شرح أسماء الله الحسنی (جمال‌زاده بوشهری)

شرح أسماء الله الحسنی
پدیدآوران	عبدالرضا جمال‌زاده بوشهری (نویسنده)
چاپ	2
تعداد جلد	2
کد کنگره	‏

شرح أسماء الله الحسنی، اثر عبدالرضا جمال‌زاده بوشهری، ترجمه فارسی از کتاب عربی فخرالدین محمد بن محمد بن عمر خطیب رازی، معروف به فخر رازی، با عنوان «اللوامع البينات في شرح أسماء الله تعالی و الصفات» است. این ترجمه از کتاب فخر، در قالب یک کتاب یک جلدی ارائه شده است. این کتاب توسط میراث فرهیختگان در سال 1396ش، در تهران، به چاپ رسیده است. در شناسنامه کتاب، عنوان شرح برای این کتاب آمده، ولی خود بوشهری در پایان مقدمه‌ای که بر کتاب نوشته، متذکر شده که این کتاب، ترجمه است.

مترجم کتاب مقدمه‎ای بر ابتدای آن افزوده که مطالب مفیدی را درباره اسمای الهی و کتاب حاضر در آن گنجانده است. در جایی از مقدمه وی می‌خوانیم: «در روایت از نبی اکرم(ص) است که فرمود: «خداوند تبارک و تعالی 99 اسم دارد که هرکس آنها را احصا نماید، وارد بهشت می‌شود و آن اسماء عبارتند از: «الله، الواحد، الأحد، الصمد، الأول، الآخر، السميع، البصير، القدير، القاهر، العلي، الأعلی، الباقي، البديع، الباریء، الأكرم، الظاهر، الباطن، الحيّ، الحكيم، العليم، الحليم، الحفيظ، الحق، الحسيب، الحميد، الحفيّ، الربّ، الرحمن، الرحيم، الذاریء، الرزاق، الرقيب، الرؤوف، الرائي، السلام، المؤمن، المهيمن، العزيز، الجبّار، المتكبر، السّيد، السّبوح، الشهيد، الصادق، الصانع، الطاهر، العدل، العفوُّ، الغفور، الغني، الغياث، الفاطر، الفرد، الفتّاح، الفالق، القديم، الملِك، القدوس، القويّ، القريب، القيوم، القابض، الباسط، قاضي الحاجات، المجيد، المولی، المنّان، المحيط، المبين، المقيت، المصوّر، الكريم، الكافي، كاشف الضرّ، الوتر، النور، الوهّاب، الناصر، الواسع، الودود، الهادي، الوفيّ، الوكيل، الوارث، البرّ، التوّاب، الجليل، الجواد، الخبير، الخالق، خير الناصرين، الديّان، الشكور، العظيم، اللطيف، الشافي». از امام رضا(ع) و او از پدرش و از پدرانشان تا از امیر مؤمنان علی(ع) نقل شده است که: «اسماء خداوند 99تا است و هرکه خدا را به آنها بخواند، دعایش مستجاب می‌شود و کسی که آنها را احصا نماید، وارد بهشت می‌شود». این روایت از خاصه و عامه با اختلافات اندکی از جهت الفاظ یا جابه‌جایی اسماء نقل و روایت شده است. با توجه به اینکه اسماء خدا بیش از 99تا است، چرا فقط همین تعداد را فرمودند؟ از تتبع در کتاب و سنت نیز بیش از 99 اسم به دست می‌آید و بیان این تعداد از اسماء پروردگار، از نظر مولانا فیض، یا به این دلیل است که استجابت دعا و ورود به بهشت بر احصای این اسماء خاص مترتب است، گرچه بیش از اینها اسماء پروردگار وجود دارد و یا به این دلیل است که این اسماء، فضل و برتری نسبت به بقیه دارند، از آن جهت که انواع و اقسام معانی که خبر از جلال و عظمت الهی می‌دهد، در این اسماء جمع شده است که این پیام و مفاد و محتوا در اسماء دیگر نیست».

وی در صفحه 16 مقدمه کتاب، مطلبی را از غزالی در «المقصد الأسنی» نقل می‌کند که: «اگر کسی از معانی اسماء الهی بهره‌ای نبرد و تنها بهره‌اش همین باشد که لفظ اسماء را بشنود و تفسیر و معنای لغوی آنها را بفهمد و به‌واسطه قلبش بر وجود آن اسماء و معانی آنها برای خدا گواهی دهد، او بهره‌اش ناقص و درجه‌اش نازل است؛ زیرا شنیدن الفاظ فقط بر سلامتی حس شنوایی او دلالت دارد که او نیز اصوات را می‌شنود و در این رتبه، چارپایان نیز مشترک هستند. فهمیدن معانی و وضع لغوی اسماء نیز بر علم عربیت او دلالت دارد که ادیب لغوی، بلکه مبتدی نیز در این مرحله با او مشترک هستند و اما اینکه اعتقاد داشته باشد معانی اسماء برای خداوند سبحان وجود دارد، ولی این اعتقاد را از طریق کشف و شهود به دست نیاورده باشد، مرحله مهمی نیست و جز اینکه فهم معانی آن الفاظ و تصدیق به آنها را برای او ثابت می‌کند، مطلب دیگری ندارد. این مرحله‌ای است که عامی، بلکه صبی نیز در آن مشترکند و البته این مراحل برای کسانی که واجد آنها هستند نسبت به کسانی که این کمالات را ندارند، یک فضل و برتری بشمار می‌رود، اما اینها از باب «حسنات الأبرار سيئات المقربين»، برای افراد کامل و تام، نقص بشمار می‌رود؛ بنابراین مقربین به‌گونه دیگری از معانی اسماء الله بهره می‌برند».

بوشهری، در پایان مقدمه‌اش چنین می‌نویسد: «ترجمه‌ای که در پیش دارید، ترجمه کتاب «أسماء الله الحسنی» متکلم و مفسر بزرگ قرآن است که با ذهنی فعال و جوال و نقاد به اطراف این موضوع مهم پرداخته است و ازآنجاکه حاوی نکات ارزشمند فراوانی است مبادرت به ترجمه آن نمودم؛ إن‌شاءالله که در مظان استجابت دعا مشمول ادعیه زاکیه عزیزان و خوانندگان گران‌قدر واقع شوم».

فهرست مطالب کتاب در ابتدای آن آمده و متن آن در یک مقدمه و چهار قسم (بخش) ارائه شده است.

منابع مقاله

مقدمه مترجم.

وابسته‌ها

[[]]

[[]]

[[]]

[[]]