعى]] با رویكرد تقریب بین مذاهب و فرق اسلامى و بیان اصول عقاید شیعى به طور منطقى و برهانى و به دور از هر افراط و تفریطى در رفع سوء برداشت‌ها و در نهایت كم كردن فاصله شیعه با سایر فرق در راه رسیدن به وحدت سازنده تألیف شده است.
}}'''مجموعه گفتمان‌هاى مذاهب اسلامى''' به قلم دکتر [[فخلعی، محمدتقی|محمدتقى فخلعى]] با رویکرد تقریب بین مذاهب و فرق اسلامى و بیان اصول عقاید شیعى به طور منطقى و برهانى و به دور از هر افراط و تفریطى در رفع سوء برداشت‌ها و در نهایت کم کردن فاصله شیعه با سایر فرق در راه رسیدن به وحدت سازنده تألیف شده است.


== انگیزه تألیف ==
== انگیزه تألیف ==


تقریب بین مذاهب و فرق اسلامى و بیان اصول عقاید شیعى به طور منطقى و برهانى و به دور از افراط و تفریط، جهت رفع سوء برداشتها و در نهایت كم كردن فاصله شیعه با سایر فرق در راه رسیدن به وحدت سازنده، انگیزه تألیف این كتاب است. و رسیدن به فرهنگ نقد و نظر و رقابت علمى صحیح نیز از آرزوهاى مؤلف می‌باشد.  
تقریب بین مذاهب و فرق اسلامى و بیان اصول عقاید شیعى به طور منطقى و برهانى و به دور از افراط و تفریط، جهت رفع سوء برداشتها و در نهایت کم کردن فاصله شیعه با سایر فرق در راه رسیدن به وحدت سازنده، انگیزه تألیف این کتاب است. و رسیدن به فرهنگ نقد و نظر و رقابت علمى صحیح نیز از آرزوهاى مؤلف می‌باشد.  


== روش مؤلف ==
== روش مؤلف ==


سعى شده به دور از هرگونه تعصب و افراط گرى از یك طرف، و دورى از مسامحه و تفریط و زیر پاگذاشتن اصول مذهبى از طرف دیگر، به بیان موارد اختلاف بین شیعه با فرق دیگر به روش علمى و برهانى بپردازد.
سعى شده به دور از هرگونه تعصب و افراط گرى از یک طرف، و دورى از مسامحه و تفریط و زیر پاگذاشتن اصول مذهبى از طرف دیگر، به بیان موارد اختلاف بین شیعه با فرق دیگر به روش علمى و برهانى بپردازد.


در مقدمه در یك تحلیل و جمع بندى از سه گرایش متفاوت در برخورد بین فرق در شرایط كنونى جهان اسلام نام برده شده، كه گروه اول در افراط و گروه دوم در تفریط افتاده و تنها گروه سوم راه متعارف و صحیح را كه مورد نظر مؤلف نیز می‌باشد، طى مى نمایند. این سه گروه را چنین معرفى شده‌اند:
در مقدمه در یک تحلیل و جمع بندى از سه گرایش متفاوت در برخورد بین فرق در شرایط کنونى جهان اسلام نام برده شده، که گروه اول در افراط و گروه دوم در تفریط افتاده و تنها گروه سوم راه متعارف و صحیح را که مورد نظر مؤلف نیز می‌باشد، طى مى نمایند. این سه گروه را چنین معرفى شده‌اند:


1- گروه‌ها و جریانهای سنتی محافظه‌كار كه اصرار در حفظ شرایط گذشته داشته و بر این باورند كه حفظ اصول و مبانی مذهبی آنان در گرو آن است كه بیمهابا به مذاهب مخالف خود بتازند و با سلاح تكفیر و تفسیق بر مخالفان خود یورش برده و همه كس جز خود را مشرك و فاسق و بدعت آور بنامند. طبیعی است با اینان كمترین سخنی از وحدت، مصلحت و همگرایی نتوان به میان آورد...
1- گروه‌ها و جریانهای سنتی محافظه‌کار که اصرار در حفظ شرایط گذشته داشته و بر این باورند که حفظ اصول و مبانی مذهبی آنان در گرو آن است که بیمهابا به مذاهب مخالف خود بتازند و با سلاح تکفیر و تفسیق بر مخالفان خود یورش برده و همه کس جز خود را مشرک و فاسق و بدعت آور بنامند. طبیعی است با اینان کمترین سخنی از وحدت، مصلحت و همگرایی نتوان به میان آورد...


2- نورسیدگان و جریانهای تجدید نظرطلب كه رسالت خود را در تردید آفرینی و تضعیف باورهای مذهبی جامعه مسلمین یافته و با شبهه افكنیهای خود شتابزده در پی نفی اصول و مبانی مذهبی میباشند. به پندار آنان تنها راه دستیابی به تفاهم و پایان بخشیدن به منازعات مذهبی، نفی اصول گرایی و صرفنظر كردن یا دست كم بیتفاوت شدن در برابر اصول عقیده می‌باشد... به نظر میرسد این گروه در چنان اشتباهی باشند كه آثار تخریبی جبران ناپذیر آن كمتر از خشونت ورزیها و تحجرگرایی دسته اول نباشد چه آنكه دستاورد این گرایش چیزی جز رواج ولنگاری عقیدتی و اباحیگری و بی تفاوتی نمی‌باشد.  
2- نورسیدگان و جریانهای تجدید نظرطلب که رسالت خود را در تردید آفرینی و تضعیف باورهای مذهبی جامعه مسلمین یافته و با شبهه افکنیهای خود شتابزده در پی نفی اصول و مبانی مذهبی میباشند. به پندار آنان تنها راه دستیابی به تفاهم و پایان بخشیدن به منازعات مذهبی، نفی اصول گرایی و صرف‌نظر کردن یا دست کم بیتفاوت شدن در برابر اصول عقیده می‌باشد... به نظر میرسد این گروه در چنان اشتباهی باشند که آثار تخریبی جبران ناپذیر آن کمتر از خشونت ورزیها و تحجرگرایی دسته اول نباشد چه آنکه دستاورد این گرایش چیزی جز رواج ولنگاری عقیدتی و اباحی‌گری و بی تفاوتی نمی‌باشد.  


به نظر نگارنده این دو دسته یاد شده در دولبه ی افراط و تفریط سیر كرده و هیچیك ره به صواب نمیبرند. بلكه راه صواب در این است كه با حفظ پایبندیهای قطعی مذهبی همزمان عرصه برای گسترش گفتگوهای انتقادی میان مذاهب در جو تفاهم آمیز به انگیزه جستجوی حقایق افزونتر فراهم آید و صد البته این رسالت اختصاص به عالمان، مذهب پژوهان و اصحاب نقد و نظر دارد و گرنه توده‌های پیرو مذاهب را باید از این امر معاف داشته و تنها نسخهی محبت و مدارا و همزیستی با احساس اخوّت دینی را برایشان تجویز كرد.  
به نظر نگارنده این دو دسته یاد شده در دولبه ی افراط و تفریط سیر کرده و هیچیک ره به صواب نمیبرند. بلکه راه صواب در این است که با حفظ پایبندیهای قطعی مذهبی همزمان عرصه برای گسترش گفتگوهای انتقادی میان مذاهب در جو تفاهم آمیز به انگیزه جستجوی حقایق افزون‌تر فراهم آید و صد البته این رسالت اختصاص به عالمان، مذهب پژوهان و اصحاب نقد و نظر دارد و گرنه توده‌های پیرو مذاهب را باید از این امر معاف داشته و تنها نسخهی محبت و مدارا و همزیستی با احساس اخوّت دینی را برایشان تجویز کرد.  


== ساختار و محتوا ==
== ساختار و محتوا ==


نوشتار حاضر دفتر اول از مجموعه گفتمانهای مذاهب اسلامی است كه در دو فصل گفتمان تقریب و گفتمان عقیده، تدوین شده است. ساختار و چكیده محتواى این كتاب را به این ترتیب می‌توان ارائه نمود:
نوشتار حاضر دفتر اول از مجموعه گفتمانهای مذاهب اسلامی است که در دو فصل گفتمان تقریب و گفتمان عقیده، تدوین شده است. ساختار و چکیده محتواى این کتاب را به این ترتیب می‌توان ارائه نمود:


مقدمه: به معرفى كتاب، انگیزه، روش و آرزوى رسیدن به فرهنگ نقد و نظر و رقابت علمى صحیح با انگیزه تفاهمجویانه در جامعه اسلامى اشاره شده است.
مقدمه: به معرفى کتاب، انگیزه، روش و آرزوى رسیدن به فرهنگ نقد و نظر و رقابت علمى صحیح با انگیزه تفاهم‌جویانه در جامعه اسلامى اشاره شده است.


فصل اول: گفتمان تقریب  
فصل اول: گفتمان تقریب  


از اصول و راه‌های تحقق آرمان تقریب سخن به میان آمده و قرار گرفتن این مباحث در فصل آغازین این مجموعه به درستی بیانگر آن است كه روح غالب بر سراسر تحقیق، تفاهمجویی و همگرایی است. مباحثى چون مبانى وحدت، معنا و مفهوم تقریب، موانع تقریب، گامهاى عملى در راه تقریب و وفاقگرایى در سیره امام على علیهالسلام و ائمه اطهار، مورد بحث قرار گرفته است.
از اصول و راه‌های تحقق آرمان تقریب سخن به میان آمده و قرار گرفتن این مباحث در فصل آغازین این مجموعه به درستی بیانگر آن است که روح غالب بر سراسر تحقیق، تفاهم‌جویی و هم‌گرایی است. مباحثى چون مبانى وحدت، معنا و مفهوم تقریب، موانع تقریب، گامهاى عملى در راه تقریب و وفاق‌گرایى در سیره امام على علیهالسلام و ائمه اطهار، مورد بحث قرار گرفته است.


فصل دوم: گفتمان عقیده  
فصل دوم: گفتمان عقیده  


از پایگاه یك شیعی پایبند مهمترین موضوعات و گفتمانهای اختلافی در زمینهی عقیده طرح شده و كوشش شده، مبانی و اصول مذهب امامیه با استدلال به طور محكم تبیین شود و همزمان در عرض و نقد آرای اهلسنت سعی شده اصل ارزیابی بیطرفانه در حد توان رعایت شود.
از پایگاه یک شیعی پایبند مهمترین موضوعات و گفتمان‌های اختلافی در زمینه‌ی عقیده طرح شده و کوشش شده، مبانی و اصول مذهب امامیه با استدلال به طور محکم تبیین شود و همزمان در عرض و نقد آرای اهل‌سنت سعی شده اصل ارزیابی بی‌طرفانه در حد توان رعایت شود.


موضوعاتى مانند: گفتمان امامت و خلافت، ویژگی‌هاى امام، اهلبیت محل تلاقى امت، گفتمان اثناعشریّت، بحث مهدویت، عدالت صحابه، و تحریف ناپذیرى قرآن كریم.
موضوعاتى مانند: گفتمان امامت و خلافت، ویژگی‌هاى امام، اهلبیت محل تلاقى امت، گفتمان اثناعشریّت، بحث مهدویت، عدالت صحابه، و تحریف ناپذیرى قرآن کریم.


== نسخه شناسى ==
== نسخه شناسى ==




نسخه حاضر، چاپ اول بوده كه در 1383ش، توسط نشر مشعر در 360 صفحه به چاپ رسیده است. شماره شابك آن: 5- 57- 7635- 964 است.  
نسخه حاضر، چاپ اول بوده که در 1383ش، توسط نشر مشعر در 360 صفحه به چاپ رسیده است. شماره شابک آن: 5- 57- 7635- 964 است.  


فهرست منابع آن در پایان كتاب آورده شده كه به 217 منبع میرسد.
فهرست منابع آن در پایان کتاب آورده شده که به 217 منبع میرسد.


==منابع مقاله==
==منابع مقاله==
1. مقدمه و متن كتاب
1. مقدمه و متن کتاب


2. مجله دانشكده الهیات مشهد
2. مجله دانشکده الهیات مشهد


3. سایت دانشگاه فردوسى مشهد
3. سایت دانشگاه فردوسى مشهد
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش