عمدة الطالب في أنساب آل أبي‌طالب: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳۱: | خط ۳۱: | ||
در اينگونه آثار علاوه بر شناسايى فرزندان ائمه و ذريه رسول خدا(ص)، مجموعه‌اى از گزارش‌هاى تاريخى وجود دارد كه در كتب معمول تاريخى يافت نمی‌شود. | در اينگونه آثار علاوه بر شناسايى فرزندان ائمه و ذريه رسول خدا(ص)، مجموعه‌اى از گزارش‌هاى تاريخى وجود دارد كه در كتب معمول تاريخى يافت نمی‌شود. | ||
== | ==انگيزه تأليف== | ||
تقسيمات و فصل بندى كتاب عمدة الطالب مانند ديگر كتب انساب چندان روشن و راهگشا نيست و براى يافتن يك شخص يا نسب او در اينگونه كتاب‌ها بايستى در مظان آن جستجوى كافى | [[ابن عنبة، احمد بن علی|ابن عنبه]] علت و انگيزه تأليف اين كتاب را چنين بيان كرده كه چون به مناطق مختلف سفر كرده، ديده است افرادى ادعاى علوى بودن دارند و كسى آن را انكار نمى‌كند، چه اينكه به انساب علويون آگاه نيستند؛ لذا براى تبيين اصول و فروع اين انساب كتاب حاضر را تألیف و به تيمور لنگ تقديم كرده است. وى تاريخ فراغت از اين كتاب را سال 814ق ثبت كرده است. | ||
=ساختار== | |||
تقسيمات و فصل بندى كتاب عمدة الطالب مانند ديگر كتب انساب چندان روشن و راهگشا نيست و براى يافتن يك شخص يا نسب او در اينگونه كتاب‌ها بايستى در مظان آن جستجوى كافى كرد؛ زيرا ممكن است بيان فرزندان و نسل يك امام به تفصيل زيادى نياز داشته و به درازا بكشد و در اين بيان از طبقات قديم به نسل‌هاى بسيار دور منتقل شود و ناگهان به اجداد اوليه بازگشت نمايد. | |||
مؤلف به همه منابع خود اشاره نكرده اما در مواردى به نام راوى يا كتابى كه مطلب خاصى را از آن نقل كرده اشاره مى‌كند. | مؤلف به همه منابع خود اشاره نكرده اما در مواردى به نام راوى يا كتابى كه مطلب خاصى را از آن نقل كرده اشاره مى‌كند. | ||
== | ==گزارش محتوا== | ||
نويسنده براى نسبشناسى خاندان ابوطالب،از شخص ابـوطالب شروع كرده و اجداد او تا ابـراهيم نـبى و اولاد و احفا وى را با ذكر فرزندان ابوطالب و از طريق هر يك از آنها، تا قرن نهم يعنى قرن حيات مؤلف بر‌رسی نموده است<ref>مرادی، محمد، ص157</ref>. | |||
کتاب، پس از یک مقدمه محقق و خطبه مولف، با نیاکان پیامبر(ص) آغاز شده است و سپس از فرزندان ابوطالب، عقیل، جعفر و علی بن ابیطالب(ع) یاد می‌کند و طی فصولی فرزندان اینان را به اختصار می‌آورد. در نهایت با تفصیل بیشتری نسل علی بن ابی طالب(ع) را از طریق فرزندانش، امام حسن(ع)، امام حسین(ع)، محمد حنفیه، عباس و عمر اطرف در ۵ فصل بیان می‌کند<ref>پایگاه اینترنتی ویکی شیعه</ref>. | |||
در پایان کتاب، طی یک فصل، اصطلاحات علم نسابه بیان شده است. | |||
در این گزارش‌ِ نسب‌شناسانه اطلاعات کوتاه، اما مفیدی از چگونگی گسترش تیره علویان در سرزمین‌ها و محل سکونت ایشان آمده است که برای تاریخ‌‌نگاران راهنمای خوبی است. مورخان و محدثان متأخر همچون کیا گیلانی در سراج الانساب، حر عاملی در امل الآمل و علامه مجلسی در بحارالانوار از کتاب عمدة الطالب بسیار بهره برده‌اند<ref>همان</ref>. | |||
==پانویس== | |||
<references/> | |||
==منابع مقاله== | |||
# مقدمه و متن کتاب. | |||
# پایگاه اینترنتی ویکی شیعه، به آدرس:https://fa.wikishia.net/view/%D8%B9%D9%85%D8%AF%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%A8_%D9%81%DB%8C_%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D8%A8_%D8%A2%D9%84_%D8%A7%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%A8_(%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8) | |||
# مرادی، محمد، تعلیقه‌های آیت‌الله العظمی مرعشی نجفی بر عمدة الطالب، میراث شهاب، پاییز 1388، شماره 57، درج در پایگاه مجلات تخصصی نور، به آدرس: https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1235861 | |||
==وابسته‌ها== | ==وابسته‌ها== | ||
نسخهٔ ۲۳ ژانویهٔ ۲۰۲۱، ساعت ۱۳:۳۱
| عمدة الطالب في أنساب آل أبي‌طالب | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ابن عنبة، احمد بن علی (نویسنده) |
| ناشر | مؤسسة أنصاريان للطباعة و النشر |
| مکان نشر | قم - ایران |
| سال نشر | 1417 ق یا 1996 م |
| چاپ | 1 |
| موضوع | آل ابوطالب - نسب نامه
سادات (خاندان) - نسب نامه نسب شناسی |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 53/7 /الف2ع8 1375 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
عمدة الطالب في أنساب آل أبي‌طالب از جمله كتب انساب است كه توسط ابن عنبه عالم شيعى و نسب شناس قرن نهم هجرى نوشته شده است. دانسته است كه عرب به انساب خود بسيار اهميت مى‌دهد و كتاب‌هاى بسيارى از قديم درباره اين دانش تدوين كرده است. بخشى از اين آثار به خاندان پيامبر(ص) و خاندان ابى‌طالب اختصاص دارد كه برخى از آنها را شیعیان و برخى را غير آنها نوشته‌اند.
در اينگونه آثار علاوه بر شناسايى فرزندان ائمه و ذريه رسول خدا(ص)، مجموعه‌اى از گزارش‌هاى تاريخى وجود دارد كه در كتب معمول تاريخى يافت نمی‌شود.
انگيزه تأليف
ابن عنبه علت و انگيزه تأليف اين كتاب را چنين بيان كرده كه چون به مناطق مختلف سفر كرده، ديده است افرادى ادعاى علوى بودن دارند و كسى آن را انكار نمى‌كند، چه اينكه به انساب علويون آگاه نيستند؛ لذا براى تبيين اصول و فروع اين انساب كتاب حاضر را تألیف و به تيمور لنگ تقديم كرده است. وى تاريخ فراغت از اين كتاب را سال 814ق ثبت كرده است.
ساختار=
تقسيمات و فصل بندى كتاب عمدة الطالب مانند ديگر كتب انساب چندان روشن و راهگشا نيست و براى يافتن يك شخص يا نسب او در اينگونه كتاب‌ها بايستى در مظان آن جستجوى كافى كرد؛ زيرا ممكن است بيان فرزندان و نسل يك امام به تفصيل زيادى نياز داشته و به درازا بكشد و در اين بيان از طبقات قديم به نسل‌هاى بسيار دور منتقل شود و ناگهان به اجداد اوليه بازگشت نمايد.
مؤلف به همه منابع خود اشاره نكرده اما در مواردى به نام راوى يا كتابى كه مطلب خاصى را از آن نقل كرده اشاره مى‌كند.
گزارش محتوا
نويسنده براى نسبشناسى خاندان ابوطالب،از شخص ابـوطالب شروع كرده و اجداد او تا ابـراهيم نـبى و اولاد و احفا وى را با ذكر فرزندان ابوطالب و از طريق هر يك از آنها، تا قرن نهم يعنى قرن حيات مؤلف بر‌رسی نموده است[۱].
کتاب، پس از یک مقدمه محقق و خطبه مولف، با نیاکان پیامبر(ص) آغاز شده است و سپس از فرزندان ابوطالب، عقیل، جعفر و علی بن ابیطالب(ع) یاد می‌کند و طی فصولی فرزندان اینان را به اختصار می‌آورد. در نهایت با تفصیل بیشتری نسل علی بن ابی طالب(ع) را از طریق فرزندانش، امام حسن(ع)، امام حسین(ع)، محمد حنفیه، عباس و عمر اطرف در ۵ فصل بیان می‌کند[۲].
در پایان کتاب، طی یک فصل، اصطلاحات علم نسابه بیان شده است.
در این گزارش‌ِ نسب‌شناسانه اطلاعات کوتاه، اما مفیدی از چگونگی گسترش تیره علویان در سرزمین‌ها و محل سکونت ایشان آمده است که برای تاریخ‌‌نگاران راهنمای خوبی است. مورخان و محدثان متأخر همچون کیا گیلانی در سراج الانساب، حر عاملی در امل الآمل و علامه مجلسی در بحارالانوار از کتاب عمدة الطالب بسیار بهره برده‌اند[۳].
پانویس
منابع مقاله
- مقدمه و متن کتاب.
- پایگاه اینترنتی ویکی شیعه، به آدرس:https://fa.wikishia.net/view/%D8%B9%D9%85%D8%AF%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%A8_%D9%81%DB%8C_%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D8%A8_%D8%A2%D9%84_%D8%A7%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%A8_(%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8)
- مرادی، محمد، تعلیقه‌های آیت‌الله العظمی مرعشی نجفی بر عمدة الطالب، میراث شهاب، پاییز 1388، شماره 57، درج در پایگاه مجلات تخصصی نور، به آدرس: https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1235861