شرح جوهرة التوحيد: تفاوت میان نسخه‌ها

[[باجوري، ابراهيم]] (نویسنده)

[[لقاني، ابراهيم بن ابراهيم]] (نویسنده)

[[تتان، عبدالکريم]] (مصحح)

[[کيلاني، محمد اديب]] (مصحح)

| کتابخانۀ دیجیتال نور =

'''شرح جوهرة التوحيد'''، شرح عالم شافعی [[باجوري، ابراهيم|شیخ ابراهیم بن محمد باجوری]] (متوفی 1277ق) بر «الجوهرة التوحيد في علم الكلام» ابوالامداد [[لقاني، ابراهيم بن ابراهيم|ابراهیم بن حسن لقانی مالکی]] (متوفی 1041ق) است. جوهرة التوحيد از جمله مهم‎ترین آثار کلامی نزد اشاعره است که [[لقاني، ابراهيم بن ابراهيم|لقانی]] در این اثر اصول اعتقادات را بر طبق عقاید کلامی اشاعره در 144 بیت به نظم درآورده است. متن کامل این اشعار در ابتدای «تحفة المريد علی جوهرة التوحيد» [[باجوري، ابراهيم|باجوری]] یا در انتهای «القول السديد في شرح جوهرة التوحيد» محمد سمیر شاوی به‎صورت یکجا ارائه شده است.

تنظیم و استخراج احادیث توسط [[کيلاني، محمد اديب|محمد ادیب کیلانی]] و [[تتان، عبدالکريم|عبدالکریم تتان]] و تحقیق، تصحیح و مقدمه‎های کتاب توسط محمد سمیر شاوی، ندی صباغ به انجام رسیده است. [[رفاعي، عبدالکريم|عبدالکریم رفاعی]] نیز آن را بازبینی و مقدمه‎ای بر آن نگاشته‎ است.

محققین کتاب در مقدمه بر این کتاب، در معرفی علم توحید، آن را اصل و اساس دین و نسبت آن به سایر علوم را نسبت سر به جسد در انسان دانسته‎اند. همه علوم تحت رهبری این علم قرار دارند. علوم قرآنی، سنت نبوی، فقه و اصول و علوم دیگر فایده‎ای نخواهند داشت هنگامی‌که بر اساس عقیده توحید بنا نشده باشند. همچنین برای انسان تحقق اسلام و ایمان ممکن نیست مگر با شناخت علم توحید؛ معرفتی که آثارش در اقوال و افعال و در جمیع احوال ظاهر شود. نیاز مردم به علم توحید از نیازشان به باران آسمان و نور خورشیدی که تاریکی را می‎زداید بیشتر است<ref>ر.ک: مقدمه محمد سمیر شاوی و ندی صباغ، ص1</ref>.

بر این اثر، همچنین مدخلی تحقیقی در چهار مبحث نوشته شده است که در آن کلیاتی پیرامون اسامی علم کلام و شکل‎گیری آن ذکر شده است. سپس مصادر شناخت در عقیده اسلامی و شناخت معرفت مورد بررسی قرار گرفته است<ref>ر.ک: همان، ص4</ref>.

شارح کتاب، مباحث آن را اعتقادی و مبتنی بر نقل و عقل دانسته است. وی تلاش کرده شرحی روان ارائه دهد که مسلمین به‎وسیله آن امور اعتقادی را فرابگیرند و از تقلید در امور اعتقادی خارج شوند<ref>ر.ک: مقدمه محققین، ص34</ref>.  

به گفته محققین اثر، آنان بحث در برخی از مسائل کتاب را به جهت اهمیت آنها، گسترش و بسط داده‎اند و در شرح خویش بر شرح [[باجوري، ابراهيم|شیخ ابراهیم باجوری]] اعتماد کرده‎اند؛ البته بخش لغت و نحو و بلاغت را از مباحث آن حذف و مباحثی از کتب دیگر که مناسب این بحث دیده را به این مباحث افزوده‎اند<ref>ر.ک: همان</ref>.

فهرست مطالب مدخل در انتهای اثر ذکر شده است و به دنبال آن فهرست مباحث کتاب، به‎ترتیب حروف الفبا آمده است.