ترجمه اصول استنباط: تفاوت میان نسخه‌ها

<div class='wikiInfo'>

[[پرونده:NUR12654J1.jpg|بندانگشتی|ترجمه اصول استنباط]]

|-

! نام کتاب!! data-type='bookName'|ترجمه اصول استنباط

|-

|نام های دیگر کتاب

|data-type='otherBookNames'|اصول الاستنباط فی اصول الفقه و تاریخه. شرح

|-

|data-type='authors'|[[غرویان، محسن]] (مترجم)

[[حیدری، علی نقی]] (نويسنده)

|زبان  

|data-type='language'|فارسی

 

|کد کنگره  

|data-type='congeressCode' style='direction:ltr'|‏BP‎‏ ‎‏159‎‏/‎‏8‎‏ ‎‏/‎‏ح‎‏9‎‏ ‎‏الف‎‏6027

|موضوع  

|data-type='subject'|اصول فقه شیعه

|ناشر  

|data-type='publisher'|دار الفکر

|مکان نشر  

|data-type='publishPlace'|قم - ایران

|سال نشر  

|data-type='publishYear'| 1383 هـ.ش  

 

 

كتاب«اصول استنباط» ترجمه‌اى است فارسى توسط استاد محسن غرويان و دكتر [[شیروانی، علی|على شيروانى]]، از كتاب«اصول الاستنباط» على نقى حيدرى در زمينه مباحث اصولى كه از آثار ارجمندى است كه در محافل حوزوى و دانشگاهى مورد توجه و تدريس واقع شده و جزء اول آن، توسط استاد غرويان و جزء دوم، توسط استاد شيروانى ترجمه گرديده و به همت انتشارات دار الفكر چاپ شده است.

 

مترجم محترم، در ذيل تعريف اصول فقه متذكر مى‌شود كه«قواعد فقه»، به‌صورت مضاف و مضافٌ اليه غير از«قواعد فقهى»، به‌صورت صفت و موصوف است، چون اولاً: قاعده اصولى در همه ابواب فقه شمول دارد، ولى قاعده فقهى از چنين شمولى برخوردار نيست. ثانياً: اجراى قاعده اصولى كار مجتهد است، اما قاعده فقهى را هم مجتهد و هم مقلد مى‌تواند اجرا كند.

 

1. حقيقت شرعيّه: آن است كه شارع، الفاظ عبادات يا غير آنها را در معانىِ اختراعى خودش استعمال كند و ثمره اين بحث اين است كه همه الفاظى كه در قرآن و در زبانِ پيامبر(ص) وارد شده، بدون اشكال بر معانى شرعيّه حمل مى‌شود.

 

2. صحيح و اعمّ: اصولى‌ها اختلاف كرده‌اند در اينكه اسماء عبادات براى صحيح وضع شده‌اند يا براى اعمّ از صحيح و فاسد و بر اساس دو قول، ثمراتى مترتّب است.

 

3. اشتراك لفظى در لغت: به معناى تعدّد معانى حقيقيّه يك لفظ در زبان واحد است.

 

4. مشتّق: مراد از مشتق، هر اسمى است كه دال بر تلبّس ذاتى به مبديى باشد و اختلاف، در اين است كه آيا مشتق، در خصوص آنچه متلبس به مبدأ است در حال، حقيقت و در آنچه مبدأ از آن منقضى شده، مجاز است يا اينكه حقيقت در اعم است؟ قول اوّل، از اشاعره و جمعى از علماى شيعه نقل شده و قول دوّم، از اكثر علماى شيعه و معتزله نقل شده است.

 

اين باب، در باره عام و خاص، توافق عموم و خصوص، اجمال مخصّص، عمل به عام قبل از جست‌وجو از مخصّص، آمدن ضمير به دنبال عام، تخصيص زدن عام به وسيله مفهوم موافق و مفهوم مخالف، آمدن استثناء پس از عمومات متعدد، تخصيص زدنِ كتاب به وسيله كتاب و سنت، بحث مى‌كند.

در اين فصل، در باره مجعول نبودن قطع، تجرّى و استحقاق كيفر، نقد سخن اخباريان در باب حجيّت قطع، حجيّت قطع قطّاع، تنجّز تكليف توسط علم اجمالى، نكات ارزش‌مندى بيان شده است.

در اين فصل، در باره ظواهر الفاظ، قول لغوى، اجماع منقول و خبر واحد تحقيق به عمل آمده است.

 

1. اصل برائت: اصولى‌ها، در شبهه تحريميه، در صورت فقدان نصّ يا اجمال آن، اصل برائت از تحريم جارى مى‌كنند و اخبارى‌ها اصل احتياط را و در شبهه وجوبيه، هر دو، اصل برائت را جارى مى‌نمايند.

 

در شبهه تحريميه و وجوبيه، در صورت تعارض دو نص، وظيفه تخيير است و...

 

2. تخيير: هر گاه تكليف الزامى، معلوم و مكلفٌ‌به، مشكوك باشد و به جهت دوران امر ميان محذورين، احتياط ممكن نباشد، در صورتى كه منشأ شك، تعارض دو دليل باشد، قول موجّه در آن، تخيير عقلى است، خواه فعل تعبّدى باشد و خواه توصّلى.

 

3. احتياط: هر گاه تكليف الزامى، معلوم و مكلّفٌ‌به، مشكوك و احتياط ممكن باشد،اجمالا احتياط جارى مى‌شود.

 

مؤلف، در ذيل اين مبحث، اقسام شبهه را به شرح زير بيان مى‌كند و وظيفه را در مورد هر كدام مشخص مى‌نمايد:

 

شبهه، يا موضوعى است و يا حكمى و هر كدام، يا تحريمى است يا وجوبى. پس چهار قسم حاصل مى‌شود به اين شرح:

 

الف) شبهه موضوعيه تحريميه كه خود بر دو گونه است: محصوره و غير محصوره.

 

ب) شبهه حكميه تحريميه.

 

ج) شبهه موضوعيه وجوبيه.

 

د) شبهه حكميه وجوبيه.

 

4. استصحاب: مؤلف، در ذيل اين بحث، تعريف، انواع و ادله استصحاب و... را بيان مى‌كند.

دو خبر متعارض اگر ميان مدلول‌هايشان نسبت اطلاق و تقييد برقرار باشد، مطلق، بر مقيد حمل مى‌شود و اگر ميانشان نسبت عموم و خصوصى مطلق باشد، عام بر خاص حمل مى‌شود و اگر ميان آن دو عموم و خصوص من وجه باشد، در ماده اجتماع كه با هم تنافى دارند، بنا به قولى، به اصول جارى در آن مورد و بنا به قولى ديگر، به ترجيح بين آن دو با مرجحات روايى و يا به تخيير رجوع مى‌شود.

[[رده:فقه و اصول]]